ประวัติศาสตร์ ลำดับเหตุการณ์ และช่วงเวลาในล้านนา

[goodlannagirl]

ช่วงเวลาเหล่านี้เป็นช่วงที่เกิดเหตุการณ์สำคัญๆ ในภาคเหนือของประเทศไทย

ปี 1143 อาณาจักรของคนไทถือกำเนิดขึ้นในมณฑลยูนานประเทศจีน (อาณาจักรน่านเจ้า)
ปี 1203 มีการสร้างเมืองลำพูน (หริภุญชัย) ขึ้นเป็นราชธานีของอาณาจักรหริภุญชัยของชาวมอญ เจ้าหญิงมอญพระนามว่า พระนางจามเทวีจากเมืองลพบุรีได้รับทูลเชิญให้มาปกครอง
ปี 1423 มีการสร้างอาณาจักรเปกูของชาวมอญขึ้นในแถบดินแดนติดกับประเทศพม่า
ปี 1543 ชนชาว ปกครองเมืองละว้า ซึ่งเป็นกลุ่มที่ใช้ภาษาออสโตร-เอเชียติก ซึ่งได้รับการบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ว่าเป็นชนเผ่าทีเข้ามาอาศัยอยู่ในภูมิภาคนี้ร่วมกับชาวมอญและชาวถิ่น
ปี 1583 เริ่มการก่อสร้างวัดหริภุญชัยในลำพูน
1639 มีการสร้างอาณาจักรพะเยาโดยชนชาติมอญ
ในคริสต์ศตวรรษที่ 12 ชาวมอญเข้ามาอาศัยอยู่ในแถบภาคเหนือตอนล่างและปกครองโดยชนชาติเขมรจากอังกอร์
คริสต์ศตวรรษที่ 12 ชนชาติเขมรก่อสร้างวัด ศิวาไล ศาลตาผาแดง และพระพายหลวงในภาคเหนือตอนล่าง
ปี 1761 ชนชาติมอญสร้างวัดจามเทวีขึ้นที่เมืองลำพูน (ซึ่งเป็นหนึ่งในสถาปัตยกรรมแบบมอญที่งดงามที่สุด)
คริสต์ศตวรรษที่ 13 มีการค้นพบเมืองศรีสัชนาลัยในภาคเหนือตอนล่าง
ปี 1768 คนไท (ไทญวน ไทลาว ไทสยาม ฯลฯ) ออกจากมณฑลยูนานเพื่อย้ายลงใต้ไปยังประเทศไทย พม่า และลาว
ปี 1781 เจ้าชายชาวไท พระนามว่าพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ยึดได้เมืองสุโขทัยจากกองทัพของเขมรและสร้างอาณาจักรสุโขทัยขึ้นมา
ปี 1793 ยุคนี้คนไทเผ่าต่างๆ เข้ามาอยู่อาศันในภาคเหนือของไทย
ปี 1796 เผ่ามองโกล (เอาชนะอินเดียได้ในปี 1735–1739) รุกรานและเอาชนะมณฑลยูนานได้ ในปี 1800 มองโกลเข้ารุกรานเวียดนาม ในปี 1830 เข้ายึดเอาเมืองเปกัน (ในประเทศพม่า) และอาณาจักรล้านนา สุโขทัย และเมืองพะเยาได้ก่อตั้งกองกำลังพันธมิตรต่อสู้กับพวกมองโกล
ปี 1802 พญามังรายขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ของชาวไทญวนแห่งเมืองเงินยาง โดยสร้างเมืองหลวงขึ้นที่เมืองเชียงรายในปี 1805 และอีกแห่งที่เมืองฝางในปี 1811
ปี 1824 พญามังรายกษัตริย์ของไทล้านนาพิชิตชัยอาณาจักรหริภุญชัยของชาวมอญ
ปี 1829 พญามังรายผนวกเอาอาณาจักรลำปางเข้าเป็นส่วนหนึ่งของล้านนา
ปี 1831 พญามังรายสร้างเมืองเวียงกุมกาม (ปัจจุบันเป็นบริเวณชานเมืองของเมืองเชียงใหม่)
ปี 1832 พญามังรายร่วมเป็นพันธมิตรกับอาณาจักรเปกูของชาวมอญเพื่อต้านการรุกรานของมองโกล
ปี 1826 กษัตริย์สุโขทัยประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นเป็นครั้งแรก โดยสร้างจากตัวอักษรมอญและเขมรผสมกับวรรณยุกต์ไท (ซึ่งไม่เหมือนกับอักษรไทหลวงของเชียงใหม่ที่ยึดตัวอักษรอินเดียเป็นหลัก)
ปี 1839 พญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่ให้เป็นเมืองหลวงแห่งใหม่ของคนไท
ปี 1840 เริ่มมีการสร้างวัดเชียงมั่นในเมืองเชียงใหม่
ปี 1871 เมืองเชียงแสนกลายมาเป็นศูนย์กลางทางการทหารของล้านนา
ปี 1881 ล้านนามีชัยเหนืออาณาจักรพะเยา
ปี 1884 เชียงใหม่เริ่มสร้างป้อมปราการที่ทำด้วยอิฐรอบตัวเมือง
ปี 1888 มีการสร้างวัดพระสิงห์ขึ้นในเมืองเชียงใหม่ และพญากือนาทรงวางรากฐานยุคทองแห่งล้านนาทั้งทางด้านวัฒนธรรม ศิลปะ และสถาปัตยกรรม
ปี 1890 อาณาจักรอยุธยาของชาวไทยได้ก่อตั้งขึ้นในภาคกลางของประเทศไทย และในปี 1892 อาณาจักรสุโขทัยก็ยอมศิโรราบให้กับอาณาจักรแห่งนี้
ปี 1896 อาณาจักรล้านช้างก่อตั้งขึ้นในประเทศลาวโดยเจ้าฟ้างุ้ม (ซึ่งปัจจุบันนี้เป็นส่วนหนึ่งของภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย (ภาคอีสาน))
ปี 1911 อาณาจักรน่านได้ถูกก่อตั้งขึ้น
ปี 1914 ได้ก่อตั้งวัดสวนดอกขึ้นเพื่อพุทธศาสนิกชนลัทธิสิงหล ซึ่งกลายมาเป็นศาสนาหลักที่มีอิทธิพลในภาคเหนือของประเทศไทย
ปี 1948 เชียงใหม่ขับไล่ชาวยูนานที่เข้ามารุกราน
ปี 1977 พระแก้วมรกตถูกค้นพบที่เจดีย์วัดพระแก้วที่เมืองเชียงรายและได้รับการอัญเชิญไปประดิษฐานยังเมืองลำปาง (ปัจจุบันอยู่ในกรุงเทพฯ)
ปี 1990 มีการจัดประชุมสภาพุทธศาสนิกชนโลกครั้งที่ 8 ขึ้นที่วัดเจ็ดยอดโดยมีตัวแทนจากประเทศที่นับถือศาสนาพุทธทั่วโลกเข้าร่วมประชุม
ปี 1993 อาณาจักรน่านถูกยึดและผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนา
ปี 2004 กองทัพจากเมืองเชียงใหม่ (ไทญวน) เข้ายึดสุโขทัย แต่ต้องถอนทัพกลับเพื่อไปรวมกำลังและขับไล่ยูนานที่เข้ามารุกราน
ปี 2003–2017 เมืองศรีสัชนาลัยถูกยึดครองโดยไทญวนจากเชียงใหม่
ปี 2037–2058 เป็นยุคของการทำสงครามระหว่างไทสยามกับไทเชียงใหม่
ปี 2088 เกิดแผ่นดินไหวขึ้นในเมืองเชียงใหม่ และวัดพระธาตุหลวงได้รับความเสียหายอย่างหนัก
ปี 2094 อาณาจักรเปกู (หงสาวดี) เริ่มที่จะเอาชนะและรุกรานอาณาจักรต่างๆ ของคนไท (ในพม่า ลาว และประเทศไทย)
ปี 2101 อาณาจักรเปกูเข้ายึดครองเชียงใหม่โดยปราศจากการสู้รบ
ปี 2107 อาณาจักรเปกูมีชัยเหนืออยุธยาเป็นครั้งแรก และครั้งที่สองในปี 2112 จนกระทั่งชาวไทยสยามสามารถยึดคืนมาได้ในปี 2127
ปี 2141 ชาวไทยสยามจากอยุธยา (สมเด็จพระนเรศวร) ขับไล่พม่าออกจากเชียงใหม่ และในปี 2143 ก็เกิดกองกำลังขับไล่พม่าในล้านนาหลายครั้ง
ปี 2204 สมเด็จพระนารายณ์แห่งกรุงศรีอยุธยายึดคืนเชียงใหม่จากพม่าได้ในช่วงระยะเวลาอันสั้น
ปี 2246 เมืองน่านถูกพม่าเข้าปล้นสะดม ในปี 2310 กรุงศรีอยุธยา (เมืองซึ่งมีประชากร 1 ล้านคน) ก็ถูกพม่าเข้าปล้นสะดมและทำลายลงจนย่อยยับตลอดกาล
ปี 2317 ชาวไทยสยามจากกรุงศรีอยุธยาภายใต้การนำของพระยาตาก (ผู้ล้างแค้นพม่าที่บุกปล้นสะดมกรุงศรีอยุธยา) และโดยเจ้าพระยาจักรี (พระมหากษัตริย์แห่งสยามในอนาคต) ร่วมด้วยพระเจ้ากาวิละ (ผู้ปกครองแห่งเมืองลำปาง) พร้อมด้วยชาวไทญวนท้องถิ่นช่วยกันยึดเมืองลำปางคืนมาได้ และในปี 2319 สามารถยึดคืนเมืองเชียงใหม่มาได้และสิ้นสุดระยะเวลา 218 ปีที่พม่ายึดครองภูมิภาคนี้ (แต่เมืองเชียงใหม่ก็ถูกปล่อยทิ้งร้างเป็นเวลาถึง 20 ปี)
ปี 2339 พระเจ้ากาวิละและกองทัพจากกรุงรัตนโกสินทร์ร่วมกันบูรณะเมืองเชียงใหม่ขึ้นมาอีกครั้ง มีการสร้างป้อมปราการ คูเมือง และเชิงเทินจากอิฐและดินขึ้นมาใหม่
ปี 2345 พม่าที่เข้ามาโจมีเชียงใหม่ถูกขับไล่ออกไป
ปี 2347 เมืองเชียงแสนครั้งหนึ่งเคยเป็นที่ตั้งมั่นอันแข็งแกร่งของพม่า ต่อมาพระเจ้ากาวิละก็สามารถพิชิตได้ ปล่อยให้พื้นที่เมืองเชียงตุง (พม่า) ถูกนักล่าอาณานิคมอังกฤษครอบครองในคริสต์ศตวรรษที่ 19
ปี 2373 ชาวฉานจากพม่าสร้างเมืองแม่ฮ่องสอน และชาวฉานก็อพยพเข้าสู่ล้านนาอย่างต่อเนื่อง
ปี 2408–2433 เป็นระยะเวลา 30 ปีที่กองทัพสยามเข้าไปมีส่วนร่วมในสงครามจีนฮ่อ
ปี 2433 ชาวม้งอพยพเข้าสู่ล้านนาเป็นครั้งแรก
ปี 2435 กรุงรัตนโกสินทร์รวมเอาล้านนาเข้าเป็นส่วนหนึ่งในการปกครองมณฑลพายัพ
ปี 2436 นักล่าอาณานิคมฝรั่งเศสยึดเอาดินแดนบางส่วนของล้านนาทางฝั่งตะวันออกและดินแดนฝากตะวันออกของฝั่งแม่น้ำโขงซึ่งปัจจุบันคือประเทศลาวไป
ปี 2443 ชาวอาข่ากลุ่มแรกอพยพจากพม่าเข้าสู่ล้านนา
ปี 2445 เกิดกบฏชาวฉานขึ้นในเชียงใหม่
ปี 2447 สยามยินยอมยกดินแดนแม่น้ำโขงฝั่งตะวันตกในล้านนาให้กับฝรั่งเศส
ปี 2474 เมืองน่านกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของกรุงรัตนโกสินทร์
ปี 2475 เชียงใหม่กลายมาเป็นจังหวัดหนึ่งของสยาม

[rabbitNUENG]

โห้ ละเอียดขนาด ยินดีจาดนักกับความหู้คัฟ

[น้ำมิ้นท์]

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆจ้า