ที่ไม่มีนามสกุล ณ เชียงราย
เรื่องนี้มีคนยกขึ้นมาถกนานละ โดยเฉพาะในเว็บสังคมคนล้านนาที่เชียงใหม่
ไหนๆก็มีคนอยากรู้ละ ผมจะเล่าให้ฟังแล้วกัน
เริ่มจากลำดับเจ้าหลวงเชียงรายก่อนครับ
เจ้าหลวงธรรมลังกา พ.ศ.2386-2407 ตำแหน่งเจ้าเมือง
เจ้าหลวงอุ่นเรือน พ.ศ.2407-2419 ตำแหน่งเจ้าเมือง
เจ้าหลวงสุริยะ พ.ศ.2419-2433 ตำแหน่งเจ้าเมือง
พระยารัตนาณาเขต (เจ้าหลวงเมืองไชย) พ.ศ.2433-2448***
***ตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัด (พ.ศ.2433-2442) ตำแหน่งนายอำเภอเมืองเชียงราย (2442-2448)ส่วนสาเหตุที่ไม่มีนามสกุล “ณ เชียงราย” ก็...
มันเป็นเรื่องเล่าที่ปรากฏในเอกสารรายงานการตรวจราชการแผ่นดิน เรื่องมันเกิดขึ้นราว พ.ศ.2450
กล่าวกันว่า เจ้าปลัดคำตุ้ย ผู้สำเร็จราชการแทนเจ้าเมืองเชียงราย
เมาเหล้าแล้วลวนลามช่างฟ้อนต่อหน้าข้าหลวงสยามที่มาตรวจราชการที่เชียงราย
จึงถูกปลดพร้อมเนรเทศ แล้วยกเลิกระบบเจ้าเมืองในเชียงรายและตั้งข้าราชการมาเป็นผู้ว่า
ส่วนลูกหลานของท่านไม่มีใครกล้าไปขอใช้นามสกุล ณ เชียงราย
เพราะเกรงจะโดนพระอาญา
อย่างไรก็ตาม หากเราวิเคราะห์สถานการณ์บ้านเมืองในยุคนั้น
ต่อให้วันนั้นเจ้าคำตุ้ยจะไม่ดื่มเหล้าเมาจนขาดสติ หรือเรื่องเจ้าคำตุ้ยจะไม่เคยเกิดขึ้นจริง
แต่รัฐบาลสยามก็จะยกเลิกระบบกินเมืองของเชียงรายอยู่ดีนั่นแหละ
(สังเกตลำดับเจ้าหลวงข้างบน จะเห็นว่าเจ้าหลวงเมืองไชย เจ้าหลวงองค์สุดท้ายโดนลดขั้น
ลดลำดับความสำคัญ) เพราะภัยคุกคามจากอังกฤษในพม่า และฝรั่งเศสในลาว
ทำให้สยามต้องเร่งจัดการหัวเมืองชายแดนเช่นเชียงราย ให้มาขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ
(มิใช่ขึ้นต่อเชียงใหม่ อย่างที่แล้วๆมา)
นอกจากนี้ ยังไงเมืองเชียงรายก็คงไม่ได้พระราชทานนามสกุล “ณ” อยู่ดี
เพราะที่แล้วๆมา ตั้งแต่ พ.ศ.2486 เชียงรายก็เป็นหัวเมืองชั้นรองที่ขึ้นกับหัวเมืองชั้นเอกคือ
เชียงใหม่ (และเชียงใหม่ก็ไปขึ้นกับกรุงเทพฯอีกที) เช่น เดียวกับเมืองพะเยาที่ขึ้นกับลำปาง
เชียงของที่ขึ้นกับเมืองน่าน โดยปัจจุบันเชื้อสายเจ้าหลวงพะเยาสายตรงจะใช้นามสกุล
“ศีติสาร”ส่วนทายาทเจ้าหลวงเชียงของใช้นามสกุล
“จิตตางกูร”จะเห็นได้ว่าที่พะเยากับเชียงของ
แม้เจ้าของทั้งสองเมืองจะไม่ได้เมาเหล้าทำตัวน่าเกลียด แต่ยังไงก็ไม่ได้นามสกุล “ณ”
อย่างไรก็ดี นามสกุลเจ้าพะเยา “ศีติสาร” ก็ยังได้รับการพระราชทานจากรัชกาลที่ 6 เมื่อ พ.ศ.2457
และเจ้าเชียงของ “จิตตางกูร” ก็รับพระราชทานในปีเดียวกัน
ส่วนนามสกุล “เชื้อเจ็ดตน” ของเชื้อสายเจ้าหลวงเชียงรายและเชียงแสน
เป็นนามสกุลที่ตั้งขึ้นเองในหมู่ทายาท มิได้เกี่ยวข้องกับบุคคลชั้นสูงที่บางกอกแต่อย่างใดส่วน “ณ เมืองพาน” ไม่ทราบว่าตั้งเองหรือเปล่า เพราะผมก็เคยเห็น
นามสกุล “ณ” อื่นๆอีกหลาย “ณ” มาบ้าง แต่พอสอบวงศ์ตระกูล
ปรากฏว่ามิได้มีเชื้อเจ้าแต่อย่างใด
(เช็คข้อมูลได้ที่นี่
http://www.amed.go.th/aboutus/palace/sur_order.htm)
อ้อ นามสกุล “ณ แพร่” ก็ไม่มีนะครับ
เพราะในอดีตเจ้าหลวงเมืองแพร่เคยเข้าไปพัวพันกับเหตุการณ์กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ เมื่อ พ.ศ.2445
พอดีว่าแนบรายชื่อนามสกุล “ณ” ที่ได้รับการพระราชทานมาด้วย
ถ้านอกเหนือจากรายชื่อข้างล่างนี้ ถือว่าไม่ได้รับการพระราชทานนะครับต้นสกุล ณ : นามสกุลพระราชทานณ กาฬสินธุ์ --- พระไชยสุนทร (หมาสุ่ย) เจ้าเมืองกาฬสินธุ์ พระยาไชยสุนทร (เก)
กรมการพิเศษเมืองกาฬสินธุ์ มณฑลร้อยเอ็ด
ณ จัมปาศักดิ์ --- เจ้ายุติธรรมธร (คำสุก) เจ้านครจัมปาศักดิ์ เจ้าศักดิ์ประสิทธิ์ (เจ้าเบงคำ)
และเจ้าศักดิ์ประเสริฐ์ (เจ้าอุย) ซึ่งได้ขอเข้ามารับราชการในเมืองไทย
โดยไม่ยอมอยู่ในบังคับของฝรั่งเศส
ณ เชียงใหม่ --- พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๑
และเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๓ เจ้าแก้วนวรัฐ (แก้ว) เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๙
องค์สุดท้าย
ณ ตะกั่วทุ่ง --- พระยาโลหะภูมิพิสัย ผู้สำเร็จราชการเมืองตะกั่วทุ่ง อำมาตย์โท หลวงราชภักดี (หร่าย)
ยกรบัตรมณฑลปัตตานี
ณ ถลาง --- พระยาถลาง (ฤกษ์) พระยาสุนทราทรธุรกิจ (หมี) กระทรวงมหาดไทย
และพระอาณาจักรบริบาล (อ้น) กระทรวงมหาดไทย และพระพิไสยสุนทรการ (แปลง)
ฃ้าหลวงตรวจการกรมสรรพากรนอก
ณ นคร --- นายพลโท พระยาวรเดชศักดาวุธ (แย้ม) ปลัดทูลฉลองกระทรวงกระลาโหม
ณ น่าน --- พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช (สุริย) พระเจ้าผู้ครองนครน่าน พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช
ณ ป้อมเพชร --- พระยาเพชร์ชฎ บรรดาศักดิ์เดิม พระสมุทบุรานุรักษ์ (ฃำ)
ผู้ว่าราชการเมืองสมุทปราการ เดิมตั้งบ้านเรือนอยู่ ณ ป้อมเพชร์ กรุงศรีอยุธยา พระยาเพชร์ชฎ
ณ พัทลุง --- พระยาพัทลุง (ขุน) บรรดาศักดิ์เดิม พระยาแก้วเการพพิไชย
ผู้สำเร็จราชการเมืองพัทลุง สมัยกรุงธนบุรี รองอำมาตย์เอก หลวงวิบูลย์บุรขันฑ์ (นพ)
กรมการพิเศษเมืองพัทลุง
ณ พิศณุโลก --- หม่อมคัทริน พระชายาในสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ
กรมหลวงพิศณุโลกประชานารถ ภายหลังในรัชกาลที่ ๗ พระราชทานนามสกุลเป็น จักรพงศ์
ณ มโนรม --- ผู้ว่าราชการเมืองมโนรม หลวงวินิจสารา (ดวง) นายเวรกรมบัญชาการ
กระทรวงนครบาล
ณ มหาไชย --- พระยานรนารถภักดี ถิ่นฐานเดิมอยู่ที่ตำบลมหาไชย พระยาเทพทวาราวดี (สาย)
อธิบดีกรมมหาดเล็ก สมัยรัชกาลที่ ๖
ณ ราชสีมา --- เจ้าพระยากำแหงสงคราม (ทองอิน) ผู้สำเร็จราชการเมืองนครราชสีมา
ณ ร้อยเอ็จ --- เพี้ยพระนคร (คำ) เจ้าเมืองร้อยเอ็จ พระยาขัตติยวงษา เอกาธิกะสตานันต์ (เหลา)
ผู้สำเร็จราชการเมืองร้อยเอ็ด
ณ ระนอง --- พระยาดำรงสุจริตมหิศรภักดี ชื่อเดิม ซู้เจียง แซ่คอ (คอซู้เจียง)
ผู้สำเร็จราชการเมืองระนอง อำมาตย์เอก พระยารัตนเศรษฐี (ยู่หงี) ผู้สำเร็จราชการเมืองระนอง
ณ ลำปาง --- พระเจ้าคำโสม พระเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๔ พลตรี เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต (บุญทวงษ์)
เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๑๓
ณ ลำพูน --- เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑
และเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๓ พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ (น้อยจักรคำ)
เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑๐ องค์สุดท้าย
ณ วิเชียร --- ผู้ว่าราชการเมืองวิเชียรบุรี พระยาประเสริฐสงคราม (ใจ)
จางวางกำกับราชการอำเภอวิเชียร จังหวัดเพ็ชรบูรณ์
ณ สงขลา --- เจ้าพระยาสงขลา (หลวงสุวรรณคีรีสมบัติ) ชื่อเดิม เหยี่ยง แซ่เหงา เจ้าเมืองสงขลา
สมัยกรุงธนบุรี พระยาพฤกษาภิรมย์ (ฑิตย์) เจ้ากรมสวนหลวง
ณ หนองคาย --- พระประทุมเทวา เจ้าเมืองหนองคาย พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ)
นายอำเภอเมืองเพ็ญ เมืองอุดรธานี
ณ อุบล --- พระประทุมวงษา (คำผง) เจ้าเมืองอุบลคนแรก พระอุบลประชารักษ์ (เสือ)
กรมการพิเศษจังหวัดอุบลราชธานี
สกุล ณ ที่มีการต่อท้ายนามสกุล พรหมสาขา ณ สกลนคร --- เจ้านครสกลนคร พระยาประจันตประเทศธานี (โง่นคำ)
ภวภูตานนท์ ณ มหาสารคาม --- เจ้าเมืองมหาสารคาม
รัตนดิลก ณ ภูเก็ต --- พระภูเก็ตโลหเกษตรรักษ์
สุนทรกุล ณ ชลบุรี --- กรมขุนสุนทรภูเบศร์ พระนามเดิมว่า เรือง หรือ จีนเรือง ชาวเมืองชลบุรี
ในสมัยรัชกาลที่ 1 ทรงโปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าหม่อมหลวงจาบ
สกุล ณ ที่มีการต่อท้ายนามสกุลที่แยกออกจาก สกุล ณ เดิม ณ นคร --- โกมารกุล ณ นคร
ณ ถลาง --- ประทีป ณ ถลาง
ณ พัทลุง --- สุคนธาภิรมย์ ณ พัทลุง
ณ ราชสีมา --- อินทรกำแหง ณ ราชสีมา
อ้างอิงhttp://www.chiangkhong.com/memory/histry1.htmhttp://webboard.mthai.com/5/2008-02-11/369050.htmlhttp://board.dserver.org/s/saree/00000186.htmlhttp://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.htmlhttp://www.lannaworld.com/cgi/lannaboard/reply_topic.php?id=23787http://www.amed.go.th/aboutus/palace/sur_order.htm
หน้าหลักเว็บไซต์
เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกให้ทันที..."
ผู้เขียน
