พัฒนาการด้านต่างๆของอำเภอแม่สะเรียงด้านการศึกษาแต่เดิมอำเภอแม่สะเรียงไม่มีโรงเรียน ครูและนักเรียนต้องอาศัยศาลาวัดจองสูงเป็นสถานที่ทำการเรียนการสอน กระทั่ง พ.ศ.2472 สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิจ เสนาบดีกระทรวงมหาไทย ได้เสด็จพระพาสตรวจราชการมณฑลพายัพ เมื่อเสด็จถึงอำเภอแม่สะเรียง ได้มาประชุมข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนในท้องถิ่นแม่สะเรียง ขอความร่วมมือช่วยกันสร้างโรงเรียนเป็นอาคารถาวรขึ้น เพื่อเป็นการช่วยเหลือเกื้อกูลการศึกษาแก่กุลบุตรกุลธิดาของอำเภอแม่สะเรียง โดยพระองค์ได้พระราชทานทุนทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวนหนึ่งเพื่อสมทบทุนในการสร้างโรงเรียนนี้ บรรดาข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนชาวอำเภอแม่สะเรียงได้รับรองที่จะร่วมมือกันสร้างโรงเรียนให้สำเร็จโดยตามพระประสงค์ พระองค์ได้พระราชทานนามโรงเรียนประชาตำบลแม่สะเรียงที่สร้างขึ้นใหม่ คือ
โรงเรียนประชาบาลตำบล 1 เป็นโรงเรียนชายชื่อ โรงเรียนแม่สะเรียงบริพัตรศึกษา
โรงเรียนประชาบาลตำบล 2 เป็นโรงเรียนหญิงชื่อ โรงเรียนสุขุมพันธุ์วิทยา
พ.ศ.2473 นายจำรัส สุดจินต์ ศึกษาธิการอำเภอแม่สะเรียง ได้ดำเนินการติดต่อกับพ่อค้า ประชาชนตามที่ได้รับรองกับสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิจไว้ จึงมีผู้จิตศรัทธาร่วมมือกันเสียสระทุนทรัพย์คนละเล็กคนละน้อยสมทบกับ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิจพระราชทานไว้ สร้างอาคารได้หลังหนึ่ง สำหรับเป็นโรงเรียนชายใช้ ชื่อว่า “โรงเรียนแม่สะเรียงบริพัตรศึกษา” นางบุญพิณ ทองสวัสดิ์ กับนายซุนไซ้ ทองสวัสดิ์ ได้ออกเงินสร้างอาคารหลังหนึ่ง สำหรับเป็นโรงเรียนหญิงได้ชื่อว่า “โรงเรียนสุขุมพันธุ์วิทยา”
อนึ่ง โรงเรียนบริพัตรศึกษานี้ นายจำรัส สุดจินต์ เริ่มเก็บเงิน ตั้งแต่เดือน พฤษภาคม พ.ศ.2473 เป็นต้นมา และได้ดำเนินการก่อสร้างเมื่อ พ.ศ.2474 สำเร็จ บริบูรณ์ใน พ.ศ.2475 สมัยหลวงพรภรรการ(พร อรุณฤกษ์) เป็นนายอำเภอ แม่ะเรียง ต่อมาวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ.2476 ได้เปิดอาคารโรงเรียนประชาบาลตำบลแม่สะเรียง (บริพัตรศึกษา)และโรงเรียนโรงเรียนประชาบาลตำบล 2 (สุขุมพันธุ์วิทยา) มีนายเอื่ยม ศิริบุญมา เป็นครูใหญ่ โดยจัดขั้นการศึกษาเป็นประถมปีที่ 1-2-3-4-5-6 ทั้งโรงเรียนชายและโรงเรียนหญิง
ที่มา
http://www.mbs04.ob.tc/10.htmlด้านการศาลในปี พ.ศ. 2478 รัฐบาลได้ออกพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงหัวเมืองขึ้น ซึ่งมีศาลแขวงแม่สะเรียง (แม่ฮ่องสอน) รวมอยู่ด้วย โดยมีวัตถุประสงค์ว่าต้องเป็นอำเภอที่อยู่ห่างไกลกับที่ตั้งของจังหวัด การคมนาคมไม่สะดวกต้องเดินทางด้วยเท้าถึง 8 วัน และต้องมีคดีเกิดขึ้นในท้องที่ การตั้งศาลแขวงแม่สะเรียง ศาลจังหวัดแม่ฮ่องสอนได้จัดส่งรองจ่าศาลมาประจำอยู่ที่อำเภอแม่สะเรียง ทำหน้าที่เป็นพนักงานรับฟ้อง ผู้พิพากษาศาลจังหวัดแม่ฮ่องสอนต้องมาทำการพิจารณาพิพากษาคดีปีละ 3 ครั้ง มีเขตอำเภอศาลครอบคลุมพื้นที่อำเภอแม่สะเรียง อำเภอท่าสองยาง และได้เปิดดำเนินการชำระอรรถคดีขึ้นเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 โดยชั้นแรกสถานที่ทำการของศาลแขวงแม่สะเรียงยังไม่มีเป็นสัดส่วนต้องอาศัยที่ว่าการอำเภอแม่สะเรียง (เมืองยวม) ทำงานไปพลางก่อน ส่วนที่พักผู้พิพากษา ที่พักจ่าศาลต้องหาเช่าเอาเอง ภายหลังกระทรวงยุติธรรมได้จัดส่งหลวงสารสิทธิ์ประกาศ ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดแม่ฮ่องสอนมารักษาตำแหน่งผู้พิพากษาหัวหน้าศาลแขวงอำเภอแม่สะเรียงชั่วคราว เพื่อทำการเปิดศาลแขวง ส่วนตำแหน่งจ่าศาล เสมียน นักการ ทางกระทรวงจะจัดส่งมาจากกรุงเทพฯ ศาลแขวงแม่สะเรียงจึงเปิดดำเนินการเรื่อยมา และได้พัฒนามาเป็น “ศาลจังหวัดแม่สะเรียง” ในปัจจุบัน
ที่มา
http://www.museum.coj.go.th/court/sareung.html