ราชสกุลในพระบรมราชจักรีวงศ์ ร.5- ร.9 (ตอนที่ 2 )

[เด็กอินเตอร์]

 * สายราชสกุลวงศ์ ในรัชกาลที่ 5
      
       เมื่อสมเด็จพระบรมราชชนกเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์” พระราชโอรสลำดับที่ 9 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 1 ในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี จึงเสด็จขึ้นเสวยราชย์เป็นกษัตริย์องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระราชโอรส 32 พระองค์ และพระราชธิดา 44 พระองค์ และ ที่ได้รับพระราชทานนามสกุลแล้วมีทั้งสิ้น 15 ราชสกุล ดังนี้
      
       บริพัตร องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 33 และที่ 2 ในสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมมาลมารศรี พระอัครราชเทวี

 
   

       จักรพงษ์ องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนารถ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 40 และที่ 4 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถฯ
      
       มหิดล องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 69 และที่ 7 ในสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี
      
       จุฑาธุช องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 72 และที่ 8ในสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ
      
       ยุคล องค์ต้นราชสกุลคือ นายพลโท สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ายุคลทิฆัมพร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 41 และที่ 1 ในพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏฯ
      
       กิติยากร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทรบุรีนฤนาถ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์” พระราชโอรสลำดับที่ 12 ในเจ้าจอมมารดาอ่วม
      
       รพีพัฒน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์” พระราชโอรสลำดับที่ 14 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาตลับ
      
       ประวิตร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงปราจิณกิติบดี มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม” พระราชโอรสลำดับที่ 15 ในเจ้าจอมมารดาแช่ม
      
       จิรประวัติ องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพลพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช” พระราชโอรสลำดับที่ 17 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาทับทิม
      
       อาภากร องค์ต้นราชสกุลคือ นายพล.ร.อ.พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงษ์” พระราชโอรสลำดับที่ 28 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาโหมด
      
       ฉัตรชัย องค์ต้นราชสกุลคือ นายพลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 35 ในเจ้าจอมมารดาวาด

 
   

       เพ็ญพัฒน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงษ์” พระราชโอรสลำดับที่ 38 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดามรกฎ
      
       วุฒิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ นายพล.ร.อ.พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 42 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาทับทิม
      
       สุริยง องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นไชยาศรีสุริโยภาส มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าสุริยงประยูรพันธุ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 46 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาโหมด
      
       รังสิต องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาไชยนาทนเรนทร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 52 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดา ม.ร.ว.เนื่อง (สนิทวงศ์)
      

[เด็กอินเตอร์]

ราชสกุลวงศ์ สายวังหน้าในรัชกาลที่ 5
      
       ส่วนผู้ที่สืบเชื้อสายดำรงตำแหน่งเป็นวังหน้า คือ สมเด็จกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ หรือ “หม่อมเจ้ายอชวอชิงตัน” แต่บรรดาเจ้านายทั่วไปเอ่ยพระนามว่า “หม่อมเจ้ายอด” ทรงเป็นพระราชโอรสองค์ใหญ่ลำดับที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาเอม
      
       กิตติพงษ์ให้ความรู้เพิ่มเติมว่า สมเด็จกรมพระราชวังบรววิไชยชาญ ถือเป็นวังหน้าพระองค์สุดท้ายแห่งกรุงรัตนโกสินทร์...ทรงมีพระราชโอรส 16 พระองค์ และพระราชธิดา 13 พระองค์ ทรงมีพระราชทายาทสืบสายสกุลรวม 9 ราชสกุล ดังนี้
      
       วิไลยวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาศ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 4 ในเจ้าจอมมารดาเข็ม
      
       กาญจนะวิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากาญจนโนภาสรัศมี” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 5 ในเจ้าจอมมารดาปริกเล็ก
      
       กัลยาณะวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นกวีพจน์สุปรีชา มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากัลยาณประวัติ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 9 ในเจ้าจอมมารดาเลี่ยมใหญ่
      
       สุทัศนีย์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าสุทัศนนิภาธร ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 14 ในเจ้าจอมมารดา ม.ล.นวม ปาลกะวงศ์

 
   

       วรวุฒิ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 15 ในเจ้าจอมมารดาป้อม
      
       รุจวิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้ารุจาวรฉวี ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 19 ในเจ้าจอมมารดาสมบุญ
      
       วิบูลยพรรณ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิบูลยพรรณรังษี (มิได้ทรงกรม) ทรงพระราชโอรสลำดับที่ 21 ในเจ้าจอมมารดาเขียวเล็ก
      
       รัชนี องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 22 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาเลี่ยมเล็ก
      
       วิสุทธิ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าบวรวิสุทธิ์ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 27 ในเจ้าจอมมารดาสะอาด
      

[เด็กอินเตอร์]

* สายราชสกุลวงศ์ ในรัชกาลที่ 6
       
       สำหรับสายราชสกุลในแผ่นดินของ พระบาทสมเด็จพระ มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว นั้น กิตติพงษ์ เล่าว่า เนื่องรัชกาลที่ 6 พระองค์ทรงมีพระมเหสีเทวีน้อย รวมทั้งสิ้น 3 พระองค์กับอีก 1 ท่าน แต่ไม่มีพระราชโอรสมาสืบเชื้อสายราชสกุล เนื่องจาก ทรงมีพระราชธิดาเพียง 1 พระองค์ ที่ประสูติจากพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี คือ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ
       

[เด็กอินเตอร์]

* สายราชสกุลวงศ์ ในรัชกาลที่ 7
       
       เมื่อรัชกาลที่ 6 เสด็จสวรรคตแล้ว พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อมาเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์” ทรงเป็นพระโอรสลำดับที่ 76 ในรัชกาลที่ 5 และพระองค์ที่ 8 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง
       
       เป็นที่น่าเสียดายว่า พระองค์ไม่มีพระราชโอรส-ธิดา ไว้สืบราชสกุล แม้แต่พระองค์เดียว แต่ทรงมีพระราชโอรสบุญธรรมที่ทรงพระเมตตาขอ เรืออากาศโท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิสุประภาต มีพระนามเดิมว่า “หม่อมเจ้าจิรศักดิสุประภาต” มาเลี้ยงดูตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่สายพระโลหิตก็ตาม แต่พระองค์ทรงรักมากดุจดังพระราชโอรส ถึงกับพระราชทานนามสกุลส่วนพระองค์ “ศักดิเดชน์” ร่วมกับราชสกุลเดิม “ภาณุพันธ์” เป็น “ศักดิเดชน์ ภาณุพันธ์” ให้กับพระราชโอรสบุญธรรม

 
   

       เรืออากาศโท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิสุประภาต เป็นพระโอรสในจอมพล สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงษ์วรเดช กับหม่อมเล็ก ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา และจึงถือได้ว่าพระองค์ทรงเป็นสายราชสกุลเพียงหนึ่งเดียวของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นองค์ต้นราชสกุล ศักดิเดชน์ ภาณุพันธ์ ด้วย
       

[เด็กอินเตอร์]

* สายราชสกุลวงศ์ ในรัชกาลที่ 8 และ รัชกาลที่ 9
       
       ต่อมารัชกาลที่ 7 ทรงสละราชสมบัติ เมื่อวันที่ 7 มี.ค. พ.ศ.2477 สภาผู้แทนราษฎรในขณะนั้นจึงมีมติให้กราบบังคมทูลเชิญ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าอานันทมหิดล (พระยศในขณะนั้น) ขึ้นครองราชย์สมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรีด้วยพระชนมายุเพียง 9 พรรษาเท่านั้น ทรงพระนามว่า พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ทรงเป็นโอรสลำดับที่ 2 ของ พระมหิตลาธิเบศอดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก (องค์ต้นราชสกุล มหิดล) และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี รัชกาลที่ 8 เสด็จสวรรคตเมื่อพระชนม์ได้ 21 พรรษา และไม่ได้ทรงอภิเษกสมรสจึงไม่มีพระราชโอรสสืบสายสกุล
       
       วันที่ 9 มิถุนายน 2489 สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระราชอนุชาธิราช ได้เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติ เป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา รวม 4 พระองค์ คือ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี , สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ฯ สยามมกุฎราชกุมาร , สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี , สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี

[เด็กอินเตอร์]

       
      เรื่องโดย : ภาษิตา ภิบาลญาติ , ศศิวิมล แถวเพชร

      ที่มา หนังสือพิมพ์ผู้จัดการออนไลน์
 

[ล้อล้านนา]

ขอบคุณความรู้ดีๆ ครับ สำหรับบอร์ดนี้ (คุยเรื่องล้านนา) เมื่อเข้ามาบอร์ดนี้แล้ว เห็นรายละเอียดที่ค้นคว้ามาดีมากครับ และก็อยากให้ท่าน จขกท. ค้นคว้าตระกูลเจ้าหลวงเชียงรายบ้างจัง คงไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่ส่วนใหญ่ไม่คิดจะค้นคว้ากันมากกว่า

[เชียงรายพันธุ์แท้]

ขอบคุณความรู้ดีๆ ครับ สำหรับบอร์ดนี้ (คุยเรื่องล้านนา) เมื่อเข้ามาบอร์ดนี้แล้ว เห็นรายละเอียดที่ค้นคว้ามาดีมากครับ และก็อยากให้ท่าน จขกท. ค้นคว้าตระกูลเจ้าหลวงเชียงรายบ้างจัง คงไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่ส่วนใหญ่ไม่คิดจะค้นคว้ากันมากกว่า

มีในวารสาร "ล้อล้านนา" น่ะครับ ลองหาอ่านดู