บ่าเดี่ยวคนใจ้กำนำหน้าผู้ครองแผ่นดินล้านนาว่า "พระเจ้า" นักล้ำ

[เชียงรายพันธุ์แท้]

บ่าเดี่ยวผมหันคนใจ้กำนำหน้าผู้ครองแผ่นดินล้านนาว่า "พระเจ้า" แตนกำว่า "พญา" นักขนาด
โดยส่วนตั๋วแล้ว ผมจะใจ้กำว่า "พระเจ้า" กับพระพุทธรูป และผู้นำล้านนาบางคนมอกอั้น
เจ่น พระเจ้าติโลกราช (กษัตริย์ล้านนา) พระเจ้ากาวิละ (เจ้าหลวงเจียงใหม่)
พระเจ้ามโหตรประเทศ (เจ้าหลวงเจียงใหม่) พระเจ้ากาลิโลรสสุริยวงศ์ (เจ้าหลวงเจียงใหม่)
พระเจ้าอินทวิชยานนท์ (เจ้าหลวงเจียงใหม่) พระเจ้าดวงติ๊บ (เจ้าหลวงลำปาง)
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช (เจ้าหลวงเมืองน่าน) เป๋นเก๊า

พระเจ้าติโลกราช ใจ้กำว่า "พระเจ้า" ย้อนหื้อฐานะเปียงกับกษัตริย์อยุธยาในยุคหั้น คือ
พระบรมไตรโลกนาถ ส่วน "พระเจ้า" ตี้เป๋นเจ้าหลวงในยุคเมืองขึ้นของสยามหั้น
เป๋นจื่อตี้สยามตั้งหื้อเพื่อเชิดชูเกียรติ เจ้าหลวงบางองค์ได้เป๋น "พระเจ้า"
แต่บางองค์ก็เป๋น "เจ้า" บ่าดายๆ เจ่น เจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์ (เจ้าหลวงเจียงใหม่)
เจ้ามหาพรหมสุรธาดา (เจ้าหลวงเมืองน่าน) เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ (เจ้าหลวงหละปูน) เป๋นเก๊า

ประเด็นนี้อู้เถิงกำนำหน้า "พระเจ้า" น่อ บ่นับเจ้าหลวงตี้มีตำแหน่งอำมาตย์หรือยศนายพลนำหน้า

จากก๋ารสังเกต ผมหันว่ากษัตริย์ในราชวงศ์มังราย โดนเปลี่ยนกำนำหน้าเป๋น "พระเจ้า"
นักกว่าผู้ครองแผ่นดินล้านนากลุ่มอื่นๆ อาจเป๋นต่าราชวงศ์มังรายเป๋นราชวงศ์ตี้มีอำนาจสุด
คนเปลี่ยนเปิ้นอาจจะอยากหื้อ "กษัตริย์ล้านนา" มีฐานะเปียงกับ "กษัตริย์อยุธยา" น่อ
เจ่น พญากือนา ก็เปลี่ยนเป๋น พระเจ้ากือนา / พญาแสนเมืองมา ก็เป๋น พระเจ้าแสนเมืองมา
เป๋นเก๊า

คนทำเปลี่ยนเปิ้นอาจเจตนาดีจะยกย่องกษัตริย์ล้านนา
แต่มันก็เยียะหื้อคนหลายคนตี้บ่ได้เฮียนประวัติศาสตร์ล้านนาเข้าใจ๋ผิดได้เหมือนกั๋นน่อ
ก๋ารตี้คนเปลี่ยนเปิ้นเยียะจาอี้แสดงว่าในใจ๋เปิ้นต้องกึ๊ดว่า "พญา" ต่ำกว่า "พระเจ้า"
สีท่าเปิ้นจะเอาไปเทียบกับยศ "พระยา" ของขุนนางสยาม ก็เลยกึ๊ดจาอี้น่อ

ตั๋วอย่างก๋ารใจ้กำว่า "พระเจ้า" แตนกำว่า "พญา" จากเว็บวัดพระธาตุดอยสุเทพครับ
http://www.doisuthep.com/index.php?option=com_content&view=article&id=19&Itemid=27

[khao e to]

พระนามกษัตริย์และเจ้าเมืองเชียงใหม่

ล้านนาตอนต้น

     พญามังราย พ.ศ 1839-1854
     พญาไชยสงคราม พ.ศ 1854-1868
     พญาแสนพู พ.ศ 1868-1877
     พญาคำฟู พ.ศ 1877-1879
     พญาผายู พ.ศ 1879-1898

ล้านนายุคทอง

     พญากือนา พ.ศ 1898-1928
     พญาแสนเมืองมา พ.ศ 1928-1944
     พญาสามฝั่งแกน พ.ศ 1945-1984
 พระเจ้าติโลกราช พ.ศ 1984-2030
     พญายอดเชียงราย พ.ศ 2030-2038
     พญาแก้ว พ.ศ 2038-2068

ล้านนายุคเสื่อม

     พญาเมืองเกษเกล้า พ.ศ.2068-2081(ครั้งที่ 1)
     ท้าวซายคำ พ.ศ.2081-2086
     พญาเมืองเกษเกล้า พ.ศ.2086-2088(ครั้งที่ 2)
     พระนางจิรประภา พ.ศ.2088-2089
     พระไชยเชษฐา พ.ศ.2089-2091
     ไม่มีผู้ปกครอง พ.ศ.2091-2094
     ท้าวแม่กุ (พระเมกุฎิ) พ.ศ.2094-2101

ล้านนาภายใต้อำนาจพม่า

     ท้าวแม่กุ (พระเมกุฎิ) พ.ศ.2101-2107 (ภายใต้อำนาจพม่า)
     พระนางวิสุทธเทวี พ.ศ.2107-2121 (ภายใต้อำนาจพม่า)
     สาวถีนรตรามังซอศรีมังสรธาช่อ พ.ศ.2121-2150
     พระช้อย (ครั้งที่ 1) พ.ศ.2150-2151
     พระชัยทิพ (มองกอยต่อ) พ.ศ.2151-2156
     พระช้อย (ครั้งที่ 2) พ.ศ.2156-2158
     เจ้าเมืองน่าน พ.ศ.2158-2174
     พญาหลวงทิพเนตร พ.ศ.2174-2198
     พระแสนเมือง พ.ศ.2198-2202
     เจ้าเมืองแพร่ พ.ศ.2202-2215
     อุปราชอึ้งแซะ (กรุงอังวะ) พ.ศ.2215-2218
     บุตรเจ้าเจกุตรา(เจพูตราย) พ.ศ.2218-2250
     มังแรนร่า พ.ศ.2250-2270
     เทพสิงห์ พ.ศ.2270-2270
     องค์ดำ พ.ศ.2270-?
     เจ้าจันทร์ พ.ศ.?-2304
     อดีตภิกษุวัดดวงดี (เจ้าขี้หุด) พ.ศ.2304-2306
     โป่อภัยคามินี (โป่อะเกียะคามุนี) พ.ศ.2306-2311
     โป่มะยุง่วน พ.ศ.2311-2317

ล้านนาภายใต้สยาม

 พระเจ้ากาวิละ พ.ศ.2325-2356
     พระยาธรรมลังกา (เจ้าเชียงใหม่ช้างเผือก) พ.ศ.2359-2365
     พระยาคำฝั้น (เจ้าหลวงเศรษฐี) พ.ศ.2366-2368
     พระยาพุทธวงศ์ (เจ้าหลวงแผ่นดินเย็น) พ.ศ.2369-2389
 พระเจ้ามโหตรประเทศ พ.ศ.2390-2397
 พระเจ้ากาวิโรรสสุริยวงศ์ (เจ้าชีวิตอ้าว) พ.ศ.2399-2413
 พระเจ้าอินทรวิชยานนท์ พ.ศ.2416-2439
 พระเจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์ พ.ศ.2444-2452
     เจ้าแก้วนวรัฐ พ.ศ.2454-2482
คณะราษฏร์เปลี่ยนแปลงการปกครอง

     คณะราษฎร เปลี่ยนแปลงการปกครอง แล้วยกเลิกตำแหน่งเจ้าผู้ครองนคร แบ่งส่วนจังหวัดขึ้นกับส่วนกลาง เริ่มแต่งตั้งผู้ว่าราชการ ตั้งแต่ พ.ศ.2475


 ที่มาข้อมูล 
 http://www.dek-d.com/board/view.php?id=730372

[khao e to]

พระนามกษัตริย์มอญ ที่ครองกรุงหงสาวดี ก่อนสมัยพระเจ้าฟ้ารั่ว

1) พระเจ้าสามะละ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1368 อันเป็นที่ตั้งกรุงสงหาวดี
2) พระเจ้าวิมะละ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1380 เป็นอนุชาพระเจ้าสามะละ
3) พระเจ้าอะสะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1397 เป็นพระราชโอรสพระเจ้าสามะละนัดดาพระเจ้าวิมะละ
4) พระเจ้าอรินทมะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1404
5) ภิกษุไม่ทราบชื่อ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1428
6) พระเจ้าเคอินทะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1445
7) พระเจ้ามิคาทีปะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1460
พระเจ้าเคอิศศะทิตย์ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1475
9) พระเจ้ากรวิก ครองราชย์ปี พ.ศ. 1485
10) พระเจ้าปยินจะละ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1497
11) พระเจ้าอัตตะสะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1510
12) พระเจ้าอนุยะมะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1525
13) พระเจ้ามิคาทีปะ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1537
14) พระเจ้าเอกะสะมันต์ ครองราชย์ปี พ.ศ. 1547
15) พระเจ้าอุบล ครองราชย์ปี พ.ศ. 1559
16) พระเจ้าบุณฑริก ครองราชย์ปี พ.ศ. 1570
17) พระเจ้าดิศศะ ครองราชย์ปี พ.ศ.1584

ที่มาข้อมูล http://www.openbase.in.th/node/9781

[khao e to]

พระนามพระมหากษัตริย์พม่า

ราชวงศ์ตองอู

  1 พระเจ้าเมงจีโย                      พ.ศ. 2029 พ.ศ. 2074
  2 พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้               พ.ศ. 2074 พ.ศ. 2094
  3 พระเจ้าบุเรงนอง                     พ.ศ. 2094 พ.ศ. 2124
  4 พระเจ้านันทบุเรง                    พ.ศ. 2124 พ.ศ. 2142
  5 พระเจ้านยองยาน                     พ.ศ. 2142 พ.ศ. 2149
  6 พระเจ้าอโนเพตลุน                  พ.ศ. 2149 พ.ศ. 2171
  7 พระเจ้ามินแยไดกปา               พ.ศ. 2171 พ.ศ. 2172
  8 พระเจ้าทาลุน                          พ.ศ. 2172 พ.ศ. 2191
  9 พระเจ้าพินดาเล                       พ.ศ. 2191 พ.ศ. 2204
 10 พระเจ้าปเย                             พ.ศ. 2204 พ.ศ. 2215
 11 พระเจ้านราวาระ                      พ.ศ. 2215 พ.ศ. 2216
 12 พระเจ้ามังกะยอดิน                  พ.ศ. 2216 พ.ศ. 2241
 13 พระเจ้าสเน่ห์มิน                      พ.ศ. 2241 พ.ศ. 2257
 14 พระเจ้าทนินกันเว                    พ.ศ. 2257 พ.ศ. 2276
 15 พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี       พ.ศ. 2276 พ.ศ. 2295
 
ที่มาข้อมูล จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
http://th.wikipedia.org/

[khao e to]

พระนามกษัตริย์อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์

1 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 2(พระไชยองค์เว้) พ.ศ. 2250 พ.ศ. 2273
2 เจ้าองค์ลอง                                          พ.ศ. 2273 พ.ศ. 2322 
3 เจ้าอุปราช (ท้าวนอง)                              พ.ศ. 2283 พ.ศ. 2294
พระราชอนุชาในพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 2
4 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 3(พระเจ้าศิริบุญสาร) พ.ศ. 2294 พ.ศ. 2322
พระราชโอรสในเจ้าองค์ลอง, เสียเอกราชแก่สยามในปี พ.ศ. 2322
5 พระเจ้านันทเสน                                       พ.ศ. 2325 พ.ศ. 2337 
6 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 4(พระเจ้าอินทวงศ์)  พ.ศ. 2337 พ.ศ. 2348
พระราชอนุชาในพระเจ้านันทเสน, พระอัยกาในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ
เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี ในรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
7 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 5(พระเจ้าอนุวงศ์)     พ.ศ. 2348 พ.ศ. 2371
พระราชอนุชาในพระเจ้านันทเสนและพระเจ้าอินทวงศ์, สิ้นวงศ์กษัตริย์เวียงจันทน์
หลังพระองค์พยายามแยกตัวเป็นอิสระจากไทย แต่ไม่สำเร็จ


จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
http://th.wikipedia.org/

[khao e to]

พระนามกษัตริย์อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง

 6 เจ้าสุริยวงศ์          พ.ศ. 2314 พ.ศ. 2334 เสียเอกราชแก่สยามเมื่อปี พ.ศ. 2322
 7 เจ้าอนุรุทธ           พ.ศ. 2334 พ.ศ. 2359 
 8 เจ้ามันธาตุราช     พ.ศ. 2359 พ.ศ. 2378
 9 เจ้าสุกเสริม         พ.ศ. 2381 พ.ศ. 2393 
10 พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ (เจ้าจันทราช) พ.ศ. 2395 พ.ศ. 2414
11 พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร (เจ้าอุ่นคำ) พ.ศ. 2415 พ.ศ. 2431
12 พระเจ้าสักรินทรฤทธิ์ (เจ้าคำสุก)   พ.ศ. 2432 พ.ศ. 2448 สมัยนี้ดินแดนลาวตกเป็นของฝรั่งเศส
13 พระเจ้าศรีสว่างวงศ์                    พ.ศ. 2447 พ.ศ. 2488
          หลังปี พ.ศ. 2488 ทรงเปลี่ยนพระราชฐานะเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรลาว
1  พระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์               พ.ศ. 2488 พ.ศ. 2502
          ก่อนหน้านี้มีพระอิสริยยศเป็น พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง
2  พระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวัฒนา            พ.ศ. 2502 พ.ศ.2518
         สละราชสมบัติ หลังพรรคประชาชนปฏิวัติลาวเข้ากุมอำนาจรัฐสำเร็จ ต่อมาถูกส่งตัวไปค่ายสัมมนาที่เมืองเวียงชัย และเสด็จสวรรคตที่นั่น


จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
http://th.wikipedia.org/

[khao e to]

 
พระนามกษัตริย์อยุธยาที่มีคำเรียกว่าพระเจ้า

 พระเจ้าทองลัน   ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ที่1           พศ.1931 - 1931
 พระเจ้าทรงธรรม  ราชวงศ์สุโขทัย                   พศ.2153 - 2171
 พระเจ้าปราสาททอง ราชวงศ์ปราสาททอง        พศ.2172 - 2199
 พระเจ้าช้างเผือก   ราชวงศ์สุพรรณภูมิที่2          พศ.2091 - 2111
 พระเจ้าเสือ   ราชวงศ์บ้านพลูหลวง                   พศ.2246 - 2251
 พระเจ้าท้ายสระ  ราชวงศ์บ้านพลูหลวง              พศ.2251 - 2275
 พระเจ้าเอกทัศน์   ราชวงศ์บ้านพลูหลวง             พศ.2301 - 2310 เสียกรุงครั้งที่ 2

และอีกพระองค์ที่คนไทยเรียกท่านว่าพระเจ้าจนติดปาก

  สมเด็จพระบรมราชาที่ 4
หรือ  สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช  
หรือ  พระเจ้ากรุงธนบุรี

[khao e to]

พระราชอิสริยยศต่างกรม ตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงสมัยกรุงธนบุรีมี 4 ชั้นคือ

            ชั้นที่ 1 กรมพระ พระอิสริยยศสำหรับสมเด็จพระพันปีหลวง พระมหาอุปราชและวังหลัง

            ชั้นที่ 2 กรมหลวง พระอิสริยยศสำหรับพระมเหสี ชั้นกรมหลวงสมัยกรุงธนบุรี

            ชั้นที่ 3 กรมขุน พระอิสริยยศสำหรับเจ้าฟ้าราชกุมาร

            ชั้นที่ 4 กรมหมื่น พระอิสริยยศสำหรับพระองค์เจ้า

            ในรัชกาลที่ 4 ทรงสถาปนาพระองค์เจ้าต่างกรมผู้ใหญ่เป็น "กรมสมเด็จพระ" เป็นชั้นสูงพิเศษอีกชั้นหนึ่ง ในรัชกาลที่ 5 ทรงเปลี่ยนพระนามอิสริยยศสมเด็จหน่อพุทธางกูร เป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร ในรัชกาลที่ 6 ทรงประกาศยกเลิก "กรมสมเด็จพระ" โปรดเกล้าให้ใช้ "สมเด็จ กรมพระยา" แทน และทรงตั้งคำ "กรมพระยา" ขึ้นใช้ในราชการด้วย

            บรรดาศักดิ์ขุนนาง ฝ่ายพลเรือนทั่วไปมี 6 ตำแหน่งคือ

            สมเด็จเจ้าพระยา เช่น       สมเด็จเจ้าพระยามหาศรีสุริยวงศ์

            เจ้าพระยา          เช่น       เจ้าพระยารามราฆพ

            พระยา               เช่น       พระยาอดุลยเดชสยาเมศวรภักดีพิริยะพาหะ

            หลวง                 เช่น       หลวงนิคมพรรณเขตต์

            ขุน                    เช่น       ขุนจารุวรประสาท

            นอกจากนี้ยังมีตำแหน่งเจ้าหมื่น หมื่น หลวง (นายเวร) นาย (บรรดาศักดิ์ เช่น นายวรการบัญชา) นายรอง ใช้ประกอบข้างหน้าราชทินนามสตรีที่เป็นภรรยาเอกของขุนนางจะมีคำเรียกเฉพาะเช่น ภรรยาเจ้าพระยา เป็นท่านผู้หญิง ภรรยาเอกของพระยาเป็นคุณหญิงและยังมีบรรดาศักดิ์เหมือนชายได้แก่เจ้าคุณท้าว พระ

[khao e to]

เรื่อง การเรียกนามพระเจ้าแผ่นดิน


เหตุ ที่จะถามปัญหานี้ เนื่องจากรู้สึกว่าพระนามพระเจ้าแผ่นดินไทยนั้นสับสนมาก มีเรียกกันหลายอย่าง

ปัญหา การเรียกพระนามพระเจ้าแผ่นดินไทย แต่โบราณมาจนทุกวันนี้มีหลักเกณฑ์อย่างไร


ตอบ การเรียกพระนามพระเจ้าแผ่นดินไทย พะม่า มอญ มีวิธีเรียกคล้ายคลึงกัน อาจจำแนกออกเป็น ๑๐ อย่างด้วยกันคือ

๑. เรียกเวลาดำรงพระชนม์อยู่ โดยมากข้าแผ่นดินเรียกว่า ขุนหลวง พระเป็นเจ้า เจ้าชีวิต พระเจ้าแผ่นดิน ในหลวง ฯลฯ ในบานแผนกกฎหมายใช้ พระบาทสมเด็จพระบรมบพิตร พระพุทธเจ้าอยู่หัว

๒. เรียกตามชื่อเมืองที่ปกครอง โดยมากชาวเมืองอื่นเรียก ว่าพระเจ้าอู่ทอง พระเจ้ากรุงศรีอยุธยา พระเจ้าเชียงใหม่ พระเจ้าหงสาวดี พระเจ้าอังวะ พระเจ้ากรุงสยาม

๓.เรียกตามพระนามเดิม โดยมากชาวพื้นเมืองเรียก ว่าพระเจ้าอู่ทอง พระยาอู่ พระเจ้ามังลอง พระเจ้ามังระ ฯลฯ

๔. เรียกตามพระนามเดิมในสุพรรณบัตรว่า พระบาทสมเด็จพระปรเมทรมหามงกุฎ สุทธสมมติเทพย์พงศ์ วงษาดิศวรกษัตริย์ วรขัตติราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ บรมธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนาถบพิตร พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว *

๕. เรียกตามพระนามที่ถวายแต่ต้นราชวงศ์ว่า พระรามาธิบดี พระสรรเพชญ์ พระมหาธรรมราชา พระบรมราชา ฯลฯ ที่ ๑, ๒, ๓ ตามลำดับ

๖. เรียกในราชการเมืองล่วงรัชกาลแล้วว่า พระบรมโกศ พระพุทธเจ้าหลวง และสมเด็จพระอัยยกา โดยลำดับ

๗. เรียกตามปากตลาดเมื่อล่วงรัชกาลแล้วว่า ขุนหลวงเสือ ขุนหลวงทรงปลา ขุนหลวงหาวัด ขุนหลวงขี้เรื้อน และพระเจ้าเชลยตองอู

๘. เรียกพิเศษเพิ่มพระเกียรติยศว่า พระเจ้าช้างเผือก พระมหาจักรพรรดิ พระบรมไตรโลกนาถ พระเจ้าทรงธรรม พระนเรศวร์ พระนารายณ์ พระปิยมหาราช ฯลฯ

๙. เรียกตามลำดับก่อนหลังในราชวงศ์ว่า แผ่นดินต้น แผ่นดินกลาง ฯลฯ

๑๐. เรียกตามนามพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นอุทิศถวายว่า พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ และพระพุทธเลิศหล้านภาลัย



คัดจากบันทึกรับสั่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ประทาน หม่อมราชวงศ์ สุมนชาติ สวัสดิกุล

ที่มาข้อมูล
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=rattanakosin225&group=11&date=09-05-2007&gblog=4

[khao e to]

คนไทยเรียกกษัตริย์ว่า พระเจ้า พระเจ้าแผ่นดิน พระเจ้าอยู่หัว
เช่น พระเจ้าปราสาททอง  พระเจ้าเอกทัศน์   

เรียกกษัตริย์พม่าว่า พระเจ้า เช่น พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้  พระเจ้าบุเรงนอง

เรียกกษัตริย์อังกฤษว่า
พระเจ้าเจมส์ที่ 2 (James II of England)
พระเจ้าวิลเลียมที่ 3 (William III of England)
ไม่ได้เรียกว่า  คิงส์ วิลเลี่ยม เดอะ เติร์ท ออฟ อิงแลนด์
( คงมีหลายคนที่ไม่รู้ว่าเป็นกษัตริย์ของอังกฤษ )

ฝรั่งเรียกกษัตริย์ว่า King
พญามังรายมหาราช ฝรั่งเรียก King Mangrai
ไม่ได้เรียก Phraya Mangrai

ล้านนาเรียกกษัตริย์ว่า พญา
ล้านนาเรียก พระเจ้าบุเรงนอง หรือ พญาบุเรงนอง
เรียกพระเจ้าตากสิน หรือ พญาตากสิน

ไม่รู้ว่าพม่า เรียกกษัตริย์ว่าอะไร
ที่แน่ๆไม่ใช่ทั้ง พระเจ้า และ พญา

การเรียกพระเจ้ากือนา  คำว่า พระเจ้าเป็นคำสูงใช้เรียกกษัตริย์เท่านั้น
เปรียบกับการเรียก พระเจ้าบุเรงนอง พระเจ้าวิลเลียมที่ 3 หรือ พระเจ้าซาร์แห่งรัสเซีย

พญากือนา หรือ พระเจ้ากือนา
ความหมายก็คือพระมหากษัตริย์ของอาณาจักรล้านนา


พระเจ้ากือนา มันก็แค่ คนไทยเป็นคนเขียน เขียนให้คนไทยอ่าน คนไทยจะได้เข้าใจ

[ล้อล้านนา]

เรียน คุณเขาอีโต้ ปราจีนฯ (หรือเปล่าไม่แน่ใจ) อยากอธิบายครับ แต่กลัวว่ามันจะยาว ชาวล้านนามีฐานะยศตำแหน่งทางกษัตริย์ชัดเจนครับ ไม่ได้เหมารวมแบบไทยๆ แล้วรู้ได้ไงครับว่าคนไทยเขียน ให้คนไทยอ่าน คนล้านนาก็เขียนไทยได้ครับ แล้วคนล้านนาก็อ่านได้ครับ แล้วที่นอกเหนือจากแผ่นดินล้านนาไปไม่ต้องยกตัวอย่างครับ เพราะก็คนไทยเขียนให้อีกนั่นแหละ พระเจ้าตาก ไม่ใช่ พญาตาก แต่เป็น พระยาตาก ผมเข้าใจจุดประสงค์ของเจ้าของกระทู้ ว่าต้องการให้เรียกให้ถูกต้อง อย่างเช่นกรณีเรียกพระพุทธรูปล้านนาเรียก "พระเจ้า" พอคนไทยใต้มาเรียก "หลวงพ่อ" ก็จะกลายเป็นเรียก "พระเจ้า" เป็น "หลวงพ่อ" ไปหมดแล้ว (หลวงพ่อก็ต้องบิณฑบาตได้ครับ ชาวล้านนาเข้าใจแบบนี้) แล้วเอามาตรฐานไหนมาวัดว่าคำไหนคนไทยจะเข้าใจ คำไหนคนไทยไม่เข้าใจ ถ้าจะให้ดีเราลองมาศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นให้ชัดเจนก่อนไหมครับ อย่างฮ่องเต้ อ๋อง สุลต่าน จักรพรรดิ์ เราก็สามารถจำแนกได้ แต่เรื่องพระเจ้า พญา ควรต้องศึกษากันด้วยครับ

[tfgc2007]

เรียน คุณเขาอีโต้ ปราจีนฯ (หรือเปล่าไม่แน่ใจ) อยากอธิบายครับ แต่กลัวว่ามันจะยาว ชาวล้านนามีฐานะยศตำแหน่งทางกษัตริย์ชัดเจนครับ ไม่ได้เหมารวมแบบไทยๆ แล้วรู้ได้ไงครับว่าคนไทยเขียน ให้คนไทยอ่าน คนล้านนาก็เขียนไทยได้ครับ แล้วคนล้านนาก็อ่านได้ครับ แล้วที่นอกเหนือจากแผ่นดินล้านนาไปไม่ต้องยกตัวอย่างครับ เพราะก็คนไทยเขียนให้อีกนั่นแหละ พระเจ้าตาก ไม่ใช่ พญาตาก แต่เป็น พระยาตาก ผมเข้าใจจุดประสงค์ของเจ้าของกระทู้ ว่าต้องการให้เรียกให้ถูกต้อง อย่างเช่นกรณีเรียกพระพุทธรูปล้านนาเรียก "พระเจ้า" พอคนไทยใต้มาเรียก "หลวงพ่อ" ก็จะกลายเป็นเรียก "พระเจ้า" เป็น "หลวงพ่อ" ไปหมดแล้ว (หลวงพ่อก็ต้องบิณฑบาตได้ครับ ชาวล้านนาเข้าใจแบบนี้) แล้วเอามาตรฐานไหนมาวัดว่าคำไหนคนไทยจะเข้าใจ คำไหนคนไทยไม่เข้าใจ ถ้าจะให้ดีเราลองมาศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นให้ชัดเจนก่อนไหมครับ อย่างฮ่องเต้ อ๋อง สุลต่าน จักรพรรดิ์ เราก็สามารถจำแนกได้ แต่เรื่องพระเจ้า พญา ควรต้องศึกษากันด้วยครับ

เยี่ยมแต้ๆ+10000000

[natta2533]

ฮ่องเต้ อ๋อง สุลต่าน จักรพรรดิ์ เราก็สามารถจำแนกได้ แต่เรื่องพระเจ้า พญา ควรต้องศึกษากันด้วยครับ
    อันนี้ถูกต้องครับเเต่ละที่ก็เรียกต่างกันไป   แม่นๆๆครับ   ตวยซาวบาทเลยครับ
    เฮาจะมาเหมารวมฮ้องไปเรื่อยบ่ได้เเล้วถึงเวลาชี้เเจงหื้อลูกหลานล้านนาเข้าใจในสิ่งตี้ถูกต้องได้เเล้วครับ

[khao e to]

 เขาอีโต้ เป็นเขาลูกเล็กๆของเทือกเขาใหญ่  อยู่ตรงข้ามกับศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช และเป็นที่ตั้งของ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ค่ายพรหมโยธี จังหวัดปราจีนบุรีครับ


 เรียนผู้จัดทำและเผยแพร่ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ล้านนา ควรเขียนพระนามให้ถูกต้องตามคตินิยมของชาวล้านนาและให้ถูกต้องตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องตรงกัน

ข้อความข้างบนนี้ ผมอยากให้เจ้าของกระทู้หรือท่านที่เป็นห่วงการใช้พระนามทุกท่านเป็นคนเขียนครับ

ส่วนตัวผมคิดว่าผู้จัดทำและเผยแพร่ไม่ได้มีเจตนาที่ไม่ดีอย่างที่โดนตำหนิ

ผมมั่นใจว่าคนไทยไม่ค่อยรู้เรื่องรู้ราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์  แต่ท่านมั่นใจได้เลยครับคนล้านนาไม่เขียน พระเจ้ากือนา แน่ๆ

อยากรู้จริงๆครับว่าท่านเรียก พระเจ้าบุเรงนองว่าอะไร และคนพม่าเรียกกษัตริย์พม่าว่าอะไร (รบกวนด้วยครับ อยากรู้จริงๆ )

เป็นห่วงว่าอาจมีคนพม่าตั้งกระทู้ตำหนิคนไทยบ้างก็ได้ ที่เขียนพระนามกษัตริย์พม่าว่า พระเจ้า

[khao e to]

 
เพิ่มเติมครับ

ดร. ฮันส์ เพนธ์ แห่งสถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อธิบายว่า พญา เป็นศัพท์ที่มาจากภาษาอินเดีย เป็นคำที่ใช้เรียกกษัตริย์ของชาวมอญสมัยโบราณ (จากหนังสือล้านนาไทย หน้า (๓๗) อ้าง
H.L shorto A Dictionary of the Mon Incriptions From the Sixth to the Sixteenthe Centuries London ๑๙๗๑ P.๒๕๘ S.V. bana

ดังนั้น ไม่ว่าจะอ้างเป็นภาษาเขมร ภาษามอญ หรือภาษาไทย ก็เป็นภาษาที่นำมาจากอินเดียกันทั้งสิ้น ไทยทางล้านนามิได้รับเอา วัฒนธรรม ทางเขมร
แต่รับเอาวัฒนธรรมจากมอญ เพราะไปมาหาสู่กับอาณาจักรหริภุญชัยอยู่เสมอ และยังผนวกเอาอาณาจักรหริภุญชัยเข้ามาในอาณาจักรล้านนา ในสมัยพญามังราย

อิทธิพลของภาษามอญจึงเข้ามาปนอยู่ในภาษาถิ่นของล้านนาจนกลายเป็นภาษาของล้านนาไป

[khao e to]

อ้างถึง :   พระเจ้าตาก ไม่ใช่ พญาตาก แต่เป็น พระยาตาก

ขออนุญาติเพิ่มเติมนะครับ อาจเข้าใจผิด


 พระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

 เกิด ณ  กรุงศรีอยุธยา ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ พระมหากษัตริย์องค์ที่ ๑๗ แห่งกรุงศรีอยุธยา
ต่อมาพระยาจักรี ตำแหน่งสมุหนายกในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ รับเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม ให้ชื่อว่า “สิน”

อายุ ๒๑ ปี รับราชการเป็นมหาดเล็ก ตำแหน่งหลวงนายศักดิ์ ได้รับความชอบเป็นหลวงยกกระบัตรเมืองตาก
แล้วขึ้นเป็นเจ้าเมืองตาก จึงได้ชื่อว่า  พระยาตากสิน

พระยาตากสินได้สถาปนาตนเองโดยพระประศาสน์ ไม่ใช่พระบรมราชโองการ เมื่อตีเมืองระยองได้ ( ก่อนเข้าตีเมืองจันทบุรี )
จึงจำเป็นต้องตั้งตัวเป็นใหญ่ตามเลยแห่งเหตุการณ์ พวกบริวารจึงเรียกว่า “พระเจ้าตาก” ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

พระเจ้าตากสินทรงนำทัพเข้าตีพม่า กู้กรุงศรีอยุธยาเป็นเอกราชได้เมื่อ วันศุกร์ เดือน ๑๒
ขึ้น ๑๕ ค่ำ จุลศักราช ๑๑๒๙ ปีกุน นพศก ตรงกับวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๓๑๐

ครั้นทรงกู้กรุงศรีอยุธยาเป็นเอกราชได้แล้วก็ทรงเสวยราชย์ปราบดาภิเศก ตรงกับวันพุธ เดือนอ้าย แรม ๔ ค่ำ
จุลศักราช ๑๑๓๐ สัมฤทธิ์ศก ตรงกับวันที่ ๒๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๓๑๑ เป็น สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี


เสด็จสวรรคต วันเสาร์ เดือน ๕ แรม ๙ ค่ำ จุลศักราช ๑๑๔๔ จัตวาศก ตรงกับ วันที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕
พระองค์ทรงได้รับพระนามเป็น “สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช”


ถ้าท่านเรียก  พระยาตากสิน
เป็นพระนามตอนท่านเป็นแค่เจ้าเมืองตาก ดูต่ำชั้นไปหน่อย

ถ้าท่านเรียก  พญาตากสิน
 คงไม่มีใครตำหนิท่าน


การเขียนให้ถูกต้องตามคตินิยมและประวัติศาสตร์ เป็นการดีที่สุดครับ

[khao e to]

หลายๆท่านรู้ว่ากษัตริย์ของล้านนาต้องนำหน้าพระนามว่า  พะ-ยา   แต่ยังสับสนระหว่าง  พญา หรือ พระยา
สำหรับท่านที่มีจิตให้อภัย ลองคลิกเข้าไปอ่านดูนะครับ

ทุก urlเป็นข้อความที่มีประโยชน์และให้ความรู้เกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาทั้งนั้นครับ แต่มีการเรียกพระนามแบบผิดๆ (เป็นส่วนน้อยถึงน้อยมากๆ แทบจะหาไม่ได้ ส่วนใหญ่เขียนกันถูกหมด )



พญาญี่บาจากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี  ในปี พ.ศ. 1805 พระยามังรายใด้สร้างเมืองเชียงรายขึ้น
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9A%E0%B8%B2


พระยามังราย เชื้อสายลาวจก สร้างเมืองเชียงราย
http://www.sujitwongthes.com/2012/01/kom25012555/

พระยามังราย  ตำนานมังราย เชียงใหม่ เชียงตุง
https://sites.google.com/site/paendintong/Home/phumipayya-thiy/phumipayya-phakh-henux/ray-nam-ksatriy-laea-cea-meuxng-cheiynghim/phra-yama-ng-ray

สองกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ พระธรรมราชาคือ พระยามังราย พระเจ้าจักรพรรดิคือพ่อขุนราม?
http://board.palungjit.com/f2/%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1-313009.html

วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร
ประดิษฐานเจดีย์ใหญ่ที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ ต่อมา พระยาติโลกราช ให้ช่างสร้างเจดีย์องค์ใหญ่สูงถึง 98 เมตร
http://www.chiangmai.ru.ac.th/traval.htm

อนุสาวรีย์ที่ประดิษฐานพระบรมรูปของพระยามังราย
http://www.chiangmai.com/cm-read.php?id_post=47

มังรายศาสตร์  คำตอบที่ดีที่สุด   : ผู้แต่ง   พระเจ้ามังราย หรือ พระยามังราย   
http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=7363abfb7649d06b

เวียงกุมกาม....เจ้ามังราย ในสถานะเจ้าราชบุตรเจ้าลาวเม็งในเมืองเงินยาง กับนางท้าวเทพคำข่ายแห่งเชียงรุ้ง
ซึ่งต่อมาคือพระยามังรายแห่งเชียงใหม่ เป็น"เสี่ยว" กับพระยางำเมืองแห่งพเยาว์ และ พระร่วง แห่งสุโขทัย เป็น สามวีรกษัตริย์อันยิ่งใหญ่ในตำนานล้านนา
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=286432


คมชัดลึกออนไลน์วันที่ 08-06-2555 
พระยามังราย, พระยางำเมือง, พระร่วง เครือญาติ และเครือข่ายไทย-ลาว ควบคุมเส้นทางการค้ายูน นาน และสองฝั่งโขงลงอ่าวไทย
http://www.komchadluek.net/detail/20120127/121365/%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%87.html

พระยามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่
http://history-chiangmai.blogspot.com/2009/02/blog-post_02.html

ลักษณะเด่นและวิวัฒนาการของวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในล้านนา 
ชัปนะ ปิ่นเงิน : สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อาณาจักรล้านนาเริ่มขึ้นในสมัยราชวงศ์มังรายก่อตั้งอาณาจักรล้านนาขึ้นปลายพุทธศตวรรษที่ ๑๙ โดย  พระยามังราย
http://www.sri.cmu.ac.th/~elanna/symbollanna/article02_page01.html

[tonkla]

เข้ามาติดตามข้อมูลดี ๆ

ขอบคุณมากมายครับ

[nantong]

กำว่า พระเจ้า ตลอดจ๋น พระยา เจ่น
พระเจ้ากือนา
พระยามังราย

เป๋นการฮ้อง ของ ไตหน้อย คือไทยก๋าง หรือ คนเหนือ เขียน สื่อ หื้อ ฮู้ โดยเพี้ยนจากฮีตเดิมไป
แต่ กะ บ่ กวร เขียน เป๋น พระยา กำตี่แต้ คือ ผญามังราย เป๋น ตั๋วอย่าง

พญา แป๋ว่า ผู้เป๋นใหญ่ หัวหน้า มาจาก กำขอมเขมร อารยธรรมขอม
พญา กำเองออกเสียง  หรือเขียน ว่า ผญา(อ่าน ผะ ญา)
อยุธยา เอามาเป๋น ตำแหน่ง พระยา เจ้าพระยา
ล้านนา กะมีตำแหน่ง ผญา  อย่าง ผญาผาบ(พระยาปราบ เป๋น ตำแหน่ง ข้าราชก๋าร)
ผญา หมายเอา ตึง เจ้าหลวง(กษัตริย์ คือ ป่อผญา)  ตึงเจ้า(เชื้อเจ้า) กะตึง นาย(ข้าราชการ)
ผญาไจเจษฐาธิราช กษัตริย์ครอง สองราชอาณาจักร พระราชทานยศ ผญา ยกหื้อ ข้าราชก๋าร ได้ มีโอกาส กิ๋น ตำแหน่ง ผญา ได้

[khao e to]

รบกวนท่านหนานธงครับ

รบกวนท่านช่วยอธิบายคำว่า  ผญา
ระหว่าง ผญาไจเจษฐาธิราช  กับ ผญาผาบ

ผมเคยสงสัย เรื่อง พญาปราบ ทำไมถึงเรียกท่านว่า พญา
ผมเคยเข้าใจว่าท่านเป็นกษัตริย์ ทั้งที่จริงท่านเป็น นายแคว้นหนองจ๊อม( สันทราย )

รบกวนท่านหนานอีกข้อครับ
ท่านหนานธงเรียก พระเจ้าบุเรงนองว่าอะไรครับ

ขอบคุณครับ