ความหมายของคำว่า "หริภุญชัย" อันเป็นทั้งชื่อเมือง "นครหริภุญชัย" และชื่อพระเจดีย์ทองอันตั้ง อยู่กลางเมืองคือ "พระเจดีย์หริภุญชัย" รวมทั้งชื่อวัด ซึ่งเป็นพระอารามหลวงคือ "วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร"
ตำนานเล่าขานสืบต่อกันมาว่า ในสมัยพุทธกาลองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เคยเสด็จมาถึงที่วัดนี้ โดยพุทธปาฎิหารย์ พระพุทธองค์ได้เสด็จประทับนั่งฉันผลสมอกับเกลือ แก้กระหาย และทรงวางเม็ดสมอไว้ตรงที่พระเจดีย์ตั้งอยู่ในปัจจุบัน ส่วนกลักหรือกล่องบรรจุเกลือทรงวางไว้ ณ ที่พระเจ้ากลักเกลือ (พระเจ้าแดง) ประดิษฐานอยู่ขณะนี้ด้วยเหตุนี้ชื่อเมือง ชื่อพระเจดีย์และชื่อพระเจดีย์ตั้งอยู่ จึงได้รับการเรียกขานเป็นมงคลนานมาจนทุกวันนี้ว่า "หริภุญชัย" ซึ่งรวมความมาจากคำว่า "หริตะ" แปลว่า ผลสมอ กับ "ภุชยะ" แปลว่า การขบฉัน
วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร เป็นพระอารามหลวง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1601 ในสมัยพระเจ้าอาทิตยราชกษัตริย์ผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 27 (สวรรคต พ.ศ. 1605 ) ตั้งอยู่กลางเมืองห่างจากศาลากลางจังหวัดลำพูนไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 100 เมตร ภายในวัดมีสิ่งปลูกสร้างที่เป็นฝีมือโบราณสมัยศรีวิชัย มีลวดลายวิจิตรสวยงามมาก
พระธาตุหริภุญชัยเป็นถึง 1 ใน 8 มหาเจดีย์ที่ยิ่งใหญ่ในเมืองไทย อยู่ใกล้ๆแค่นี้เองอย่าลืมหาโอกาสไปกราบสักการะนะครับ
เครดิตจาก
www.supermoddang.org/index.php?lay=show&ac=article&Id=538608636&Ntype=2