หลักฐาน “ปวศ.” ชี้ชัด พญามังราย ไม่ใช่ พ่อขุนเม็งราย เชียงราย: เมื่อวันพุธที่ ๒๖ มกราคม ๒๕๕๓ ที่ผ่านมา อันเป็นวันคล้ายวันสถาปนาเมืองเชียงราย ทางสถาบันยวนเชียงรายจึงร่วมกับศูนย์เชียงรายศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย เครือข่ายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมลุ่มน้ำโขง-ล้านนา มูลนิธิกระจกเงา โครงการสร้างสุขด้วยประวัติศาสตร์ (วาระครบรอบ ๗๕๐ ปี เมืองเชียงราย) คณะทำงานบูรณาการจังหวัดเชียงราย ฯลฯ จัดเวที “ชำระประวัติศาสตร์เชียงรายภาคประชาชน:พญามังรายไม่ใช่พ่อขุนเม็งราย,เชียงรายสร้างขึ้นเมื่อไหร่กันแน่” โดยได้รับความสนใจจากประชาชน นิสิตนักศึกษา และนักวิชาการประวัติศาสตร์ล้านนาเข้าร่วมหลายคน อาทิ อาจารย์ชรินทร์ แจ่มจิตต์ อาจารย์บดินทร์ กินาวงศ์ อาจารย์อุดร วงษ์ทับทิม ศ.สรัสวดี อ๋องสกุล ณ ห้องประชุมกาสะลองคำ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
กล่าวได้ว่าประวัติศาสตร์เมืองเชียงราย ยังมีข้อถกเถียงกันในหลายประการ โดยเฉพาะพระนามของกษัตริย์ผู้สร้างเมืองเชียงราย คนส่วนใหญ่รู้จักในนาม พ่อขุนเม็งราย หรือ พญาเม็งราย นั้น ปัญญาชนและนักวิชาการแวดวงประวัติศาสตร์ล้านนาหลายท่านชี้ว่าพระนามดังกล่าวไม่ถูกต้อง รวมถึงข้อสงสัยที่ว่าเมืองเชียงรายสร้างขึ้นเมื่อใด นักประวัติศาสตร์ล้านนาส่วนใหญ่เห็นพ้องกันว่า น่าจะเป็นวันที่ ๒๖ มกราคม ๑๘๐๕
ส่วนประเด็นพระนามของพญามังรายนั้น ศ.สรัสวดี อ๋องสกุล อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวว่า จากเอกสารหลักฐานต่าง ๆ ของล้านนาพบแต่คำว่า “พญามังราย” ไม่มีปรากฏคำว่า พญาเม็งราย หรือ พ่อขุนเม็งราย แต่อย่างใด ยืนยันได้จากหลักศิลาจารึกหลายหลักด้วยกัน อาทิ หลักศิลาจารึกวัดพระยืน จังหวัดลำพูน พ.ศ.๑๙๑๓ อันเป็นหลักฐานเก่าแก่ที่สุด เขียนว่า” พญามังรายหลวง” ส่วนหลักศิลาจารึกลำดับกษัตริย์ราชวงศ์มังราย พ.ศ.๑๙๕๔ เขียนว่า “มังราย” และหลักศิลาจารึกวัดเชียงมั่น พ.ศ.๒๑๒๕ เขียนว่า “พญามังรายเจ้า” นอกจากหลักฐานที่พบตามศิลาจารึกข้างต้นแล้วใน “โคลงมังทรารบเชียงใหม่” ที่แต่งขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๑๕๘ ตลอดทั้งฉบับก็พบแต่คำว่า “มังราย” เท่านั้น
อีกทั้งล้านนามีแต่ “ขุน” ไม่มี “พ่อขุน” คำว่าพ่อขุนเป็นตำแหน่งกษัตริย์สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย ปรากฏใช้ในยุคต้นสุโขทัย เช่น พ่อขุนบางกลางหาว พ่อขุนรามคำแหง ฯลฯ ส่วนตำแหน่งขุนในล้านนาตามหลักฐานจากจารึก และตำนาน มักหมายถึงเจ้าเมืองหรือแว่นแคว้นขนาดเล็ก ที่สำคัญคือไม่พบว่า กษัตริย์ องค์ใดในล้านนา มีตำแหน่งเป็น พ่อขุน การเรียกพญามังรายว่าพ่อขุนเม็งรายจึงไม่ถูกต้อง
ฉะนั้นยืนยันได้ตามหลักฐานต่าง ๆ ข้างต้นว่า พญามังราย ไม่ใช่ พ่อขุนเม็งราย หรือ พญาเม็งรายตามที่เข้าใจกันในปัจจุบันแน่นอน
ส่วนที่มาของคำว่า เม็งราย หรือ เมงราย นั้นมาจากหนังสือ “พงศาวดารโยนก” แต่งโดยพระยาประชากิจกรจักร หรือ แช่ม บุนนาค พ.ศ.๒๕๐๗-๒๔๕๐ ครั้งแรกได้รับการตีพิมพ์เป็นตอน ๆ ลงหนังสือวชิรญาณ พ.ศ.๒๔๔๑-๒๔๔๒ (ตีพิมพ์ครั้งแรก) ต่อมาได้รวบรวมเป็นเล่มและตีพิมพ์เป็นครั้งที่สองเมื่อวันที่ ๙ ธันวาคม ๒๔๔๙ โดยท่านเขียนพระนามว่า “พระยาเมงราย/เมงราย” ไว้ในบทนำและเนื้อหาเขียนเป็น “เมงราย” ตลอดเล่ม ซึ่งขัดแย้งกับหลักฐานจากศิลาจารึกตำนานและเอกสารต่าง ๆ ที่พบ
ศ.สรัสวดี อ๋องสกุล แสดงทัศนถึงประเด็นนี้ว่า “นักประวัติศาสตร์ไม่สามารถแก้ชื่อคนได้ มันผิดจรรยาบรรณ เราต้องยืนตามหลักฐานที่ปรากฏเท่านั้น ” ทั้งยังพูดทิ้งท้ายว่า “หนังสือ “พงศาวดารโยนก” ผู้เขียนมีการแก้ไขและชำระตามความคิดของตนเอง เวลาอ่านต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ”
โดยก่อนยุติเวทีเสวนาอาจารย์บดินทร์ จันวัน ประธานสถาบันยวนเชียงราย กล่าวแสดงจุดยืนอันแน่วแน่ว่า “เอกสารกว่า ๒๐ ชุดของล้านนากล่าวถึงพระนามของ พญามังราย ว่า มังราย มีเพียงหน่วยงานราชการเท่านั้นที่ใช้ เม็งราย เรายืนยันจะขับเคลื่อนเรื่องนี้ต่อไป ถ้าไม่สำเร็จในวาระ ๗๕๐ ปี ก็เคลื่อน ๗๕๑ -๗๕๒ ไปเรื่อย” พร้อมเน้นย้ำให้สถาบันอุดมศึกษาของล้านนากล้าที่จะจัดกิจกรรมลักษณะดังกล่าวในโอกาสต่อ ๆ ไปข้างหน้าด้วย
ที่มา
http://www.mekonglover.com/news_pop.asp?NewsId=229
หน้าหลักเว็บไซต์
เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกให้ทันที..."
ผู้เขียน
