{{ เรื่องของข้าว การทำนาและเกษตรผสมผสาน }}

[ubuntuthaith]

บางแปลงต้นข้าวก็สวยมากครับ แปลงนี้อยู่ใกล้บ้านชาวนาเลยจึงทำให้มีโอกาสดูแลต้นข้าวได้ดี ผลผลิตที่ได้ก็ดีตาม

[ubuntuthaith]

พาไปเที่ยวชมเมือง ซาปา เวียดนามเหนือ เผื่อใครจะไปเยี่ยมชมนาขั้นบันไดที่นั่นครับ หากเราเดินทางโดยรถจากเชียงของไปก็จะผ่าน บ่อแก้ว-หลวงน้ำทา-อุดมไชย-แยกเข้าเมืองขวาก่อนถึงพงสาลี ระยะทางประมาณ 400 กม. จากนั้นเข้าเดียนเบียนฟูไปซาปาอีก 200 กว่ากม.รวม ๆ แล้วก็ประมาณ 600 กม. ครับ 

[ubuntuthaith]

เอามาทบทวนอีกรอบครับ เชื่อว่าข้าวในนาหลายคนคงออกรวงกันเยอะแล้วแต่อาจยังไม่รู้ว่าจะเก็บเกี่ยววันไหนเลยนำมาทบทวนให้จะได้คำนวณเอาไว้จองคิวรถเกี่ยวข้าวล่วงหน้าได้ครับ

ให้นับตั้งแต่ข้าวแทงยอดประมาณ 70-80 % ของข้าวในนาครับ เช่นข้าวผมแทงยอดออกรวงวันที่ 10 เม.ย. ก็บวกไปอีก 30 วัน ก็จะไปเก็บเกี่ยวในวันที่ 10 พ.ค. ก่อนหน้าหรือหลังได้นิดหน่อย แต่ไม่นับการผิดปกติอันเนื่องจากปัจจัยความสมบูรณ์ของต้นข้าว พันธุ์ข้าว  ปริมาณน้ำในนา อุณหภูมิ โรค แสงแดด ฯลฯ ที่อาจทำให้เมล็ดข้าวแก่เร็วหรือช้ากว่าปกติ ส่วนใหญ่ที่เจอคือการออกรวงไม่พร้อมกันของข้าวในแปลงเช่นมีการปลูกซ่อม การพ่นยาฆ่าหญ้าเป็นจุด ๆ น้ำไม่ทั่วถึง ขาดปุ๋ย จึงต้องรออีกนิดหน่อยให้เมล็ดข้าวแก่พร้อมให้หมด

จากดอกข้าวเป็นเมล็ด
            ดอกข้าวจะบานหลังจากรวงโผล่พ้นกาบใบธงประมาณ 1-2 วัน ดอกบานในช่วงเช้าเวลาประมาณ 8.00-12.00 น. การบานของดอกจะบานจากปลายรวงมาหาโคนรวง ขณะบานเปลือกดอกใหญ่และเปลือกดอกเล็กจะเปิดอ้าออก ดอกข้าวจะบานประมาณ 30-60 นาที ดอกที่บานแล้วจะไม่บานอีก ดอกข้าวทั้งรวงจะใช้เวลาบานประมาณ 7 วัน จึงครบทุกดอก         การผสมเกสรจะเกิดขึ้นหลังดอกบานเล็กน้อย อับเกสรตัวผู้จะแตกตัวออกปล่อยละอองเกสรตัวผู้ตกลงบนพู่รับละอองเกสรของตัวเมีย หลังจากนั้นละอองเกสรตัวผู้จะงอกส่งเชื้อเพศผู้ไปผสมกับเชื้อเพศเมียในรังไข่ และมีการเจริญเติบโตพัฒนาเป็นเมล็ดข้าวตามมา


การสร้างเมล็ดข้าวแบ่งออกเป็น 3 ระยะคือ
- ระยะข้าวเป็นน้ำนม   ใช้เวลาประมาณ 7 วัน หลังการผสมเกสร ภายในเมล็ดข้าวจะเป็นของเหลวสีขาวคล้ายน้ำนม เปลือกมีสีเขียว
- ระยะข้าวเม่า   เป็นระยะที่เมล็ดข้าวมีอายุ 14-21 วันหลังจากผสมเกสร เนื้อเมล็ดเริ่มมีน้ำน้อยลงและแข็งขึ้น เปลือกใหญ่และเปลือกเล็กเริ่มแข็ง มีสีเขียวอมน้ำตาล
- ระยะเมล็ดแก่เต็มที่ หรือระยะเก็บเกี่ยว  เป็นช่วงที่เมล็ดข้าวมีอายุประมาณ 30 วัน เปลือกแข็ง เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล น้ำตาลเข้ม น้ำตาลม่วง หรือน้ำตาลดำ แล้วแต่ชนิดของพันธุ์ข้าว เนื้อเมล็ดมีสีขาว อาจจะแข็งมากหรือแข็งน้อยขึ้นอยู่กับพันธุ์ข้าว

[ubuntuthaith]

เย็นนี้เดินสำรวจแปลงนาครับเพื่อตรวจดูลักษณะทั่วไปของแปลงข้าวเช่น

-  ดูระยะเมล็ดข้าวว่าส่วนใหญ่อยู่ในช่วงใด  ดอก น้ำนม ข้าวเม่า เมล็ด

-  ดูว่าต้นข้าวมีความผิดปกติหรือไม่ เป็นโรค  มีแมลง หนู ศัตรูอื่น ๆ รบกวนหรือไม่

-  ระดับน้ำในแปลงนา  ดินแห้งเละเกินไปหรือไม่ปล่อยให้เละมากอาจหล่มไม่เหมาะสำหรับการเก็บเกี่ยวอาจต้องหยุดน้ำก่อนกำหนด

[ubuntuthaith]

สำรวจทุกแปลงครับเดินวนไปรอบ ๆ มองตรงกลางแปลงด้วยครับ  ข้าวช่วงนี้ออกรวงพร้อมกันหมดแล้วบางส่วนก็อยู่ในระยะข้าวเม่า บางส่วนก็ยังเป็นน้ำนมครับ หากเมล็ดเริ่มมีน้ำหนักในระยะข้าวเม่ารวงจะเริ่มตกแล้วครับเนื่องจากน้ำหนักของเมล็ดในรวงข้าวครับ

[ubuntuthaith]

ดูคันนาด้วยครับหากมีรูรั่วจะทำให้เก็บน้ำไม่อยู่ก็ต้องอุดครับหากยังต้องการรักษาระดับน้ำในแปลงนาอยู่  ส่วนใหญ่รูจะเกิดจากพวก ปลาไหล  ปลาช่อน ปู งู หนู ที่เจาะรูเพื่อเป็นที่อยู่อาศัย เมื่อมีแรงดันน้ำมาก ๆ ก็จะไหลไปในระดับที่ต่ำกว่ากลายเป็นรูรั่วทำให้น้ำในแปลงนาลดระดับลงหรือแห้งไปครับ

[ubuntuthaith]

ดูแปลงนาตัวเองเสร็จขากลับเห็นแปลงนานี้เลยวนไปดูครับ ข้าวอยู่ในระยะเกือบพร้อมเก็บเกี่ยวแล้วแต่ติดโรคครับ บางส่วนล้มเสียหายเมล็ดบางส่วนจะลีบทำให้ผลผลิตลดลง ส่วนมากเกิดจากการใส่ปุ๋ยที่มากกว่าปกติ และไม่ค่อยตัดหญ้าคันนาเพราะเป็นแหล่งเพราะเชื้อ โรคบางอย่างเกิดจากเชื้อรา บางอย่างเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย และบางอย่างก็เกิดจากแมลงเป็นพาหะเชื้อครับ แต่แปลงนี้เคยสังเกตุหลายครั้งแล้วครับ คือเจ้าของใส่ปุ๋ย N มากใบเขียวเข้มอยู่ตลอดและไม่เคยเห็นตัดหญ้าคันนาเลยครับ  ต่อให้มีความรู้หรือประสบการณ์มากมาย หากไม่ดูแลเอาใจใส่ก็คงไม่มีประโยชน์อะไรครับ

[chate]

มาแอ่วผ่อเหมือนเดิม

[ubuntuthaith]

เดินเที่ยวนาตอนเช้าครับดูน้ำในแปลงนา ดูแล้วแปลงนาบางจุดจะต้องหยุดให้น้ำแล้วครับเนื่องจากเกรงว่าจะหล่มเมื่อตอนเก็บเกี่ยว นาปกติอาจหยุดให้น้ำก่อนเก็บเกี่ยวซักสิบกว่าวันก็ได้แล้วแต่หากนาหล่ม ๆ อาจมากกว่านั้นเป็นเท่าตัวเพราะน้ำจะขังบริเวณนั้นนานกว่าตรงดอนครับ 

ภาพถ่ายนาตอนเช้าสงสัยต้องเปลี่ยนกล้องถ่ายรูปใหม่แล้วในบรรดากล้องระดับพันกว่าบาทกล้อง Cannon รหัสA นำหน้าค่อนข้างใช้ได้ดีทั้งมาโคร แถมรูรับแสงต่ำ  ทำให้ถ่ายภาพได้ค่อนข้างชัด หลังจากกล้องตัวเดิมพังไปต้องมาใช้กล้องสำรองยี่ห้ออื่นแล้วภาพไม่ค่อยชัดเมื่อมีการย่อภาพเหมือนเดิม สงสัยเกี่ยวข้าวเสร็จคราวนี้ก็คงได้ซื้อยี่ห้อเดิมมาใช้อีกแล้วครับ

[ubuntuthaith]

ตอนนี้บางแปลงก็ยังคงปล่อยน้ำเข้าอยู่เพราะยังไม่อยู่ในระยะข้าวเม่า แต่มาดูที่ท่อกาลักน้ำ หยุดไหลครับ  ตรวจดูพบว่ามีขวดน้ำอัดลมอุดอยู่ก็ต้องเอาออกครับ  ส่วนใหญ่จะเกิดจากการไหลมาตามคลองชลประทาน บางทีก็เป็นเศษลูกมะพร้าว เศษถุงพลาสติก หากพบการไหลของน้ำผิดปกติก็ต้องลองตรวจดูครับ

[ubuntuthaith]

ดูเว็ปกรมอุตุว่าช่วงนี้จะมีฝนประมาณ 2-3 วันครับ พื้นที่ไหนฝนตกมาก  ๆ หากมีลมแรงด้วยข้าวในนาอาจเสียหายได้ แถวบ้านผมปลายเดือนนี้ก็จะเริ่มมีการเก็บเกี่ยวข้าวกันแล้วเอาไว้จะเก็บภาพมาฝากครับ  หากเก็บเกี่ยวเสร็จชาวนาก็คงได้มีเวลาพักผ่อนประมาณ 1 เดือนจากนั้นก็คงจะเริ่มทำนาปีต่อครับ

[ubuntuthaith]

วันนี้ไปนาผ่านแปลงนาแปลงนี้แล้วรู้สึกเป็นห่วงเจ้าของนาครับ ข้าวเป็นโรคค่อนข้างรุนแรง แปลงข้าง ๆ เป็นกันหมดครับ 

[ubuntuthaith]

ข้าวที่นิยมปลูกแถวบ้านจะเป็นพิษณุโลก 2 , กข 41  , กข 47  ซึ่งเป็นพันธุ์ที่นิยมปลูกนาปรังของ จ.เชียงรายครับมารู้จักข้อเด่นข้อด้อยของพันธุ์ยอดนิยมกันนิด

พิษณุโลก 2
ลักษณะเด่น 
- ผลผลิตสูง และมีเสถียรภาพในการให้ผลผลิต
- ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลี้ยกระโดดหลังขาว และเพลี้ยจักจั่นสีเขียว
- คุณภาพการสีดี ท้องไข่น้อย
ข้อควรระวัง 
- ไม่ต้านทานโรคไหม้ และโรคใบหงิก
- ไม่ต้านทานแมลงบั่ว
- เมล็ดค่อนข้างร่วงง่าย

กข.41
ลักษณะเด่น
- ผลผลิตสูง มีเสถียรภาพดี ให้ผลผลิตเฉลี่ย 894 กิโลกรัมต่อไร่ สูงกว่าสุพรรรบุรี 1(795 กก./ไร่)
พิษณุโลก 2(820 กก./ไร่) สุพรรณบุรี 3(768 กก./ไร่) กข29(835 กก./ไร่) และชัยนาท 1(812 กก./ไร่)คิดเป็นร้อยละ 23,5,13,4 และ 20 ตามลำดับ
- ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและโรคไหม้
- คุณภาพเมล็ดทางกายภาพดี เป็นข้าวเจ้าเมล็ดยาว เรียว ท้องไข่น้อย คุณภาพการสีดี
สามารถสีเป็นข้าวสาร 100 เปอร์เซนต์ได้
ข้อควรระวัง
            อ่อนแอต่อโรคขอบใบแห้ง ไม่ควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในระดับสูงเกินไปจะทำให้เกิดโรครุนแรง

กข.47
ลักษณะเด่น 
- ผลผลิตสูง  มีเสถียรภาพดี 
- ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลดีกว่า กข41 และค่อนข้างต้านโรคไหม้ดีกว่าพิษณุโลก 2
- คุณภาพเมล็ดทางกายภาพดีเป็นข้าวเจ้าเมล็ดยาวเรียว  ท้องไข่น้อย คุณภาพการสีดีถึงดีมาก  สามารถสีเป็นข้าวสาร 100 เปอร์เซ็นต์ได้
ข้อควรระวัง 
- อ่อนแอต่อโรคขอบใบแห้ง 
- ไม่ควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในระดับสูงเกินไปจะทำให้เกิดโรครุนแรง และค่อนข้างอ่อนแอต่อเชื้อสาเหตุโรคไหม้ในภาคกลาง
- ไม่ทนอากาศเย็นจึงไม่ควรปลูกในช่วงปลายเดือนกันยายนถึงต้นเดือนพฤศจิกายน

[ubuntuthaith]

ช่วงนี้ก็คอยสำรวจแปลงนาไปด้วยวันทำงานก็ไปเฉพาะช่วงตอนเย็นครับตอนแรกตั้งใจจะหยุดให้น้ำแล้วแต่พบว่ามีการแทงยอดออกมาอีกก็เลยต้องรออีกนิดครับ  รถเกี่ยวข้าวนาปรังทางเชียงรายจะมีค่อนข้างมากกว่าช่วงนาปีครับ เพราะนาปีรถเกี่ยวข้าวทาง พิษณุโลก กำแพงเพชร พิจิตรจะนิยมไปเกี่ยวทางภาคอีสานในเขตทุ่งกุลาร้องไห้ที่มีพื้นที่กว่า 2 ล้านไร่ เพราะเกี่ยวง่าย และผลิตน้อยกว่าทางภาคเหนือทำให้เกี่ยวได้เร็วของเราที่มักจะเจอนาหล่มในเขตชลประทาน แต่พอนาปรังทางอีสานมีทำนาไม่มากเลยต้องขึ้นเหนือเพื่อหางานครับ

[ubuntuthaith]

เห็นเค้าขายพวกสารย่อยสลายตอซังกัน แถวบ้านผมมากับเกษตรอำเภอ ขายดิบขายดีครับ บางคนซื้อทีหลายสิบซอง ซองนึงก็ใช่ว่าถูก  ๆ เป็นการเพิ่มต้นทุนการทำนาของตัวเองไป ทำให้คิดว่าทำไมของฟรีไม่ค่อยมีคนสนครับ ผมเห็นแต่ละปี สาร พด.มีหมดอายุจำนวนมาก ต้องทิ้ง ไม่ค่อยมีใครนำไปใช้เท่าไหร่ ทั้งที่พื้นฐานมาจากจุลินทรีย์จำพวกเซลลูโลสเหมือนกันเช่นพวก แบคทีเรีย รา แอคติโนมัยซิท และโปรโตซัว คุณภาพก็ไม่ได้แตกต่างกันเท่าไหร่  หลักการย่อยสลายตอซังคือ จะต้องย่อยสลายเซลลูโลสที่เป็นองค์ประกอบหลักของลำต้น(ตอ ฟาง) เปลือกเมล็ดข้าวให้ได้จึงต้องใช้จุลินทรีย์จำพวกย่อยสลายเซลลูโลสครับ

สาร พด.http://www.ldd.go.th/menu_5wonder/index.html

ผมเห็นมีแจกหลายที่ครับ ทั้ง พัฒนาที่ดินที่นางแล  เทศบาล  อบต. บางแห่ง  หมอดินอาสา เกษรตรอำเภอ ที่ดินอำเภอ  บางทีบ้านผู้ใหญ่บ้านก็ยังมีเลยครับ  ใช้ไม่หมดปล่อยให้หมดอายุเสียดายของครับ

[ubuntuthaith]

ช่วงนี้เตรียมความพร้อมสำหรับการทำนาปีรอบต่อไปครับ  ตอนแรกจะจ้างเพาะกล้าซึ่งเค้ารับกันที่ไร่ละประมาณ 600 บาทแต่คุยไปคุยมาเค้าเพาะไม่ค่อยประณีตเท่าไหร่จึงตัดสินใจจะเพาะเองครับ  สาเหตุก็เพราะข้าวนาปีอย่างพวก กข.15 มะลิ105 จะเป็นสายพันธุ์ที่ไม่ต้านทานต่อโรคไหม้  โรคขอบใบแห้งยิ่งหากนำมาเพาะในถาดซึ่งมีความหนาแน่นสูงจะทำให้ข้าวเป็นโรคจากเชื้อราแม้ไม่แสดงอาการในตอนนั้น แต่ก็แสดงอาการในระยะต่อมา ชาวบ้านบางทีเรียกว่าข้าวเป็นพยาธิ ซึ่งในขั้นตอนการแช่เมล็ดพันธุ์อาจต้องผสมพวกยาป้องกันและกำจัดเชื้อรา หรือแช่ด้วยไตรโครเดอร์ม่าร์ ระหว่างโรยในถาดการรดน้ำก็ต้องพ่นสารป้องกันและกำจัดเชื้อรา หรือเชื้อราไตรโครเดอร์ม่าร์อีกรอบครับ ส่วนระหว่างการเจริญเติบโตก็ต้องมีการพ่นอีกรอบและพวกสารขับไล่แมลงด้วยคล้าย ๆ กับในวีดีโอครับ

[ubuntuthaith]

วันนี้เลิกงานเสร็จก็ไปนาครับ..หลานชายตามไปดูด้วย ตอนนี้หยุดให้น้ำในแปลงนาแล้วครับเพื่อให้ดินแห้ง ช่วงนี้จะมีฝนตกอาจทำให้ดินแห้งช้าบ้าง  น้ำในคลองชลประทานยังมีมากครับชาวนาหลายคนหยุดให้น้ำในนาแล้ว 

[ubuntuthaith]

เดินสำรวจทั่วแปลงนาหลานชายก็ตามดูด้วยครับ  อีกประมาณ 15 วันก็คงจะได้เกี่ยวแล้วครับ

[ubuntuthaith]

เดินไปเดินมา มาหยุดที่นาแปลงนี้ครับเมื่อเราลดระดับน้ำ พวกกุ้ง ปลา ก็จะมาอยู่ตามร่องน้ำครับ

[ubuntuthaith]

จับปลาได้เยอะพอสมควรครับประมาณเกือบ กิโลกรัมเฉพาะจุดนี้ครับ จับได้ก็นำมาปล่อยหน้าบ้านหากปล่อยให้อยู่ในนารอจนน้ำแห้งก็มีแต่ตายอย่างเดียวครับ พรุ่งนี้จะไปดูอีกทีเผื่อจะจับได้อีกครับ แต่บางคนก็จะอาศัยช่วงนี้จับปลามาทำปลาร้าบ้าง ปลาร้าแห้งบ้างก็ถือเป็นรายได้อย่างหนึ่งครับ