อยากฮู้ประวัติเจ้าป้อกิ่วทัพยั้ง

[คนแม่จัน]

เอาฮูปวันอัญเชิญรูปหล่อเจ้าป้อกิ่วทัพยั้ง วีนที่ 2 มกราคม  2550 เวลา 09.09 น.มาหื้อผ่อแหมน่อยก็เป๋นภาพในอดีตแล้ว มาฝาก นัก ๆ เน้อ

[คนแม่จัน]

ฮูปเพิ่มเติมเน้อ

[คนแม่จัน]

ยังบ่หมดเน้อ

[คนแม่จัน]

 ;Dลืมประชาสัมพันธ์งานสินค้าโอท็อปอำเภอแม่จัน ตั้งแต่ 9 ธค.53 ถึง 9 กพ.54 ณ ลานเอนกประสงค์ หน้าศาลเจ้าป่อกิ่วทัพยั้งเน้อ มีสินค้าโอท็อปของดีแม่จัน จำหน่าย มากมายๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ (เดี๋ยวมีฮูปมาฝาก)

[คนแม่จัน]

สงสัยจะหมดแล้วก๊าหา

[ล้อล้านนา]

อันว่าเรื่องนี้ก็จะได้มาอู้จ๋ากั๋นสักน้อย ปอดีว่าวันนี้มีเวลาซักกำ

อันว่า "กิ่วทัพยั้ง" เป็นสำนวนภาษาของคนไทยใต้ เปิ้นบ่ได้ใส่ใจ๋ความถูกต้องของ "กำเมือง" เต่าใดนัก ในสมัยตี้เฮาฮับเอาวัฒนธรรมภาษาเปิ้นมาไว้ เปิ้นก็ควบคุมการสื่อสารได้ตึงหมด สมัยเปิ้นแป๋งขนนหนตาง เปิ้นก็เขียนป้ายจื่อบ้าน ฮ้องจื่อขนน เป็นสำเนียงเปิ้นหมด ดังเป็นปัญหาตี้เฮาคนพื้นที่ต้องมานั่งแลกเปลี่ยนกั๋นจาอี้แล.

"กิ่วทัพยั้ง" บ่เกยมีหลักฐานเอกสารอันใดบอกไว้ก่อนหน้าของ "จดหมายเหตุเมืองเจียงฮาย" ของพระครูปัญญาลังการ วัดศรีบุญเรือง เวียงเจียงฮาย ซึ่งเปิ้นจารไว้บนใบลานเล่าเรื่องราวตั้งแต่กำก่อนกำหลัง ถึงสมัยข้าหลวงคนตี้ 3 ของรัฐบาลสยามปู้นนะ มีอู้ถึง "กิ่วตั๊บยาง" ไว้อย่างตี้เขียนบ่ผิด และน่าจะเป็นกำแต้ตี้สุดเกี่ยวกับ "กิ่วตั๊บยาง" เพราะต๋ามหมู่นั้นเป็นป่าไม้ "ยาง" ต้นยางมีหลายประเภท ไล่ตั้งแต่ข้ามน้ำกกเจียงฮายไปเป็นเส้นตางบ้าน "สันต้นเปา" เป็นป่าไม้ "เปา" บ้านดู่" เป็นป่าไม้ดู่ บ้าน "ยางแล" (สมัยหลังฮ้อง "นางแล" อย่างบ่มีไผสงสัยว่า "นาง" ตี้ไหนมา "แล" ก็จ่างมันเต๊อะไปเหีย) ไปสดถึงดอยกิ่วป่ายางคงเป็นเส้นทาง หรือเขตแดนแบ่งเมืองเจียงฮาย กับเมืองเจียงแสน (แม่จัน แม่สาย ก็รวมเป็นเมืองเจียงแสน) ก็คงจะเป็นด่านสำคัญตี้คนจะเข้าจะออกเมืองสองเมืองนี้ต้องเคารพ เพราะฮีตสมัยก่อนถือว่าจะเข้าออกผิดตี้ผิดตาง ก็ขอปอนขอโจค เพราะจะข้ามเมือง ก็ได้แป๋งศาลแป๋งตูบหื้อเจ้าป้อเจ้าแม่ตามศรัทธาหั้นแล.

ส่วน "ตั๊บ" คงจะเป็นชนิดของไม้ยาง ดังตี้บอกว่าต้นยางมีหลายประเภท ส่วน "กิ่ว" ก็เป็นกิ่วขอดของดอยสองม่อน ส่วนว่าทัพไหนจะ "ยั้งบ่ยั้ง" ก็เป็นเรื่องของเขา อิ๊ดไหน "ยั้ง" ฮั่น ก็มีเป่อเลอะ บ่จำเป็นว่า "ยั้ง" ตี้ฮั่น แล้วต้องฮ้องว่า "ทัพยั้ง" ว่าก่อ... ส่วนเรื่องไก่ก็เป็นความเชื่อกั๋นบ่ดาย ส่วนใหญ่ศาลทั่วไปก็ถวาย ช้าง ม้า ไก่ ตี้เป็นสัตว์เลี้ยงของมนุษย์อยู่แล้ว

ซ้ำอ้ายไปกั๋นใหญ่บ่าเด่วมีการเขียนป้ายว่า "ประตูเมืองทัพยั้ง" ผมกั้นลองศึกษาผ่อตึงบ่มี "เมืองทัพยั้ง" ปรากฏอยู่ในเอกสารตำราไหนในโลกนี้เลย ผมเป็นห่วงว่าละอ่อนเปิ้นจะสับสนว่าเจียงฮายมี "เมืองทัพยั้ง" ตวยกา...

ล้อล้านนา

[คนแม่จัน]

กำว่าประตู๋เมืองทัพยั้งนี้บ่ามีในประวัติตี้ไหนสาเหตุเกิดจากนายเล็ก แสงบุญ อดีตนายก อบต.แม่จัน เป๋นคนสร้าง จากกำฝันของต๋นเองขึ้นมา วันก่อนกำนันดวงแสงเจ้าของพื้นที่จะขอรื้อถอนเนื่องจากบ่ามีประวัติรองรับและบ่าค่อยจะสวยงามเต้าใด แต่ก็เงียบไป ผมจึงอยากจะรวบรวมประวัติศาลเจ้าป้อกิ่วทัพยั้งไว้โดยหื้อหลายๆภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในก๋านสังคายนาในครั้งนี้โตย   ยินดีทุกความเห็นเน้อ

[•★ •:*´¨`*•—◊.☆.☺Berryii☻◊—•.｡★*´¨`*:•.☆]

กำลัง...ฮู้เรื่ิองกับเปลิ้ หนานิ

[จงฝันอยู่เสมอ]

จ๊ะได๋มีก่าไก่ปู้

ก็ว่านาเจ้า..

ว่าจะถามเหมือนกันเจ้า 

ได้ยินมาว่า เจ้าพ่อนเรศวรเปิ้ลชอบกีฬาชนไก่ เวลาไผมาบนขอบ่าหยังถ้าเอาไก่ปู้มาบน ก็จะได้ตามตี้ขอหนาจ้าว

[goodlannagirl]

จ๊ะได๋มีก่าไก่ปู้

ก็ว่านาเจ้า..

ว่าจะถามเหมือนกันเจ้า 

ได้ยินมาว่า เจ้าพ่อนเรศวรเปิ้ลชอบกีฬาชนไก่ เวลาไผมาบนขอบ่าหยังถ้าเอาไก่ปู้มาบน ก็จะได้ตามตี้ขอหนาจ้าว

  เจ๋าสยาม

[เชียงรายพันธุ์แท้]

จ๊ะได๋มีก่าไก่ปู้

ก็ว่านาเจ้า..

ว่าจะถามเหมือนกันเจ้า 

ได้ยินมาว่า เจ้าพ่อนเรศวรเปิ้ลชอบกีฬาชนไก่ เวลาไผมาบนขอบ่าหยังถ้าเอาไก่ปู้มาบน ก็จะได้ตามตี้ขอหนาจ้าว

  เจ๋าสยาม

แผ่นดินอยุธยามีไก่ชนพระนเรศวร แผ่นดินล้านนาก็มีไก่ชนพญามังรายเน้อ

ไก่ชนพันธุ์ลายหางขาว

[goodlannagirl]

จ๊ะได๋มีก่าไก่ปู้

ก็ว่านาเจ้า..

ว่าจะถามเหมือนกันเจ้า 

ได้ยินมาว่า เจ้าพ่อนเรศวรเปิ้ลชอบกีฬาชนไก่ เวลาไผมาบนขอบ่าหยังถ้าเอาไก่ปู้มาบน ก็จะได้ตามตี้ขอหนาจ้าว

  เจ๋าสยาม

แผ่นดินอยุธยามีไก่ชนพระนเรศวร แผ่นดินล้านนาก็มีไก่ชนพญามังรายเน้อ

ไก่ชนพันธุ์ลายหางขาว

เจ้าล้านนาจงเจริญเจ้า    ยิ่งใหญ่ที่สุดในแผน่ดิน

[คนแม่จัน]

ต๋อนนี้กำลังจัดระเบียบไก่หน้าศาลเจ้าป้ออยู่เน้อ   โดยจะเอาไปไว้หน้าผาหลังศาลเน้อ จะได้หันเด่นชัดขึ้น  กำลังรองบอยู่

[smon19]

ประวัติน่าสนใจรายละเอียดมากครับ

[คนแม่จัน]

ไผมีแถมก่อ

[แมงคอลั่น]

ผมได้ยินตำนานมาอย่างนี้ครับ (แต้ก้าบ่แต้ก็บ่ฮู้เน้อ) สมัยก่อนสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้ทรงยกทัพมาช่วยไทยใหญ่ขับไล่ตีทัพพม่าที่เมืองเชียงตุง และในระหว่างเดินทัพทั้ง ไปและกลับ ก็จะหยุดแวะพักที่กิ่วทัพยั้ง ต่อมาจึงได้มีการสร้างศาล (เจ้าพ่อกิ่วทัพยั้ง) เป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะขององค์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชของเรา  จะสังเกตุเห็นว่าที่ศาลจะมีรูปปั้นไก่ชนเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้เพราะเหตุที่ว่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราชพระองค์ทรงโปรดไก่ชนมาก เอวังก็มีด้วยประการชะนี้ครับผม   (ออกตั๋วรอบตี่ 2 แต้ก้าบ่แต้ ผิดหรือถูก ก็บ่ฮู้เน้อครับ)  

พระนเรศวรไม่เคยมาเชียงรายเลยแม้แต่ครั้งเดียว ตึ๊กเชียงใหม่แล้วซวาดไปเจียงดาวและต๋ายที่เวียงแหง ที่แม่สรวยและแม่สายปากันสร้างพระรูปของท่านไว้เพราะหลงผิดเข้าใจว่ามาช่วยเชียงใหม่ที่แท้เป็นข้าเสิกกั๋น (เพราะเราได้เรียนประวัติศาสตร์ของกรุงเทพแต่ประวัติศาสตร์ของล้านนาบ้านเราไม่เคยได้เรียนใครใคร่รู้ต้องแสวงหาคนเดียว)ถ้าท่านได้ศึกษาประวัติศาสตร์ล้านนาแล้วจะรู้ว่า ล้านนาเราน่าจะมีมหาราชอีกพระองค์หนึ่ง ซึ่งเป็นกษัตริย์องค์ที่สองเมืองภูกามยาวซึ่งชาวโยนกเช่นกันคือ ขุนเจื๋องธรรมมิกราช ฯลฯ ส่วนที่ทัพยั้งนั้นตามความคิดของผมเองว่าน่า
จะเป็นยุคโบราณกว่าที่หลายท่านเข้าใจกัน ไม่มีเหตุผลครับแต่เป็นความรู้สึกลึกลึก
ผู้รอบรู้เรื่องราวประวัติศาสตร์บ้านเราขอแนะนำ"คุณชรินทร์ แจ่มจิตต์"บ้านอยู่สันโค้งในเวียง
ใคร่รู้จักท่านลองไปถามที่สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ศาลากลางหลังแรกเน่อ

[คนแม่จัน]

ขอบคุณครับท่านมะคอแลน ถูกของท่านตี้ว่าพระนเรศวรกับล้านนาเป๋นศรัตรูกั๋น ผมได้ฮู้มาว่าสมเด็จนเรศวร มีปุโรหิตจื่อว่าดำ(จื่อเล่นเหมือนท่าน)ได้ติดต๋ามต่านมาเจียงแสนในคราวตี้มาปราบเจ้าเมืองเจียงแสน(อ.แม่จันในปัจจุบัน)เจ้าเมืองเจียงแสนต้องมาสวามิภักดิ์โดยบ่อได้รบกั๋นสมเด็จนเรศวรจึงหื้อปุโรหิตรอท่านอยู่ตี้เมืองเจียงแสนโดยท่านสัญญาว่าจะมาฮับกลับพิษณุโลกแต่ช่วงนั้นต้องขอไปปราบเจ้าอังวะก่อนโดยเดินทางไปทางอ.แม่สรวย แต่ระยะทางไกล๋กว่าจะไปถึงต้องใช้เวลานานในระหว่างทางไปถึงเมืองแหงท่านก็ได้สิ้นพระชนม์บางท่านก็ว่าโดยแมงต่อจี้ต๋าย บางท่านก็ว่าเป๋นไข้ต๋าย จึงบ่าได้ไปฮับปุโรหิตตี้เมืองเจียงแสน ยะหื้อปุโรหิตต้องรอคอยจนต๋ายบริเวณกิ่วตั๊บยาง(เพราะสมัยนั้นการสื่อสารยังล้าสมัยยะหื้อบ่อฮู้ว่าพระนเรศวรต๋ายแล้ว)โดยได้แป๋งพลับพลารอไว้ตี้วัดปงตองส่วนตั๋วเก่าคอยถ้าอยู่ตี้กิ่วตั๊บยางจนต๋ายลงด้วยโรคชรา (นิสัยปุโรหิตนี้ชอบไก่จน และเหล้าขาว อาหารจิ้นลาบแก๋งอ่อม  สาวน้อยสาวจี๋ยะหื้อมีสาวน้อยมาต๋ายตี้วัดปงตองประจำ ล่าสุด มีเด็กสาวสองปี้น้องมาต๋ายตี้สระหลังวัดห่างกั๋นประมาณ 1-2 ปี๋ตี้ผ่านมานี้เอง) คนรุ่นหลังจึงสร้างศาลเพียงต๋าไว้ตี้บริเวณกิ่วตั๊บยาง(กิ่วทัพยั้ง)จนถึงปัจจุบันทุกวันนี้ปุโรหิตท่านก็ยังรออยู่เพราะท่านถือสัจจะว่าจะรอจนกว่าสมเด็จนเรศวรจะมาฮับ ดังนั้นรถยนต์ทุกกันเมื่อผ่านบริเวณหน้าศาลจึงนิยมเต็กแกเปื้อขออนุญาตผ่านและแสดงความเคารพทุกกัน  (ดังนั้นไผยะบ่าดีเจ้าป้อเปิ้นฮู้เน้อ ไผยะดีเจ้าป้อเปิ้นจะจ่วยเหลือหื้ออยู่ดีมีสุขร่ำรวยเงินทองทำมาก๊าขายเจริญรุ่งเรือง ตรงกั๋นข้ามไผยะบ่าดีเจ้าป้อคงบ่าเอาไว้แน่ๆ  รายละเอียดต่าง ๆจะรวบรวมมาฮื้ออ่านกั๋นแหมเน้อ  ยินดีจ้าดนักเน้อ

[เชียงรายพันธุ์แท้]

ขอบคุณครับท่านมะคอแลน ถูกของท่านตี้ว่าพระนเรศวรกับล้านนาเป๋นศรัตรูกั๋น ผมได้ฮู้มาว่าสมเด็จนเรศวร มีปุโรหิตจื่อว่าดำ(จื่อเล่นเหมือนท่าน)ได้ติดต๋ามต่านมาเจียงแสนในคราวตี้มาปราบเจ้าเมืองเจียงแสน(อ.แม่จันในปัจจุบัน)เจ้าเมืองเจียงแสนต้องมาสวามิภักดิ์โดยบ่อได้รบกั๋นสมเด็จนเรศวรจึงหื้อปุโรหิตรอท่านอยู่ตี้เมืองเจียงแสนโดยท่านสัญญาว่าจะมาฮับกลับพิษณุโลกแต่ช่วงนั้นต้องขอไปปราบเจ้าอังวะก่อนโดยเดินทางไปทางอ.แม่สรวย แต่ระยะทางไกล๋กว่าจะไปถึงต้องใช้เวลานานในระหว่างทางไปถึงเมืองแหงท่านก็ได้สิ้นพระชนม์บางท่านก็ว่าโดยแมงต่อจี้ต๋าย บางท่านก็ว่าเป๋นไข้ต๋าย จึงบ่าได้ไปฮับปุโรหิตตี้เมืองเจียงแสน ยะหื้อปุโรหิตต้องรอคอยจนต๋ายบริเวณกิ่วตั๊บยาง(เพราะสมัยนั้นการสื่อสารยังล้าสมัยยะหื้อบ่อฮู้ว่าพระนเรศวรต๋ายแล้ว)โดยได้แป๋งพลับพลารอไว้ตี้วัดปงตองส่วนตั๋วเก่าคอยถ้าอยู่ตี้กิ่วตั๊บยางจนต๋ายลงด้วยโรคชรา (นิสัยปุโรหิตนี้ชอบไก่จน และเหล้าขาว อาหารจิ้นลาบแก๋งอ่อม  สาวน้อยสาวจี๋ยะหื้อมีสาวน้อยมาต๋ายตี้วัดปงตองประจำ ล่าสุด มีเด็กสาวสองปี้น้องมาต๋ายตี้สระหลังวัดห่างกั๋นประมาณ 1-2 ปี๋ตี้ผ่านมานี้เอง) คนรุ่นหลังจึงสร้างศาลเพียงต๋าไว้ตี้บริเวณกิ่วตั๊บยาง(กิ่วทัพยั้ง)จนถึงปัจจุบันทุกวันนี้ปุโรหิตท่านก็ยังรออยู่เพราะท่านถือสัจจะว่าจะรอจนกว่าสมเด็จนเรศวรจะมาฮับ ดังนั้นรถยนต์ทุกกันเมื่อผ่านบริเวณหน้าศาลจึงนิยมเต็กแกเปื้อขออนุญาตผ่านและแสดงความเคารพทุกกัน  (ดังนั้นไผยะบ่าดีเจ้าป้อเปิ้นฮู้เน้อ ไผยะดีเจ้าป้อเปิ้นจะจ่วยเหลือหื้ออยู่ดีมีสุขร่ำรวยเงินทองทำมาก๊าขายเจริญรุ่งเรือง ตรงกั๋นข้ามไผยะบ่าดีเจ้าป้อคงบ่าเอาไว้แน่ๆ  รายละเอียดต่าง ๆจะรวบรวมมาฮื้ออ่านกั๋นแหมเน้อ  ยินดีจ้าดนักเน้อ

จาอี้ต้องไปโต๊ด ออกญารามเดโช เจ้าเมืองเจียงแสน
ตั๋วเก่าเป๋นคนอยุธยา เป็นลูกน้องพระนเรศวรแต้ๆ จาใดบ่บอกข่าวลุงปุโรหิต

คุณคนแม่จันครับ เรื่องลุงปุโรหิตนี้ไผเล่าหื้อฟังครับ
พอดีว่ามันไปเข้ากับทฤษฎีๆหนึ่งอ่ะครับ
คือ ทฤษฎีโยงตำนานท้องถิ่นเข้ากับประวัติศาสตร์กระแสหลัก

[Ck 401]

เข้ามาติดตามครับ
ม่วนขนาด

[Dragon20]

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆ ที่เล่าสู่กันฟังนะครับผม ...