แผนภูมิราชวงศ์มังราย (ปรับปรุง 23 พ.ค. 54)

[taekeuk_poomse]

คำว่า พระเจ้า เพิ่งมีการเรียกขาน นำหน้าชื่อของพญาติโลกราชเมื่อครั้ง ที่ พระยายุธิษฐิระ เจ้าเมืองพิษณุโลก มาขอสวามิภักดิ์  ต่อพระองค์ และต้องการยกระดับพระองค์ให้เทียบเท่า สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ หรือให้เป็นสมมุติเทพ อะไรไปโน่น  (จริงๆแล้ว คำว่าพญา ก็มีความหมาย ยิ่งใหญ่ในตัวอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนเป็น พระเจ้า หรอก จริงมั้ยครับ)

[salao]

ใช่ครับ เลียนแบบพระบรมไตรโลกนาถ สู้กันทุกทาง
สุดท้ายแพ้ภัยเรื่องไส้ศึกอย่างที่บอก

[jaroen]

เมื่อเป็นละอ่อนน้อย แม่อุ้ยเคยบอกว่า "เฮานี้หนา สืบเจื้อจาก พญาพรหมเน้อ เมื่ออุ้ยเป็นละอ่อน เฮามีจ้าง 40 ตัว มีคนงานเป็น ขมุ มาขี่จ้างฮื้อ "  ส่วนตัวผมก็ไม่เคย ค้นหาว่ามันเป็นจริงหรือเปล่า

[ศิษย์ครูดุ๋ย (ภูซาง)]

ขอบคุณมากๆๆเลยครับได้ความรู้มากมาย

กับราชวงส์เมืองเชียงราย แฟนจริงๆๆๆ



สิบเฮือก๊า   บ่เต้านาแจ่งเดียว

[QingGE]

ขอสอบถามท่านผู้รู้เป็นความรู้เพิ่มเติมครับ

ว่าทำไมเรียกพระยากาวิละว่า พระเจ้ากาวิละ ไม่เรียกว่าพระยา กาวิละ ครับ

[thepho]

ขอคุณด้วยใจสำหรับทุกๆข้อมูลแบ่งปันกันมานะคับ

[taekeuk_poomse]

ขอสอบถามท่านผู้รู้เป็นความรู้เพิ่มเติมครับ

ว่าทำไมเรียกพระยากาวิละว่า พระเจ้ากาวิละ ไม่เรียกว่าพระยา กาวิละ ครับ

คำว่าพญา ในภาษาล้านนา หมายถึงกษัตริย์ครับ ไม่ใช่พระยา ซึ่งหมายถึงขุนนางใน ภาษาไทยสยาม และ พญากาวิละก็มีศักดิ์เป็นพระมหากษัตริย์ของล้านนา ครับ(คนไทยสยาม มักจะตีความหมายของคำว่า พญา  ซึ่งแปลว่ากษัตริย์ ไปเป็น พระยา ซึ่งหมายถึงขุนนางในไทยสยามซะเป็นส่วนใหญ่ และมองว่าพระมหากษัตริย์ของล้านนาทุกพระองค์ที่ มีคำเรียกขานนำหน้าว่า พญา ไปเป็นพระยา ซึ่งมียศน้อยกว่ากษัตริย์ไทยสยาม ซะอย่างนั้น) และคำว่าพระเ้จ้า จริงๆแล้ว เป็นภาษาไทยสยามครับ ก็หมายถึง พระมหากษัตริย์นั้นแหละ พระนามเต็มของพระเจ้ากาวิละที่ กษัตริย์ของ สยามในขณะนั้นทรงพระราชทานให้ก็คือ ก็คือ

“พระบรมราชาธิบดีศรีสุริยวงศ์องค์อินทรสุรศักดิ์ สมญามหาขัตติยราชชาติราชาไชยสวรรย์เจ้าขัณฑสีมาพระนครเชียงใหม่ราชธานี"  เป็นพระเจ้ากาวิละ ปกครองล้านนา และ 57 หัวเมือง ในฐานะเมืองประเทศราช ของสยาม

ก็หมายความว่า สมัยนั้น ล้านนามีฐานะเป็นประเทศๆหนึ่งครับ

[taekeuk_poomse]

[wma=300,50]http://dc185.4shared.com/img/217572302/57b2ecdb/dlink__2Fdownload_2F217572302_2F57b2ecdb_3Ftsid_3D20100310-232109-de5b09b9/preview.mp3[/wma]

ขอสดุดีพระบรมราชาธิบดีศรีสุริยวงค์องค์อินทรสุรศักดิ์สมญา มหาขัติยราช ชาติราชาไชยสวรรค์เจ้าขัณฑสีมาพระนครเชียงใหม่ ราชธานี

ฟ้าปิด เดือนดาวมืดมิด คืนนี้จะพิชิตเมืองเชียงใหม่ โป่หัวขาวก้าวร้าว ราวีบ่าวไพร่จะขับไล่ฟื้นม่านให้หมดเมือง

สมทบทัพจากกรุงธน พยุตรายกพลจากลำปางมุ่งเชียงใหม่ มาด้วยใจทำลายล้าง จะขออ้างศักดิ์ศรีแผ่นดินไทย (พระเจ้ากาวิละ)

        ฟื้นม่านขับไล่มันออกไป พวกจัญไรข่มเหงคนล้านนา เจ้ากาวิละผู้กล้า ช่วยพระบิดากลับคืน ฟื้นแผ่นดินที่เคยขมขื่นให้กลับชุ่มชื่น ทั้งชุ่มและเย็น

ฟ้าสูงแผ่นดินย่อมต่ำ กรีฑาทัพกระหน่ำพวกศัตรู หนีล่าถอยพวกคนถ่อยหลบลงรู จักได้รู้ผู้กล้าแห่งล้านนา (พระเจ้ากาวิละ)

      พ.ศ.2352 เจ้ากาวิละครองเชียงใหม่ องค์ยอดฟ้าจุฬาโลกครองไทย เจ้ายิ่งใหญ่เจ็ดตนของคนเมือง จะเก็บผักเอาใส่ซ้า จะเก็บเอาขี้ข้าไปใส่เมืองจะปลูกบ้านสร้างล้านนาให้รุ่งเรือง ให้ลือเลื่องสมนามนครพิงค์ (พระเจ้ากาวิละ)

              เป็นบุญบารมีพ่อเมืองชื่อลือเลื่องเมืองแห่งศรัทธา เจ้ากาวิละผู้กล้า ฟื้นฟูล้านนาให้มั่นคง จงรักภักดีเสริมส่ง ให้ไทยยืนยง เทิดองค์จักรี

 

  บุญคุณเจ้ากาวิละ ขอน้อมคารวะดวงวิญญาณ กราบบูชาเจ้าผู้กล้าเป็นตำนาน ขอองค์ท่านคุ้มครองตลอดไป (พระเจ้ากาวิละ)

[หลานอุ้ยเกี๋ยง]

ขอสอบถามหน่อยครับ  ว่า สมัยประมาณ เกือบสองร้อยปีที่แล้ว  กบฏเงี้ยวมาปล้นทางเหนือ  ผมไปอ่านประวัติที่พะเยามา  ทางอำเภอเมืองพะเยา(ตอนนั้นได้รับฐานะเป้นอำเภอเมืองพยาว) ได้ไปร้องขอทหารมาช่วยปราบกบถ(พิมผิดขออภัยครับ) ทหารเลยส่งทัพมาช่วย แต่ ร้อยโท อะไรๆ เยวเซ่นนี่แหละ ถูกลอบยิงเสียชีวิตที่บ้านแม่กา (ที่เป็นอนุสรณ์สถานให้)ข้างถนนพหลโยธินก่อนถึง มน.  แต่ทหารก็ปราบกบถจนสิ้น หัวหน้ากบถเงี้ยวได้รับการประหาร   เสื้อที่ใส่ตอนประหารยังโชว์ในตู้เลย  แบบสวยมาก....
หลังจากกบถหายไปแล้ว ชาวบ้านยังกลัว เลยไปช่วยกันขนเอาก้อนอิซจากกำแพงเมืองร้างและวัดร้างมาล้อมไว้ตามชุมชนเมืองของตน ตอนนี้ยังมีร่องรอยอยู่บ้าง  ผมอยู่ในพระตำหนักกว๊านพะเยา  ประมาณปีก่อน มีการขุดลอกบ่อ แต่เจอแนวกำแพง เลยหยุดไป จนบัดนี้ก็ยังไม่มีใครมาตรวจสอบ   แต่ก่อนบ้านพ่อตา แม่ยายผม ขุดบ่อปลาใกล้ๆที่นั่นแหละยังเจอเศษถ้วยเศษไหเก่า
อยากทราบว่าช่วงเวลานั้น เชียงรายมีสถานการ์โดนปล้นจากเงี้ยวบ้างไหมครับ เวลาไม่ค่อยนานแต่ร้อยสองร้อยปี ก็หลายอายุคนเหมือนกันครับ  อยากเรียนรู้ประวัติศาสตร์บ้านเรา แต่ไม่มีที่ไหนเปิดเลย  ผมเรียนอยู่วิทยาลัยเชียงราย  อย่าให้พูดถึงสถาบันนี้เลยครับ อิอิ  ใครสงสัย pm มาละกัน 

[เชียงรายพันธุ์แท้]

ขอสอบถามหน่อยครับ  ว่า สมัยประมาณ เกือบสองร้อยปีที่แล้ว  กบฏเงี้ยวมาปล้นทางเหนือ  ผมไปอ่านประวัติที่พะเยามา  ทางอำเภอเมืองพะเยา(ตอนนั้นได้รับฐานะเป้นอำเภอเมืองพยาว) ได้ไปร้องขอทหารมาช่วยปราบกบถ(พิมผิดขออภัยครับ) ทหารเลยส่งทัพมาช่วย แต่ ร้อยโท อะไรๆ เยวเซ่นนี่แหละ ถูกลอบยิงเสียชีวิตที่บ้านแม่กา (ที่เป็นอนุสรณ์สถานให้)ข้างถนนพหลโยธินก่อนถึง มน.  แต่ทหารก็ปราบกบถจนสิ้น หัวหน้ากบถเงี้ยวได้รับการประหาร   เสื้อที่ใส่ตอนประหารยังโชว์ในตู้เลย  แบบสวยมาก....
หลังจากกบถหายไปแล้ว ชาวบ้านยังกลัว เลยไปช่วยกันขนเอาก้อนอิซจากกำแพงเมืองร้างและวัดร้างมาล้อมไว้ตามชุมชนเมืองของตน ตอนนี้ยังมีร่องรอยอยู่บ้าง  ผมอยู่ในพระตำหนักกว๊านพะเยา  ประมาณปีก่อน มีการขุดลอกบ่อ แต่เจอแนวกำแพง เลยหยุดไป จนบัดนี้ก็ยังไม่มีใครมาตรวจสอบ   แต่ก่อนบ้านพ่อตา แม่ยายผม ขุดบ่อปลาใกล้ๆที่นั่นแหละยังเจอเศษถ้วยเศษไหเก่า
อยากทราบว่าช่วงเวลานั้น เชียงรายมีสถานการ์โดนปล้นจากเงี้ยวบ้างไหมครับ เวลาไม่ค่อยนานแต่ร้อยสองร้อยปี ก็หลายอายุคนเหมือนกันครับ  อยากเรียนรู้ประวัติศาสตร์บ้านเรา แต่ไม่มีที่ไหนเปิดเลย  ผมเรียนอยู่วิทยาลัยเชียงราย  อย่าให้พูดถึงสถาบันนี้เลยครับ อิอิ  ใครสงสัย pm มาละกัน 

ร้อยเอก เอช. มาร์ก เยนเซ่น ชาวเดนมาร์ก เดินทางเข้ามาเป็นครูฝึกตำรวจที่เมืองแพร่
ถูกเงี้ยวลอบสังหารที่เมืองพะเยา ในช่วงเหตุการณ์กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ พ.ศ.2445 (ร้อยกว่าปีก่อน)
ในเหตุการณ์นี้ เจ้านายบุตรหลายเมืองแพร่บางส่วนให้การสนับสนุนกบฏ
เนื่องจากไม่พอใจนโยบายลิดรอนอำนาจของสยาม ทำให้ผู้ปกครองชาวล้านนาสูญเสียผลประโยชน์
เมื่อกองทัพจากมณฑลนครสวรรค์และมณฑลพิษณุโลกยกขึ้นมาปราบปรามกบฏเงี้ยว
เจ้านายเมืองแพร่คนสำคัญ เช่น เจ้าพิริยะเทพวงศ์ เจ้าหลวงเมืองแพร่ ได้ลี้ภัยไปอยู่หลวงพระบาง
ทำให้ไม่มีนามสกุล "ณ แพร่" มาจนถึงปัจจุบัน
(ไม่นานมานี้ มีคนเขียนประวัติศาสตร์แก้ อ้างว่าเจ้าหลวงแพร่ ไม่ได้ช่วยเหลือกบฏ
เท็จจริงอย่างไร ลองเซิร์จได้ใน google)

กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ในปี พ.ศ.2445 แล้ว กองกำลังเงี้ยว (มีคนล้านนาร่วมด้วย)
ได้บุกปล้นเมืองแพร่ สังหารชาวสยามไป 20 กว่าคน แต่จะไม่สังหารคนล้านนา
นอกจากนั้นยังบุกเมืองลำปาง รวมทั้งเมืองพะเยา อีกด้วย
แต่สุดท้ายก็โดนกองทัพจากสยามยกขึ้นมาปราบ

นอกจาก กบฏเงี้ยวเมืองแพร่แล้ว
พ.ศ.2448 ก็มีกบฏเงี้ยวเกิดขึ้นที่ เชียงแสน แม่จัน เชียงราย ด้วยนะ
ที่แม่จัน ที่ว่าการอำเภอกับสถานีตำรวจโดนเผา
ที่เชียงราย เงี้ยวในเวียงให้ความช่วยเหลือพวกกบฏ
เงี้ยวในเวียงที่ว่าคงเป็นชาวบ้านแถวๆสันป่าก่อ และแถบวัดมิ่งเมือง (วัดเงี้ยว)

ถ้าอยากรู้ประวัติศาสตร์ล้านนาก็ไปหาหนังสืออ่านได้ครับ สมัยนี้มีเยอะแยะ เลือกเล่มดีๆหน่อยละกัน
ในอินเทอร์เน๊ตก็มีข้อมูลเยอะแยะ ลองหาอ่านดูครับ

[nutjunior]

ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ

[หลานอุ้ยเกี๋ยง]

โห.....สุดยอดครับ  ผมจะไปหาหนังสือมาอ่านมั่ง  เหนือเราน่าจะมีสักจังหวัดนำร่องแต่งชุดเมืองหมดเลยน่อครับ  ท่าจะงามทั้งเมือง  เบื่อแล้วพวก สายเดี่ยวเกาะอก

[MagicalMaeLao]

เป็นที่น่ายินดีที่ได้รู้เกร็ดประวัติศาสตร์ชาวลานนาและชาติพันธุ์อื่นๆ ทำให้พอจะเข้าใจความเกี่ยวพันนอกเหนือจากวิชาประวัติศาสตร์ของกระทรวงศึกษาที่เดียวและมีมุมมองเดียวเท่านั้น

เคยไปที่พิพิธภัณฑ์อูบคำกับเพื่อนต่างชาติแล้วต่างประทับใจที่ยังมีผู้เห็นคุณค่าและการเก็บรักษารวบรวมวัตถุโบราณ ข้าวของเครื่องใช้ วิถีความเป็นอยู่ของชาวลานนาและ พ.ท.ใกล้เคียง ได้จำนวนมากขนาดนี้
 
เคยมีโอกาสไปประเทศเพื่อนบ้าน ก็แลกเปลี่ยนพูดคุยเรื่องประวัติบ้างนิดๆหน่อยๆทำให้รู้ว่า ข้อมูลบ้านเขากับบ้านเราไม่ค่อยตรงกัน แต่อย่างว่า ต่างคนก็ต่างเขียนประวัติเข้าข้างตนเอง

เท่าที่ทราบ ข้อมูลจากทางจีนมีการจดบันทึกจากหลายสำนัก และจัดเก็บเป็นเรื่องเป็นราว และยังมีข้อมูลอีกจำนวนมากที่เกี่ยวข้องกับภูมิภาคนี้ ที่ยังไม่ได้ทำการแปล(จากภาษาจีนโบราณ)ให้ได้ศึกษากัน ถึงตอนนั้นคงได้รู้อะไรดีๆอีกเยอะ.. เสียดาย..ไม่มีความรู้ภาษาจีน

ขอบคุณท่านผู้้รู้ทั้งหลายที่ได้เปิดประตูให้ความกระจ่างและจะคอยติดตามตอนต่อไป

[AIT]

ความรู้ทั้งนั้นเลย

[เมล็ดพันธุ์แห่งขุนเขา]

เป็นความรู้ที่ยอดเลยครับขอบคุณที่นำมาแบ่งปันกัน

[K!@tt!s@k]

ความฮู้ แต้ๆ ครับ

[|3lacl<ing~Cr]

    ความรู้จริงๆ อยู่เชียงราย ไม่เคยรู้มาก่อน

มี ไสยแพนด้าเข้าตีเมือง ก่อครับ

[kwang]

ขอบคุณครับ   

[AEK13@กว่างกรุง]

คุณเชียงรายพันธ์แท้ครับ ผมขออนุญาตินำไปเผยแพร่ใน เวปบอร์ดของ กว่างกรุง (ชาวเหนือใน กทม)
ได้ก่อครับ 
http://kwangkrung.com/forum/index.php

[Dorminic]

แน่นโท๊ะ