ภัยของคนตระหนี่
“ผู้เป็นคนตระหนี่ขี้เหนียวจัด แม้ว่าจะมีทรัพย์ถึง 80 โกฏิ
ก็มีชีวิตเป็นอยู่อย่างยาจก ดังนี้”
ในกรุงสาวัตถีมีเศรษฐีชื่อ อานนท์ มีทรัพย์สมบัติประมาณ 80 โกฏิ แต่เป็นคนตระหนี่มาก
เขาจะประชุมพวกญาติทุกครึ่งเดือนแล้วให้โอวาทแก่บุตรของตนชื่อ มูลศิริ ว่า
“ เจ้าอย่าได้ทำความสำคัญว่าทรัพย์ 80 โกฏินี้มาก เจ้าไม่ควรให้ทรัพย์ที่มีอยู่หมดไป แต่
ควรจะทำทรัพย์ใหม่ให้เกิดขึ้น เพราะเมื่อเราทำทรัพย์แม้เพียงกหาปณะหนึ่งให้หมดไป
ทรัพย์ทั้งสิ้นก็ย่อมจะหมดไปได้”
อานนท์เศรษฐีได้ยกตัวอย่างว่า “พึงดูยาหยอดตา ที่ใช้ไปทีละหยดๆ ใช้นานไปมันก็หมด
ขวดได้ นี่เป็นทางเสื่อมแห่งโภคทรัพย์ พึงดูการก่อรังของจอมปลวกทั้งหลาย มันได้ก่อขึ้น
เพียงวันละเล็กวันละน้อย จอมปลวกก็ใหญ่ขึ้นมาได้ นี่เป็นทางเจริญแห่งโภคทรัพย์”
ท่านอานนท์เศรษฐีได้ฝังขุมทรัยพ์ไว้ 5 แห่ง แต่ไม่ได้บอกให้บุตรรู้ ด้วยความตระหนี่และ
หวงทรัพย์ เมื่อเขาตายแล้วก็ยังมีความผูกพันในทรัพย์นั้น จึงไปเกิดในท้องของหญิง
จัณฑาลยากจนที่อาศัยอยู่ใกล้ประตูแห่งหนึ่งใกล้พระนครนั่นเอง
ตระกูลแห่งคนจัณฑานที่อานนท์เศรษฐีไปเกิดนั้น ต้องทำงานรับจ้าง มีอยู่ประมาณพันคน
พากันออกรับจ้างเป็นกลุ่มอยู่ นับแต่ที่เขาไปเกิดอยู่ในท้องมารดาแล้วก็ทำให้มารดาไปรับ
จ้างไม่ได้ค่าจ้างเลย ไปรับจ้างกับพวกไหนก็ทำให้คนพวกนั้นพลอยอดไปด้วย พวก
จัณฑาลเหล่านั้นได้กล่าวกันว่า