ประวัติศาสตร์ด้านมืดในอดีตของสยามกับล้านนา

[rabbitNUENG]

บทความที่ทุกท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เป็นการศึกษาของ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ............. ในหนังสือ "คนเมือง"

และบทความเหล่านี้เป็นประวัติศาสตร์อีกด้านหนึ่งที่ไม่ได้มีแต่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังแฝงความเจ็บปวด นี้แระเขาเรียกว่าประวัติศาสตร์ ** บทความนี้ไม่ได้สร้างการยุยง ส่งเสริมให้คนในชาติแตกแยกและเกลียดชังกันนะครับ มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์ให้เราได้ศึกษาอีกมุมหนึ่งเท่านั้นเอง และผมเองจดจำเรื่องราวเล่านี้ไว้เสมอ ในฐานะคนล้านนา
1.กรมหมื่นพิชิตปรีชากรรับบัญชามาผลักดันให้เจ้าอินทวิชยานนท์ยอมรับการหมั้นระหว่างเจ้าดารารัศมี (ชนมายุ 11 ชันษา) ราชธิดาองค์สุดท้องกับพระมหากษัตริย์แห่งสยาม โดยยอมรับให้สยามจัดพิธีโสกันต์ระดับเจ้าฟ้าให้แก่เจ้าดารา ซึ่งล้านนาไม่เคยมีพิธีกรรมเช่นนี้
2.พ.ศ.2440 เจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย เจ้าดารารัศมีมิได้รับอนุญาตให้กลับไปร่วมงานปลงพระศพพระบิดา คาดกันว่าสยามเกรงล้านนาจะคิดกบฏหรือหันไปหาพม่า จึงต้องเก็บเจ้าดาราไว้ในฐานะตัวประกัน หลังจากเจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย พระยาทรงสุรเดชก็มีคำสั่งตัดเงินรายปีของเจ้าเมืองเชียงใหม่จาก 8 หมื่น เหลือ 3 หมื่นรูปี และลดจำนวนเงินรายปีของเจ้านายคนอื่น ๆ พร้อมกับโยกย้ายและถอดถอนเจ้านาย และให้ข้าราชการสยามเข้ามาแทน และเพิ่มจำนวนเงินเดือนให้
3.ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 รัฐบาลสยามได้กำหนดนโยบายห้ามสอนภาษา “ตั๋วเมือง” ในโรงเรียนทุกแห่ง  และกำหนดให้ครูและนักเรียนใช้ภาษาไทยสยามเท่านั้น และได้ห้ามคนจากสยามเรียกคนล้านนาว่าเป็นลาว เน้นการปลูกฝังเรื่องชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ทำให้การสอนภาษาล้านนามีเฉพาะในวัด ที่สำคัญคือ การที่คนท้องถิ่นไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาของบรรพบุรุษได้ก็คือจุดเริ่มต้นของอวสานของศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น เช่น ความตายของภาษาเขียนนำไปสู่การชะงักงันของภาษาพูด ภาษาพูดที่จะพัฒนาต่อไปก็คือการรับเอาคำจากภาษาไทยเข้ามามาขึ้นตามลำดับ ฯ
4.ในปี พ.ศ. 2542 อรุณรัตน์ วิเชียรเขียวได้วิเคราะห์ว่า การย้ายเสาอินทขิลน่าจะเกิดจากความเห็นว่าศูนย์กลางเมืองเชียงใหม่ถูกคนของอยุธยาทำไสยศาสตร์ด้วยการฝังไหกระดูกผี (รวมทั้งฝังไว้ประตูเมืองทุกแห่ง) เพื่อทำลายความศักดิ์สิทธิ์ของเมืองในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ.1984-2030) พญาติโลกราชจับได้จึงคิดวิธีแก้ไขสิ่งชั่วร้ายดังกล่าวด้วยการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุลงในเจดีย์วัดเจดีย์หลวง ฯ
5.ครั้นถึงสมัยพญากาวิละ (พ.ศ.2325-2356) อรุณรัตน์จึงเสนอว่าเนื่องจากเมืองเชียงใหม่ได้ประสบชะตากรรมครั้งแล้วครั้งเล่า จนสิ้นราชวงศ์มังราย และตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านานถึง 200 ปีเศษ พญากาวิละคงจะฟื้นความเชื่อของพญาติโลกราช จึงย้ายเสาอินทขิลมาไว้ในเจดีย์หลวงในปี พ.ศ. 2343
6.การสร้างคุกบนพื้นที่ที่เคยเป็นหอคำหรือพระราชวังของกษัตริย์ล้านนาเป็นการทำลายความศักดิ์สิทธิ์จุดหนึ่งของเมือง ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดคือ เรือนจำเชียงใหม่ และลำพูน ฯ กรณีเชียงราย ประชาชนขอสั่งรื้อเรือนจำ สถานที่เคยเป็นที่ดินศักดิ์สิทธิ์ใช้ในการฟ้อนผีเจ้านาย เจ้ามด เจ้าเม็ง และทำพิธีสำคัญของเมืองเชียงรายในอดีต
7.การล่มสลายของอำนาจเจ้านายท้องถิ่น ไม่เพียงแต่ส่งผลให้อาคารสำนักงานของรัฐบาลสยามเกิดขึ้นในเขตศูนย์อำนาจเก่า หากยังเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ายึดครองที่ดินหลายส่วน โดยเฉพาะที่ดินติดถนนเพื่อสร้างเป็นร้านคา ส่งผลให้ที่ดินบริเวณพญามังรายถูกฟ้าผ่า ถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 1854 ซึ่งมีผู้สร้างศาลพญามังรายให้ผู้คนได้กราบไว้ ต้องกลายเป็นที่ดินของเอกชน ฯ ความศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรมดั้งเดิมของเมืองถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลง สถานที่สำคัญกลายเป็นที่จอดรถ ฯ
และยังมีอีกหลาย ๆ เรื่องที่น่าศึกษาจากหนังสือคนเมือง ของ ธเนศวร์ ตั้งแต่เรื่องของครูบาศรีวิชัยถูกจับกุม การขอคืนอำนาจให้เจ้านายท้องถิ่นในสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงเรียนในนามเจ้านคร และการยอมรับการปรับตัวของคนเมืองในระบอบของสยาม

ที่นำมาเล่าให้ฟังนี้ มิใช่เพื่อสร้างความแตกแยกหรือสร้างความขุ่นเคืองใจ แต่เพียงอยากบอกเล่าอีกหน้าของประวัติศาสตร์ที่มิใช่ความงดงามเพียงอย่างเดียว

[Jeekuk]

บทความที่ทุกท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เป็นการศึกษาของ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ............. ในหนังสือ "คนเมือง"

และบทความเหล่านี้เป็นประวัติศาสตร์อีกด้านหนึ่งที่ไม่ได้มีแต่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังแฝงความเจ็บปวด นี้แระเขาเรียกว่าประวัติศาสตร์ ** บทความนี้ไม่ได้สร้างการยุยง ส่งเสริมให้คนในชาติแตกแยกและเกลียดชังกันนะครับ มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์ให้เราได้ศึกษาอีกมุมหนึ่งเท่านั้นเอง และผมเองจดจำเรื่องราวเล่านี้ไว้เสมอ ในฐานะคนล้านนา
1.กรมหมื่นพิชิตปรีชากรรับบัญชามาผลักดันให้เจ้าอินทวิชยานนท์ยอมรับการหมั้นระหว่างเจ้าดารารัศมี (ชนมายุ 11 ชันษา) ราชธิดาองค์สุดท้องกับพระมหากษัตริย์แห่งสยาม โดยยอมรับให้สยามจัดพิธีโสกันต์ระดับเจ้าฟ้าให้แก่เจ้าดารา ซึ่งล้านนาไม่เคยมีพิธีกรรมเช่นนี้
2.พ.ศ.2440 เจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย เจ้าดารารัศมีมิได้รับอนุญาตให้กลับไปร่วมงานปลงพระศพพระบิดา คาดกันว่าสยามเกรงล้านนาจะคิดกบฏหรือหันไปหาพม่า จึงต้องเก็บเจ้าดาราไว้ในฐานะตัวประกัน หลังจากเจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย พระยาทรงสุรเดชก็มีคำสั่งตัดเงินรายปีของเจ้าเมืองเชียงใหม่จาก 8 หมื่น เหลือ 3 หมื่นรูปี และลดจำนวนเงินรายปีของเจ้านายคนอื่น ๆ พร้อมกับโยกย้ายและถอดถอนเจ้านาย และให้ข้าราชการสยามเข้ามาแทน และเพิ่มจำนวนเงินเดือนให้
3.ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 รัฐบาลสยามได้กำหนดนโยบายห้ามสอนภาษา “ตั๋วเมือง” ในโรงเรียนทุกแห่ง  และกำหนดให้ครูและนักเรียนใช้ภาษาไทยสยามเท่านั้น และได้ห้ามคนจากสยามเรียกคนล้านนาว่าเป็นลาว เน้นการปลูกฝังเรื่องชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ทำให้การสอนภาษาล้านนามีเฉพาะในวัด ที่สำคัญคือ การที่คนท้องถิ่นไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาของบรรพบุรุษได้ก็คือจุดเริ่มต้นของอวสานของศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น เช่น ความตายของภาษาเขียนนำไปสู่การชะงักงันของภาษาพูด ภาษาพูดที่จะพัฒนาต่อไปก็คือการรับเอาคำจากภาษาไทยเข้ามามากขึ้นตามลำดับ ฯ4.ในปี พ.ศ. 2542 อรุณรัตน์ วิเชียรเขียวได้วิเคราะห์ว่า การย้ายเสาอินทขิลน่าจะเกิดจากความเห็นว่าศูนย์กลางเมืองเชียงใหม่ถูกคนของอยุธยาทำไสยศาสตร์ด้วยการฝังไหกระดูกผี (รวมทั้งฝังไว้ประตูเมืองทุกแห่ง) เพื่อทำลายความศักดิ์สิทธิ์ของเมืองในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ.1984-2030) พญาติโลกราชจับได้จึงคิดวิธีแก้ไขสิ่งชั่วร้ายดังกล่าวด้วยการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุลงในเจดีย์วัดเจดีย์หลวง ฯ
5.ครั้นถึงสมัยพญากาวิละ (พ.ศ.2325-2356) อรุณรัตน์จึงเสนอว่าเนื่องจากเมืองเชียงใหม่ได้ประสบชะตากรรมครั้งแล้วครั้งเล่า จนสิ้นราชวงศ์มังราย และตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านานถึง 200 ปีเศษ พญากาวิละคงจะฟื้นความเชื่อของพญาติโลกราช จึงย้ายเสาอินทขิลมาไว้ในเจดีย์หลวงในปี พ.ศ. 2343
6.การสร้างคุกบนพื้นที่ที่เคยเป็นหอคำหรือพระราชวังของกษัตริย์ล้านนาเป็นการทำลายความศักดิ์สิทธิ์จุดหนึ่งของเมือง ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดคือ เรือนจำเชียงใหม่ และลำพูน ฯ กรณีเชียงราย ประชาชนขอสั่งรื้อเรือนจำ สถานที่เคยเป็นที่ดินศักดิ์สิทธิ์ใช้ในการฟ้อนผีเจ้านาย เจ้ามด เจ้าเม็ง และทำพิธีสำคัญของเมืองเชียงรายในอดีต
7.การล่มสลายของอำนาจเจ้านายท้องถิ่น ไม่เพียงแต่ส่งผลให้อาคารสำนักงานของรัฐบาลสยามเกิดขึ้นในเขตศูนย์อำนาจเก่า หากยังเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ายึดครองที่ดินหลายส่วน โดยเฉพาะที่ดินติดถนนเพื่อสร้างเป็นร้านคา ส่งผลให้ที่ดินบริเวณพญามังรายถูกฟ้าผ่า ถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 1854 ซึ่งมีผู้สร้างศาลพญามังรายให้ผู้คนได้กราบไว้ ต้องกลายเป็นที่ดินของเอกชน ฯ ความศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรมดั้งเดิมของเมืองถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลง สถานที่สำคัญกลายเป็นที่จอดรถ ฯ
และยังมีอีกหลาย ๆ เรื่องที่น่าศึกษาจากหนังสือคนเมือง ของ ธเนศวร์ ตั้งแต่เรื่องของครูบาศรีวิชัยถูกจับกุม การขอคืนอำนาจให้เจ้านายท้องถิ่นในสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงเรียนในนามเจ้านคร และการยอมรับการปรับตัวของคนเมืองในระบอบของสยาม

ที่นำมาเล่าให้ฟังนี้ มิใช่เพื่อสร้างความแตกแยกหรือสร้างความขุ่นเคืองใจ แต่เพียงอยากบอกเล่าอีกหน้าของประวัติศาสตร์ที่มิใช่ความงดงามเพียงอย่างเดียว

ตั๋วแดงคือ"ทำให้คนเชียงใหม่มีภาษาพูดไม่เหมือนคนจังหวัดอื่น ๆ และปัจจุบัน หละปูน ก็ถูกกลืนไปด้วยแล้ว"

[wasuwith]

อยากอ่านอีกอะ

[MammonRN]

บทความที่ทุกท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เป็นการศึกษาของ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ............. ในหนังสือ "คนเมือง"

และบทความเหล่านี้เป็นประวัติศาสตร์อีกด้านหนึ่งที่ไม่ได้มีแต่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังแฝงความเจ็บปวด นี้แระเขาเรียกว่าประวัติศาสตร์ ** บทความนี้ไม่ได้สร้างการยุยง ส่งเสริมให้คนในชาติแตกแยกและเกลียดชังกันนะครับ มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์ให้เราได้ศึกษาอีกมุมหนึ่งเท่านั้นเอง และผมเองจดจำเรื่องราวเล่านี้ไว้เสมอ ในฐานะคนล้านนา
1.กรมหมื่นพิชิตปรีชากรรับบัญชามาผลักดันให้เจ้าอินทวิชยานนท์ยอมรับการหมั้นระหว่างเจ้าดารารัศมี (ชนมายุ 11 ชันษา) ราชธิดาองค์สุดท้องกับพระมหากษัตริย์แห่งสยาม โดยยอมรับให้สยามจัดพิธีโสกันต์ระดับเจ้าฟ้าให้แก่เจ้าดารา ซึ่งล้านนาไม่เคยมีพิธีกรรมเช่นนี้
2.พ.ศ.2440 เจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย เจ้าดารารัศมีมิได้รับอนุญาตให้กลับไปร่วมงานปลงพระศพพระบิดา คาดกันว่าสยามเกรงล้านนาจะคิดกบฏหรือหันไปหาพม่า จึงต้องเก็บเจ้าดาราไว้ในฐานะตัวประกัน หลังจากเจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย พระยาทรงสุรเดชก็มีคำสั่งตัดเงินรายปีของเจ้าเมืองเชียงใหม่จาก 8 หมื่น เหลือ 3 หมื่นรูปี และลดจำนวนเงินรายปีของเจ้านายคนอื่น ๆ พร้อมกับโยกย้ายและถอดถอนเจ้านาย และให้ข้าราชการสยามเข้ามาแทน และเพิ่มจำนวนเงินเดือนให้
3.ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 รัฐบาลสยามได้กำหนดนโยบายห้ามสอนภาษา “ตั๋วเมือง” ในโรงเรียนทุกแห่ง  และกำหนดให้ครูและนักเรียนใช้ภาษาไทยสยามเท่านั้น และได้ห้ามคนจากสยามเรียกคนล้านนาว่าเป็นลาว เน้นการปลูกฝังเรื่องชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ทำให้การสอนภาษาล้านนามีเฉพาะในวัด ที่สำคัญคือ การที่คนท้องถิ่นไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาของบรรพบุรุษได้ก็คือจุดเริ่มต้นของอวสานของศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น เช่น ความตายของภาษาเขียนนำไปสู่การชะงักงันของภาษาพูด ภาษาพูดที่จะพัฒนาต่อไปก็คือการรับเอาคำจากภาษาไทยเข้ามามากขึ้นตามลำดับ ฯ4.ในปี พ.ศ. 2542 อรุณรัตน์ วิเชียรเขียวได้วิเคราะห์ว่า การย้ายเสาอินทขิลน่าจะเกิดจากความเห็นว่าศูนย์กลางเมืองเชียงใหม่ถูกคนของอยุธยาทำไสยศาสตร์ด้วยการฝังไหกระดูกผี (รวมทั้งฝังไว้ประตูเมืองทุกแห่ง) เพื่อทำลายความศักดิ์สิทธิ์ของเมืองในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ.1984-2030) พญาติโลกราชจับได้จึงคิดวิธีแก้ไขสิ่งชั่วร้ายดังกล่าวด้วยการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุลงในเจดีย์วัดเจดีย์หลวง ฯ
5.ครั้นถึงสมัยพญากาวิละ (พ.ศ.2325-2356) อรุณรัตน์จึงเสนอว่าเนื่องจากเมืองเชียงใหม่ได้ประสบชะตากรรมครั้งแล้วครั้งเล่า จนสิ้นราชวงศ์มังราย และตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านานถึง 200 ปีเศษ พญากาวิละคงจะฟื้นความเชื่อของพญาติโลกราช จึงย้ายเสาอินทขิลมาไว้ในเจดีย์หลวงในปี พ.ศ. 2343
6.การสร้างคุกบนพื้นที่ที่เคยเป็นหอคำหรือพระราชวังของกษัตริย์ล้านนาเป็นการทำลายความศักดิ์สิทธิ์จุดหนึ่งของเมือง ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดคือ เรือนจำเชียงใหม่ และลำพูน ฯ กรณีเชียงราย ประชาชนขอสั่งรื้อเรือนจำ สถานที่เคยเป็นที่ดินศักดิ์สิทธิ์ใช้ในการฟ้อนผีเจ้านาย เจ้ามด เจ้าเม็ง และทำพิธีสำคัญของเมืองเชียงรายในอดีต
7.การล่มสลายของอำนาจเจ้านายท้องถิ่น ไม่เพียงแต่ส่งผลให้อาคารสำนักงานของรัฐบาลสยามเกิดขึ้นในเขตศูนย์อำนาจเก่า หากยังเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ายึดครองที่ดินหลายส่วน โดยเฉพาะที่ดินติดถนนเพื่อสร้างเป็นร้านคา ส่งผลให้ที่ดินบริเวณพญามังรายถูกฟ้าผ่า ถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 1854 ซึ่งมีผู้สร้างศาลพญามังรายให้ผู้คนได้กราบไว้ ต้องกลายเป็นที่ดินของเอกชน ฯ ความศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรมดั้งเดิมของเมืองถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลง สถานที่สำคัญกลายเป็นที่จอดรถ ฯ
และยังมีอีกหลาย ๆ เรื่องที่น่าศึกษาจากหนังสือคนเมือง ของ ธเนศวร์ ตั้งแต่เรื่องของครูบาศรีวิชัยถูกจับกุม การขอคืนอำนาจให้เจ้านายท้องถิ่นในสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงเรียนในนามเจ้านคร และการยอมรับการปรับตัวของคนเมืองในระบอบของสยาม

ที่นำมาเล่าให้ฟังนี้ มิใช่เพื่อสร้างความแตกแยกหรือสร้างความขุ่นเคืองใจ แต่เพียงอยากบอกเล่าอีกหน้าของประวัติศาสตร์ที่มิใช่ความงดงามเพียงอย่างเดียว

ตั๋วแดงคือ"ทำให้คนเชียงใหม่มีภาษาพูดไม่เหมือนคนจังหวัดอื่น ๆ และปัจจุบัน หละปูน ก็ถูกกลืนไปด้วยแล้ว"

งั้นเชียงรายกะเชียงใหม่ถ้าเขียนก็เขียนไม่เหมือนกันเหรอครับ

[wasuwith]

น่าจะช่วยกันสืบสานประเพณี,สร้างเวียงแก้ว,ภาษาเขียน,ภาษาพูดช่วยกันสืบสาน

[Carcamera Cr]

เข้ามาอ่านเก็บไว้เป็นความรู้ 

[ALPHA1]

บทความที่ทุกท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เป็นการศึกษาของ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ............. ในหนังสือ "คนเมือง"

และบทความเหล่านี้เป็นประวัติศาสตร์อีกด้านหนึ่งที่ไม่ได้มีแต่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังแฝงความเจ็บปวด นี้แระเขาเรียกว่าประวัติศาสตร์ ** บทความนี้ไม่ได้สร้างการยุยง ส่งเสริมให้คนในชาติแตกแยกและเกลียดชังกันนะครับ มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์ให้เราได้ศึกษาอีกมุมหนึ่งเท่านั้นเอง และผมเองจดจำเรื่องราวเล่านี้ไว้เสมอ ในฐานะคนล้านนา
1.กรมหมื่นพิชิตปรีชากรรับบัญชามาผลักดันให้เจ้าอินทวิชยานนท์ยอมรับการหมั้นระหว่างเจ้าดารารัศมี (ชนมายุ 11 ชันษา) ราชธิดาองค์สุดท้องกับพระมหากษัตริย์แห่งสยาม โดยยอมรับให้สยามจัดพิธีโสกันต์ระดับเจ้าฟ้าให้แก่เจ้าดารา ซึ่งล้านนาไม่เคยมีพิธีกรรมเช่นนี้
2.พ.ศ.2440 เจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย เจ้าดารารัศมีมิได้รับอนุญาตให้กลับไปร่วมงานปลงพระศพพระบิดา คาดกันว่าสยามเกรงล้านนาจะคิดกบฏหรือหันไปหาพม่า จึงต้องเก็บเจ้าดาราไว้ในฐานะตัวประกัน หลังจากเจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย พระยาทรงสุรเดชก็มีคำสั่งตัดเงินรายปีของเจ้าเมืองเชียงใหม่จาก 8 หมื่น เหลือ 3 หมื่นรูปี และลดจำนวนเงินรายปีของเจ้านายคนอื่น ๆ พร้อมกับโยกย้ายและถอดถอนเจ้านาย และให้ข้าราชการสยามเข้ามาแทน และเพิ่มจำนวนเงินเดือนให้
3.ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 รัฐบาลสยามได้กำหนดนโยบายห้ามสอนภาษา “ตั๋วเมือง” ในโรงเรียนทุกแห่ง  และกำหนดให้ครูและนักเรียนใช้ภาษาไทยสยามเท่านั้น และได้ห้ามคนจากสยามเรียกคนล้านนาว่าเป็นลาว เน้นการปลูกฝังเรื่องชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ทำให้การสอนภาษาล้านนามีเฉพาะในวัด ที่สำคัญคือ การที่คนท้องถิ่นไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาของบรรพบุรุษได้ก็คือจุดเริ่มต้นของอวสานของศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น เช่น ความตายของภาษาเขียนนำไปสู่การชะงักงันของภาษาพูด ภาษาพูดที่จะพัฒนาต่อไปก็คือการรับเอาคำจากภาษาไทยเข้ามามากขึ้นตามลำดับ ฯ4.ในปี พ.ศ. 2542 อรุณรัตน์ วิเชียรเขียวได้วิเคราะห์ว่า การย้ายเสาอินทขิลน่าจะเกิดจากความเห็นว่าศูนย์กลางเมืองเชียงใหม่ถูกคนของอยุธยาทำไสยศาสตร์ด้วยการฝังไหกระดูกผี (รวมทั้งฝังไว้ประตูเมืองทุกแห่ง) เพื่อทำลายความศักดิ์สิทธิ์ของเมืองในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ.1984-2030) พญาติโลกราชจับได้จึงคิดวิธีแก้ไขสิ่งชั่วร้ายดังกล่าวด้วยการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุลงในเจดีย์วัดเจดีย์หลวง ฯ
5.ครั้นถึงสมัยพญากาวิละ (พ.ศ.2325-2356) อรุณรัตน์จึงเสนอว่าเนื่องจากเมืองเชียงใหม่ได้ประสบชะตากรรมครั้งแล้วครั้งเล่า จนสิ้นราชวงศ์มังราย และตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านานถึง 200 ปีเศษ พญากาวิละคงจะฟื้นความเชื่อของพญาติโลกราช จึงย้ายเสาอินทขิลมาไว้ในเจดีย์หลวงในปี พ.ศ. 2343
6.การสร้างคุกบนพื้นที่ที่เคยเป็นหอคำหรือพระราชวังของกษัตริย์ล้านนาเป็นการทำลายความศักดิ์สิทธิ์จุดหนึ่งของเมือง ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดคือ เรือนจำเชียงใหม่ และลำพูน ฯ กรณีเชียงราย ประชาชนขอสั่งรื้อเรือนจำ สถานที่เคยเป็นที่ดินศักดิ์สิทธิ์ใช้ในการฟ้อนผีเจ้านาย เจ้ามด เจ้าเม็ง และทำพิธีสำคัญของเมืองเชียงรายในอดีต
7.การล่มสลายของอำนาจเจ้านายท้องถิ่น ไม่เพียงแต่ส่งผลให้อาคารสำนักงานของรัฐบาลสยามเกิดขึ้นในเขตศูนย์อำนาจเก่า หากยังเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ายึดครองที่ดินหลายส่วน โดยเฉพาะที่ดินติดถนนเพื่อสร้างเป็นร้านคา ส่งผลให้ที่ดินบริเวณพญามังรายถูกฟ้าผ่า ถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 1854 ซึ่งมีผู้สร้างศาลพญามังรายให้ผู้คนได้กราบไว้ ต้องกลายเป็นที่ดินของเอกชน ฯ ความศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรมดั้งเดิมของเมืองถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลง สถานที่สำคัญกลายเป็นที่จอดรถ ฯ
และยังมีอีกหลาย ๆ เรื่องที่น่าศึกษาจากหนังสือคนเมือง ของ ธเนศวร์ ตั้งแต่เรื่องของครูบาศรีวิชัยถูกจับกุม การขอคืนอำนาจให้เจ้านายท้องถิ่นในสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงเรียนในนามเจ้านคร และการยอมรับการปรับตัวของคนเมืองในระบอบของสยาม

ที่นำมาเล่าให้ฟังนี้ มิใช่เพื่อสร้างความแตกแยกหรือสร้างความขุ่นเคืองใจ แต่เพียงอยากบอกเล่าอีกหน้าของประวัติศาสตร์ที่มิใช่ความงดงามเพียงอย่างเดียว

ตั๋วแดงคือ"ทำให้คนเชียงใหม่มีภาษาพูดไม่เหมือนคนจังหวัดอื่น ๆ และปัจจุบัน หละปูน ก็ถูกกลืนไปด้วยแล้ว"

"ตี้ว่ายะหื้อคนเจียงใหม่มีำกำอู้บะเหมือนคนจังหวัดอื่นๆจ้วยอธิบายน่อยจะได้ก่อครับว่าบะเหมือนจะได?แล้วก่อนหน้าตี้เจียงใหม่ยังบะได้ถูกลืนเป๋นของสยาม คนเจียงใหม่อู้เหมือนคนเมืองในจังหวัดอื่นๆอี้ กำอู้,กำจ๋าของแต่ละตี้จะหื้อเหมือนกั๋นกู้กำ มันเป๋นไปบะได้ครับแต่จะไดก่อจ้างเต๊อะครับ ขึ้นจื้อว่าคนเมืองเหมือนกั๋นแม้ว่ากำอู้,กำจ๋าจะแตกต่างกั๋นไปพ่อง ผมว่าอู้กั๋นฮู้เรื่องครับ"

[เวียงเก่า]

บทความที่ทุกท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เป็นการศึกษาของ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ............. ในหนังสือ "คนเมือง"

และบทความเหล่านี้เป็นประวัติศาสตร์อีกด้านหนึ่งที่ไม่ได้มีแต่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังแฝงความเจ็บปวด นี้แระเขาเรียกว่าประวัติศาสตร์ ** บทความนี้ไม่ได้สร้างการยุยง ส่งเสริมให้คนในชาติแตกแยกและเกลียดชังกันนะครับ มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์ให้เราได้ศึกษาอีกมุมหนึ่งเท่านั้นเอง และผมเองจดจำเรื่องราวเล่านี้ไว้เสมอ ในฐานะคนล้านนา
1.กรมหมื่นพิชิตปรีชากรรับบัญชามาผลักดันให้เจ้าอินทวิชยานนท์ยอมรับการหมั้นระหว่างเจ้าดารารัศมี (ชนมายุ 11 ชันษา) ราชธิดาองค์สุดท้องกับพระมหากษัตริย์แห่งสยาม โดยยอมรับให้สยามจัดพิธีโสกันต์ระดับเจ้าฟ้าให้แก่เจ้าดารา ซึ่งล้านนาไม่เคยมีพิธีกรรมเช่นนี้
2.พ.ศ.2440 เจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย เจ้าดารารัศมีมิได้รับอนุญาตให้กลับไปร่วมงานปลงพระศพพระบิดา คาดกันว่าสยามเกรงล้านนาจะคิดกบฏหรือหันไปหาพม่า จึงต้องเก็บเจ้าดาราไว้ในฐานะตัวประกัน หลังจากเจ้าอินทวิชยานนท์ถึงแก่พิราลัย พระยาทรงสุรเดชก็มีคำสั่งตัดเงินรายปีของเจ้าเมืองเชียงใหม่จาก 8 หมื่น เหลือ 3 หมื่นรูปี และลดจำนวนเงินรายปีของเจ้านายคนอื่น ๆ พร้อมกับโยกย้ายและถอดถอนเจ้านาย และให้ข้าราชการสยามเข้ามาแทน และเพิ่มจำนวนเงินเดือนให้
3.ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 รัฐบาลสยามได้กำหนดนโยบายห้ามสอนภาษา “ตั๋วเมือง” ในโรงเรียนทุกแห่ง  และกำหนดให้ครูและนักเรียนใช้ภาษาไทยสยามเท่านั้น และได้ห้ามคนจากสยามเรียกคนล้านนาว่าเป็นลาว เน้นการปลูกฝังเรื่องชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ทำให้การสอนภาษาล้านนามีเฉพาะในวัด ที่สำคัญคือ การที่คนท้องถิ่นไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาของบรรพบุรุษได้ก็คือจุดเริ่มต้นของอวสานของศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น เช่น ความตายของภาษาเขียนนำไปสู่การชะงักงันของภาษาพูด ภาษาพูดที่จะพัฒนาต่อไปก็คือการรับเอาคำจากภาษาไทยเข้ามามากขึ้นตามลำดับ ฯ4.ในปี พ.ศ. 2542 อรุณรัตน์ วิเชียรเขียวได้วิเคราะห์ว่า การย้ายเสาอินทขิลน่าจะเกิดจากความเห็นว่าศูนย์กลางเมืองเชียงใหม่ถูกคนของอยุธยาทำไสยศาสตร์ด้วยการฝังไหกระดูกผี (รวมทั้งฝังไว้ประตูเมืองทุกแห่ง) เพื่อทำลายความศักดิ์สิทธิ์ของเมืองในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ.1984-2030) พญาติโลกราชจับได้จึงคิดวิธีแก้ไขสิ่งชั่วร้ายดังกล่าวด้วยการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุลงในเจดีย์วัดเจดีย์หลวง ฯ
5.ครั้นถึงสมัยพญากาวิละ (พ.ศ.2325-2356) อรุณรัตน์จึงเสนอว่าเนื่องจากเมืองเชียงใหม่ได้ประสบชะตากรรมครั้งแล้วครั้งเล่า จนสิ้นราชวงศ์มังราย และตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านานถึง 200 ปีเศษ พญากาวิละคงจะฟื้นความเชื่อของพญาติโลกราช จึงย้ายเสาอินทขิลมาไว้ในเจดีย์หลวงในปี พ.ศ. 2343
6.การสร้างคุกบนพื้นที่ที่เคยเป็นหอคำหรือพระราชวังของกษัตริย์ล้านนาเป็นการทำลายความศักดิ์สิทธิ์จุดหนึ่งของเมือง ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดคือ เรือนจำเชียงใหม่ และลำพูน ฯ กรณีเชียงราย ประชาชนขอสั่งรื้อเรือนจำ สถานที่เคยเป็นที่ดินศักดิ์สิทธิ์ใช้ในการฟ้อนผีเจ้านาย เจ้ามด เจ้าเม็ง และทำพิธีสำคัญของเมืองเชียงรายในอดีต
7.การล่มสลายของอำนาจเจ้านายท้องถิ่น ไม่เพียงแต่ส่งผลให้อาคารสำนักงานของรัฐบาลสยามเกิดขึ้นในเขตศูนย์อำนาจเก่า หากยังเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ายึดครองที่ดินหลายส่วน โดยเฉพาะที่ดินติดถนนเพื่อสร้างเป็นร้านคา ส่งผลให้ที่ดินบริเวณพญามังรายถูกฟ้าผ่า ถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 1854 ซึ่งมีผู้สร้างศาลพญามังรายให้ผู้คนได้กราบไว้ ต้องกลายเป็นที่ดินของเอกชน ฯ ความศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรมดั้งเดิมของเมืองถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลง สถานที่สำคัญกลายเป็นที่จอดรถ ฯ
และยังมีอีกหลาย ๆ เรื่องที่น่าศึกษาจากหนังสือคนเมือง ของ ธเนศวร์ ตั้งแต่เรื่องของครูบาศรีวิชัยถูกจับกุม การขอคืนอำนาจให้เจ้านายท้องถิ่นในสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงเรียนในนามเจ้านคร และการยอมรับการปรับตัวของคนเมืองในระบอบของสยาม

ที่นำมาเล่าให้ฟังนี้ มิใช่เพื่อสร้างความแตกแยกหรือสร้างความขุ่นเคืองใจ แต่เพียงอยากบอกเล่าอีกหน้าของประวัติศาสตร์ที่มิใช่ความงดงามเพียงอย่างเดียว

ตั๋วแดงคือ"ทำให้คนเชียงใหม่มีภาษาพูดไม่เหมือนคนจังหวัดอื่น ๆ และปัจจุบัน หละปูน ก็ถูกกลืนไปด้วยแล้ว"

"ตี้ว่ายะหื้อคนเจียงใหม่มีำกำอู้บะเหมือนคนจังหวัดอื่นๆจ้วยอธิบายน่อยจะได้ก่อครับว่าบะเหมือนจะได?แล้วก่อนหน้าตี้เจียงใหม่ยังบะได้ถูกลืนเป๋นของสยาม คนเจียงใหม่อู้เหมือนคนเมืองในจังหวัดอื่นๆอี้ กำอู้,กำจ๋าของแต่ละตี้จะหื้อเหมือนกั๋นกู้กำ มันเป๋นไปบะได้ครับแต่จะไดก่อจ้างเต๊อะครับ ขึ้นจื้อว่าคนเมืองเหมือนกั๋นแม้ว่ากำอู้,กำจ๋าจะแตกต่างกั๋นไปพ่อง ผมว่าอู้กั๋นฮู้เรื่องครับ"

เปิ่นท่าจะอู้ไทยสำเนียงเมืองครับ 

[Jeekuk]

ถ้า มีคนเชียงใหม่ มาอู้กำเมือง เฮาก็จะฮู้ว่า นี่เชียงใหม่ แม้แต่เชียงของก็ยังมีสำเนียงบะเหมือนคนเชียงรายที่อื่นเลย

คนจังหวัดอื่นทั่วไป  กิ๋นหน้ำ(พยายามออกเสียงเมือง ๆ)
คนเชียงใหม่           กิ๋นน้ำ

แต่ถ้าจะเอากำเมืองแต้ ๆ ต้อง ฟังคนเสาไห้ สระบุรี  เถิน(ลำปาง) ทุ่งเสลี่ยม(สุโขทัย)
แม่ส็อด(ตาก)
ที่เป็นสีแดง ถ้าเป็นเชียงใหม่เปิ้นจะว่า กำเมืองแต๊ ๆ
ให้สังเกตุวรรณยุกต์ แต่ถ้าคุณอ่อนภาษาไทย ก็ช่วยไม่ได้ละเน่อ

[ALPHA1]

ถ้า มีคนเชียงใหม่ มาอู้กำเมือง เฮาก็จะฮู้ว่า นี่เชียงใหม่ แม้แต่เชียงของก็ยังมีสำเนียงบะเหมือนคนเชียงรายที่อื่นเลย คนจังหวัดอื่นทั่วไป  กิ๋นหน้ำ(พยายามออกเสียงเมือง ๆ)คนเชียงใหม่ กิ๋นน้ำ
แต่ถ้าจะเอากำเมืองแต้ ๆ ต้อง ฟังคนเสาไห้ สระบุรี  เถิน(ลำปาง) ทุ่งเสลี่ยม(สุโขทัย) แม่ส็อด(ตาก)ที่เป็นสีแดง ถ้าเป็นเชียงใหม่เปิ้นจะว่า กำเมืองแต๊ ๆ ให้สังเกตุวรรณยุกต์ แต่ถ้าคุณอ่อนภาษาไทย ก็ช่วยไม่ได้ละเน่อ

"หลงตางไปแล้วก้า คุณบอกเองว่า ตั๋วแดงคือทำให้คนเชียงใหม่มีภาษาพูดไม่เหมือนคนจังหวัดอื่นๆและปัจจุบันหละปูนก็ถูกกลืนไปด้วยแล้ว ผมก่อเลยขอถามว่ากำอู้กำจ๋าคนเจียงใหม่บะเหมือนคนจังหวัดอื่นจะได? มันผิดแผกแตกต่างอยู่แล้วกาว่ามาเปลี่ยนต๋อนสมัยถูกลืน  กำอู้คนเจียงใหม่บะเหมือนคนตี้อื่นต๋อนใด?ก่อนถูกลืนกาว่าหลังจากถูกลืนแล้ว คุณเข้าใจ๋กำว่าความแตกต่างของถิ่นที่อยู่,ชาติพันธุ์ของคนก่อ ตี้คุณว่ากำเมืองแต๊ๆต้องฟังคนเสาไห้ สระบุรี(ถูกกวาดต้อนไปจากเจียงฮายสมัยพระเจ้าตากก่อเลยอู้สำเนียงตี้บะฮู้มาก่อนก่อจะเข้าใจ๋ว่าเป๋นคนเจียงฮาย),เถิน(ลำปาง),ทุ่งเสลี่ยม(สุโขทัย)ผมว่าเจิญคุณเข้าใจ๋ผิดไปคนเดียวเต๊อะ เพราะกำอู้กำจ๋าของคนเมืองบะว่าตี้ไหน?ก่อเป๋นของแต๊ตึงนั้น มีตวยกาว่ากำเมืองตี้หั้นแั้ต๊,ตี้หั้นบะแต๊"

[rabbitNUENG]

กำเด๋วรออ่านและรวบรวมข้อมูล แล้วจะเอามาเล่าหื้อฟังน้อคัฟ บางเรื่องก่อเปิดเผยบ่าได้ เพราะมันสั่นคลอนสถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา

อันนี้ก่อบ่าพิมพ์ลงในนี้เน้อคัฟ

[>:l!ne-po!nt:<]

เข้ามาอัก เส้นสมองครับ 

[เชียงรายพันธุ์แท้]

กำเด๋วรออ่านและรวบรวมข้อมูล แล้วจะเอามาเล่าหื้อฟังน้อคัฟ บางเรื่องก่อเปิดเผยบ่าได้ เพราะมันสั่นคลอนสถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา
อันนี้ก่อบ่าพิมพ์ลงในนี้เน้อคัฟ

ขำใจ๋กำว่า "สถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา" น่อครับ

[poupoushop.com]

ขอบคุณข้อมูล  และความฮู้ดีๆเจ้า

[rabbitNUENG]

กำเด๋วรออ่านและรวบรวมข้อมูล แล้วจะเอามาเล่าหื้อฟังน้อคัฟ บางเรื่องก่อเปิดเผยบ่าได้ เพราะมันสั่นคลอนสถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา
อันนี้ก่อบ่าพิมพ์ลงในนี้เน้อคัฟ

ขำใจ๋กำว่า "สถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา" น่อครับ

ในสมัยก่อนเปิ้นจะว่า เจ้าลาว(ล้านนา) กะ เจ้าเมืองสยาม ตะก่อนเปิ้นบ่าค่อยเข้าใจกัน ผิดกันหมั่นอยุ่ครับทั้งเรื่องการเมือง วัฒนธรรม จารีต ธรรมเนียม มันเลยมีเล่าตี้บ่าค่อยดีเต่าใด  กล่าวว่าจะเล่าไปมีจะกระทบกับสถาบันกษัตริย์ของเฮาบ่าเด๋วนี้ มันเป๋นเรื่องบ่าดี บ่าสมควรอู้ออกมา เขียนออกมา เข้าใจก่อคัฟ

[ALPHA1]

กำเด๋วรออ่านและรวบรวมข้อมูล แล้วจะเอามาเล่าหื้อฟังน้อคัฟ บางเรื่องก่อเปิดเผยบ่าได้ เพราะมันสั่นคลอนสถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา อันนี้ก่อบ่าพิมพ์ลงในนี้เน้อคัฟ

"ผมขอรออ่านตวยคนเน่อครับ"

[@ไอ้อ้วน@]

ความรู้คนล้านนาน่าอ่านเน้อเจ้า

[sper16]

อ่านแล้วรักประเทศไทย

[เชียงรายช้อปปิ้ง]

รออ่านครับ

[เชียงรายพันธุ์แท้]

กำเด๋วรออ่านและรวบรวมข้อมูล แล้วจะเอามาเล่าหื้อฟังน้อคัฟ บางเรื่องก่อเปิดเผยบ่าได้ เพราะมันสั่นคลอนสถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา
อันนี้ก่อบ่าพิมพ์ลงในนี้เน้อคัฟ

ขำใจ๋กำว่า "สถาบันเบื้องสูงของสยามกับล้านนา" น่อครับ

ในสมัยก่อนเปิ้นจะว่า เจ้าลาว(ล้านนา) กะ เจ้าเมืองสยาม ตะก่อนเปิ้นบ่าค่อยเข้าใจกัน ผิดกันหมั่นอยุ่ครับทั้งเรื่องการเมือง วัฒนธรรม จารีต ธรรมเนียม มันเลยมีเล่าตี้บ่าค่อยดีเต่าใด  กล่าวว่าจะเล่าไปมีจะกระทบกับสถาบันกษัตริย์ของเฮาบ่าเด๋วนี้ มันเป๋นเรื่องบ่าดี บ่าสมควรอู้ออกมา เขียนออกมา เข้าใจก่อคัฟ

บ่ได้ขำใจ๋เรื่องหนี้ครับ ขำใจ๋เรื่องอื่น