พาเที่ยววัด~~พระธาตุดอยโตน~~

ประวัติพระธาตุดอยโตน

พระธาตุดอยโตน ตั้งอยู่บนดอยไม่สูงนัก ในเขตหมู่บ้านชัยพัฒนา หมู่ที่ 16 ตำบลห้วยซ้อ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย พิกัดที่ตั้ง UTM 47 Q 0632564 2213376 สมัยก่อนนั้นดอยนี้เรียกว่า “ดอยเขาน้อย” ในบริเวณนั้นเคยเป็นป่าไม่มีถนนและหมู่บ้าน และเมื่อมีการก่อตั้งหมู่บ้านที่ชื่อว่า บ้านผามงัว (ชื่อเดิมของหมู่บ้านห้วยซ้อ) ขึ้น ก็เริ่มมีผู้คนเริ่มอพยพมาตั้งถิ่นฐานกันมากขึ้น ซึ่งมีเรื่องเล่าต่อๆ กันมาว่า ดอยเขาน้อยนี้ มีสระน้ำขนาดใหญ่อยู่ใต้ดอย ซึ่งน้ำในสระได้ผุดออกมาเป็นบ่อน้ำ ชาวบ้านในละแวกนั้น มีความศรัทธาและนับถือ เรียกบ่อน้ำนี้ว่า “น้ำบ่อทิพย์” เมื่อมีคนป่วยเป็นไข้ ก็จะนำเอาดอกไม้ ธูป เทียน มากราบไหว้ หรือพูดขอให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลบันดาลให้คนที่ป่วยหายจากอาการป่วย แล้วก็ตักเอาน้ำจากบ่อไปให้คนป่วยกิน แล้วคนป่วยนั้น ก็จะหายจากอาการเป็นไข้ นอกจากจะเป็นน้ำบ่อทิพย์แล้ว ยังเป็นแหล่งน้ำที่ชาวบ้านใช้ในการอุปโภคบริโภคอีกด้วย นับว่าเป็นแหล่งน้ำแหล่งแรกที่สะอาดที่สุดของหมู่บ้าน แต่ในปัจจุบันน้ำบ่อทิพย์นี้ไม่มีให้เห็นแล้ว
พระธาตุดอยโตน เป็นที่เคารพสักการะของชาวบ้าน ซึ่งเชื่อว่า มีลูกแก้วขนาดเล็กประมาณเท่ากับลูกแก้วที่เด็กๆ เล่นกันมีสีใส คล้ายกับสารส้ม ลูกแก้วจะอยู่รวมกับธาตุพระพุทธเจ้าที่อยู่ใต้หินใหญ่ ในคืนเดือนยี่เป็ง (วันเพ็ญเดือนสอง ตรงกับวันเพ็ญเดือนสิบสองของภาคกลาง) ลูกแก้วจะลอยขึ้นจากก้นธาตุ ซึ่งก็ไม่มีใครทราบว่าลูกแก้ว จะลอยออกมาจากทางไหน ลูกแก้วที่ลอยออกมาจะมีแสงสว่างมากแผ่ออกเหมือนเป็นรัศมี ชาวบ้านบางคน มักจะเห็นแสงกระพริบของลูกแก้วลอยไปมาระหว่างพระธาตุดอยโตน ไปหาพระธาตุดอยเงิน ประมาณครึ่งคืน ลูกแก้วของพระธาตุดอยโตนก็จะกลับมาอยู่ที่เดิม
ประมาณปี พ.ศ. 2490 ก็มีพระภิกษุรูปหนึ่งคือ ครูบาแก้ว อาโน ตอนเด็กครูบาแก้ว อาโน มีชื่อว่า แก้ว และเมื่ออุปสมบทแล้วมีฉายาว่า พระอาโน ซึ่งชาวบ้านเชื่อว่า ท่านมีบุญญาธิการ มีคาถาอาคมที่ศักดิ์สิทธิ์ ท่านจึงได้มีชื่อว่า “ครูบา” ครูบาแก้ว ได้ขึ้นไปบนดอยเขาน้อย และได้พบหลุมใหญ่กลางดอย ซึ่งในหลุมนั้นมีก้อนหินก้อนใหญ่อยู่ในหลุมนั้น ครูบาแก้วได้ชักชวนชาวบ้านจำนวนหนึ่ง เพื่อจะขุดเอาหินในหลุมขึ้นมา ขณะที่กำลังจะขุดก็เกิดพายุขึ้นอย่างแรง เพราะใต้หินมีธาตุของพุทธเจ้าบรรจุอยู่ และมีแก้ว แหวน เงินทองอยู่ด้วย ซึ่งใต้หินนั้นอาจมีเครื่องป้องกันทางไสยศาสตร์ หรือคาถาอาคมป้องกันอยู่ หรือที่ชาวเรียกว่า “โยน” ครูบาแก้ว และชาวบ้านก็เลยรวบรวมของมีค่าเล็กๆ น้อยๆ ใส่ลงในผอบ แล้วนำไปใส่ในหลุมนั้น นำดินมาถมทับอีกทีหนึ่ง และหลังจากนั้นประมาณปี พ.ศ. 2494 ครูบาแก้ว ได้พาช่างมาสร้างธาตุ สร้างได้ไม่ถึง 1 ปี ธาตุก็ได้ล้มลง และประมาณปี พ.ศ. 2495 ครูบาแก้วได้จ้างให้หนานวัง คนชวา (ลาว) มาสร้างพระธาตุ และชาวบ้านต่างเรียกกันว่า พระธาตุดอยโตน ซึ่งพระธาตุที่หนานวังสร้าง คือองค์พระธาตุที่ปรากฏอยู่ถึงปัจจุบัน
ครูบาแก้ว อาโน ผู้เป็นบุคคลสำคัญ ที่ได้ร่วมสร้างพระธาตุดอยโตนขึ้นมา ท่านได้มรณภาพไปแล้ว ท่านมรณภาพตอนทำพิธีสักการบูชาพระธาตุดอยโตน มีทั้งชาวบ้าน เณรและพระสงฆ์ ที่ขึ้นไปรับศีลรับพร หลังจากที่รับศีลรับพรเสร็จ มีการจุดบั้งไฟ ระหว่างที่จุดบั้งไฟก็มีการให้พรพร้อมกันไป ในระหว่างนั้น ครูบาแก้วก็เกิดล้มลงทั้งที่ท่านประนมมืออยู่ พระสงฆ์และชาวบ้านได้เก็บร่างหรือศพของครูบาแก้วไว้ 1 ปี โดยก่ออิฐครอบโลงศพของท่านเอาไว้ เมื่อครบ 1 ปี ก็นำร่างของพระครูบาแก้ว ไปทำพิธีฌาปนกิจศพ ชาวบ้านบางคน (ผู้ชาย) ที่มีความศรัทธา และเชื่อในสิ่งศักดิ์สิทธ์ ก็นำลูกประคำที่คล้องคอครูบาแก้ว มากิน เพราะเชื่อว่าฟัน แทงไม่เข้า ไม่ทราบว่าผลออกมาเป็นอย่างไร ครูบาแก้วมรณภาพได้ประมาณ 4-5 ปี ก็มีต้นโพธิ์ (ต้นสะหรี) 2 ต้น โผล่ออกมา โดยต้นโพธิ์ต้นแรกอยู่ทางทิศใต้ (เท้าของครูบาแก้ว) ต้นที่ 2 อยู่ทางทิศเหนือ (ศีรษะของครูบาแก้ว) ซึ่งจะเป็นความบังเอิญหรือเป็นเพราะท่านมีบุญมาก จึงทำให้ต้นโพธิ์ 2 ต้น โตเป็นร่มเงาตรงที่ท่านมรณภาพพอดี
พระธาตุดอยโตน บ้านชัยพัฒนา (กลุ่มบ้านห้วยซ้อ) และพระธาตุนางแล บ้านกาสลองคำ (กลุ่มบ้านแก่น) มีการบูรณะปฏิสังขรณ์ใหม่ในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน คือ พ.ศ. 2495 และ พ.ศ.2497 ตามลำดับ และอาจจะเป็นนายช่างคนเดียวกัน ทำให้รูปลักษณะของพระธาตุคล้ายคลึงกัน
พระธาตุดอยโตนมีการก่อกำแพงล้อมรอบองค์พระธาตุ มีบันไดทางขึ้นและประตูทางเข้าเล็กๆ ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของการสร้างพระธาตุ ที่ต้องจำกัดบริเวณไว้เป็นเขตบริสุทธิ์ ห้ามผู้หญิงเข้าไปยุ่งเกี่ยวในบริเวณเหล่านี้ ห่างจากกำแพงเข้าไปประมาณ 1 เมตร เป็นองค์พระธาตุ มีฐานเขียงที่ก่ออิฐถือปูนขึ้นแบบธรรมดาจำนวน 1 ชั้น ฐานสูงถัดขึ้นไปเป็นฐานย่อเก็จไม้สิบสองจำนวน 4 ชั้น แล้วสร้างเป็นฐานบัวหงายรองรับซุ้มปราสาท ถัดจากนั้นสร้างเป็นซุ้มปราสาทซึ่งยังคงย่อเก็จไม้สิบสองอยู่ ตรงกลางซุ้มปราสาทแต่ละด้าน เป็นซุ้มจรนำเพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปปางต่างๆ ถัดขึ้นไปเป็นฐานบัวคว่ำ และฐานย่อไม้สิบสองรองรับองค์ระฆัง จากนั้นเป็นองค์ระฆัง (ไม่ประดับประดับกระจกสี หรืออาจจะชำรุด) ถัดไปเป็นปล้องไฉนหรือฐานบัวหงายบัวคว่ำรองรับองค์ระฆังอีกลูกหนึ่ง ถัดจากองค์ระฆังลูกเล็กแล้ว เป็นคอระฆัง และปลียอด มีการประดับฉัตรโลหะอย่างสวยงาม
ปี พ.ศ.2551 มีการสำรวจเพิ่มเติม พบว่ามีการต่อเติมสร้างสิ่งก่อสร้างประกอบหลายประการ ซึ่งด้วยเจตนาดีแต่อาจจะทำให้บรรยากาศของโบราณวัตถุสถานเสียไปได้ โดยมีการปรับปรุงสถานที่ใหม่ มีการสร้างถนนคอนกรีตจากทางเข้าไปจนถึงพระธาตุ ปรับลานดินให้เรียบโดยการขุดดินให้ลึกเพื่อเกลี่ยดินให้เสมอกัน ทำให้ต้องมีการหล่อฐานรากเสริมองค์พระธาตุ เพราะกลัวพระธาตุจะพังลงมา มีการสร้างศาลาจัดกิจกรรมพิธีทางด้านข้าง 1 หลัง ส่วนทางด้านหน้าองค์พระธาตุ มีการสร้างพระพุทธรูปปูนปางมารวิชัย ขนาดใหญ่คอเอียง ไม่สังกัดศิลปะแบบไทยและล้านนา การสร้างพระพุทธรูปดังกล่าว ทำให้บดบังองค์พระธาตุดอยโตน เมื่อมองจากด้านล่าง หมดสภาพของโบราณสถานไปอีก 1 แห่ง

จาก สมชาย วิริจินดา ประวัติพระธาตุดอยโตน รายงานการศึกษาโบราณสถานที่สำคัญในตำบลห้วยซ้อ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย

หน้าหลักเว็บไซต์	ท่องเที่ยว ที่พัก ที่กิน	ข่าวสาร กิจกรรม	ตำแหน่งงานว่าง
ตลาดซื้อขาย	โปรโมชั่น ส่วนลดสินค้า	ติดต่อโฆษณา

คนเชียงราย สังคมเชียงราย	ห้องนั่งเล่น	การเกษตร ในเชียงราย	คุยเรื่องไอที - เทคโนโลยี
นักลงทุน การเงิน การธนาคาร	ศาสนา กิจกรรมทางวัด	เรื่องล้านนา ภาษากำเมือง	คนหางาน-งานหาคน
งานบ้านงานครัว คลีนิค สุขภาพ ฯลฯ	กีฬา	การศึกษา

แจกของฟรี	ซื้อขายสินค้าจิปาถะ-ทั่วไป	เสื้อผ้า รองเท้า เครื่องประดับ สินค้าแฟชั่น	เครื่องสำอางค์ ผลิตภัณฑ์เสริมความงาม
สัตว์เลี้ยง	คอมพิวเตอร์-สินค้าไอที	กล้องถ่ายรูป - อุปกรณ์ถ่ายภาพ	โทรศัพท์มือถือ เครื่องมือสื่อสาร
ซื้อขาย-เช่า-เซ้ง บ้าน ที่ดิน อาคารพาณิชย์	พระเครื่อง-วัตถุมงคล เครื่องรางของขลัง	ศูนย์กลาง-ซื้อขายรถยนต์	อะไหล่รถยนต์,อุปกรณ์ตกแต่งรถยนต์
ซื้อขาย-รถมอเตอร์ไซด์	อะไหล่ ของแต่ง มอเตอร์ไซด์	ศูนย์กลางซื้อขาย-จักรยาน	จานดาวเทียม-กล้องวงจรปิด-เคเบิ้ลทีวี

ชมรมนักตกปลาเชียงราย	CHIANGRAI 4 LOW	ชมรมคนรักรถ	ชมรมดนตรี
ชมรมนักกลอน