คำถามที่
1.) จะรู้ได้อย่างไร ว่าบ้านที่เราซื้อ ราคาถูกหรือแพงเกินไป.....??หลักง่ายๆเลยก็คือ ใช้วิธีเปรียบเทียบ นั่นคือ ถ้าเราซื้ออาคารพาณิชย์ ก็ให้ดูว่าระแวกเดียวกันนั้น อาคารพาณิชย์ที่คล้ายๆกับของเรานั้นขายกันราคาเท่าไหร่ เช่น อาคารติดๆกัน ขายในราคาห้องละ 2.5 ล้าน ห้องที่เราจะซื้อมีลักษณะเหมือนกัน ดังนั้น ราคาก็น่าจะประมาณ 2.5 ล้าน บวกลบนิดหน่อย ตามเอกลักษณ์ของที่ดิน เช่น ห้องของเรามีพื้นที่เยอะกว่า แปลว่าราคาน่าจะแพงกว่า
แต่ถ้าเราซื้อบ้าน ซึ่งหาหลังเปรียบเทียบได้ยาก ล่ะ เราจะทำอย่างไร......??
เราอาจใช้วิธีประเมินโดยใช้วิธีต้นทุน โดยแยกเป็นราคาที่ดิน กับ ราคาอาคาร โดยราคาที่ดิน ใช้การเปรียบเทียบ และ ราคาอาคาร สามารถประมาณได้จากต้นทุนการก่อสร้าง โดยเราสามารถประมาณต้นทุนการก่อสร้างจาก ตารางของสมาคมผู้ประเมินราคาทรัพย์สินแห่งประเทศไทย
ดาวน์โหลดได้ที่นี่เช่น เราจะซื้อบ้าน1หลัง เนื้อที่ 150 ตารางวา + บ้านปูน 1 หลัง ชั้นเดียว ขนาดกว้าง 10เมตร ยาว 12 เมตร ก่อสร้างมาแล้ว 5ปี เจ้าของประกาศขาย 2.7 ล้านบาท
อันดับแรก ที่ดินระแวกเดียวกัน(ที่ดินเปล่า) ขายกันที่ราคา งานละ 750,000 นั่นคือ ตารางวาละ 7,500.-บาท ดังนั้น บ้านที่เราจะซื้อนั้น ที่ดินจะมีราคาประมาณ 7,500x150 = 1,250,000.-บาท
อันดับที่ 2 บ้านเราเนื้อที่ใช้สอยประมาณ 10x12 = 120 ตารางเมตร ตามตารางแล้ว ต้นทุนการก่อสร้างตารางเมตรละ 10,700 - 13,900 บาท (บรรทัดที่5 ของตาราง) สำหรับเชียงราย ให้หักออกประมาณ 10% จากค่าต่ำสุด เนื่องจากต้นทุนการก่อสร้างของเชียงรายต่ำกว่ากรุงเทพ ดังนั้น ก็จะประมาณ ตารางเมตรละ 9,000 บาท
ดังนั้น บ้านหลังนี้ต้นทุนการก่อสร้างใหม่จะประมาณ 120x9,000 = 1,080,000.-บาท หักค่าเสื่อมราคาอาคาร 5ปี ปีละ 2% คิดเป็น 10% หรือ ประมาณ 108,000 บาท มูลค่าอาคารปัจจุบันก็คือ 972,000.- บาท
ดังนั้น ที่ดิน + อาคาร = 1,250,000 + 972,000 = 2,222,000 บาท หรือประมาณ 2,200,000 บาท
นั่นคือ โดยเบื้องต้นแล้ว ราคาประกาศขาย แพงกว่า ราคาประเมิน
แต่อย่าลืมว่า ที่ดินแต่ละหลัง บ้านแต่ละที่ มีจุดเด่นจุดด้อยแตกต่างกันไป และราคาซื้อขาย เป็นราคาที่ผู้ซื้อและผู้ขาย พอใจและตกลงกันทั้งสองงฝ่าย ดังนั้น การประเมินที่ผมนำเสนอไป เป็นเพียง แนวทางหรือมาตรฐานเท่านั้น
ตารางที่ผมนำมาให้ดู เป็น"ราคาก่อสร้างโดยทั่วๆไป" เท่านั้น โดยใช้วัสดุทั่วๆไป เช่นปูกระเบื้องธรรมดา ใช้หลังคาธรรมดา การออกแบบก่อสร้างแบบธรรมดา
แต่ถ้าเจอประเภทบ้านอย่างดี วัสดุเกรดเอ ก็ต้องใช้การประเมินท่ระดับสูงขึ้นนะครับ